Obserwacje rusałek - jesienne odloty

[brat]

Dzisiaj latało sporo rusałek. Najwięcej było pawików, dużo admirałów, trochę pokrzywników i osetników.
Wszystkie admirały leciały w kierunku słońca, na południe. A osetniki nie - tylko odżywiały się na kwiatach.

[igor]

U mnie to samo, tylko, że pawiki i admirały żerowały tylko na kwiatach. Widać, już zaczynają migrować. Skończą się te piękne kolory.

[Antek Kwiczala †]

pawiki i admirały żerowały tylko na kwiatach. Widać, już zaczynają migrować.

Powiedzcie skąd macie takie informacje, że pawiki, pokrzywniki, czy admirały migrują u nas jesienią ? Dwa pierwsze gatunki (pawik, pokrzywnik), zimują u nas jako imagines, i świetnie sobie z tym radzą - nigdzie teraz nie migrują. Admirał migruje wiosną, ale na północ. Niestety jesienne pokolenie próbuje u nas przezimować, co mu się nie udaje. Motyle można czasem jeszcze spotkać w listopadzie - pokarmu mają dosyć (opadnięte owoce w sadach), ale zimowych temperatur na ogół nie przeżywają. Jedynie osetnik odlatuje od nas na południe, i ponownie przylatuje wiosną (jako kolejne pokolenie).

[PawełB]

no właśnie - czy jest jakaś publikacja na temat migracji admirała? o osetniku jest dość sporo.....

[Jarosław Bury]

Jest takich publikacji b. dużo - jedna z nich, z dwustronnicową listą literatury, dostepna w sieci:

OSKAR BRATTSTROM, NILS KJELLEN, THOMAS ALERSTAM & SUSANNE AKESSON - Effects of wind and weather on red admiral Vanessa atalanta migration at a coastal site in southern Sweden - ANIMAL BEHAVIOUR, 76: 335-344 (2008)

Początek abstraktu

Each autumn, large numbers of red admirals migrate throughout northern Europe, flying south, to reach
areas with conditions suitable for surviving the winter...

Z innych ciekawszych prac polecam:

Constantí Stefanescu - The nature of migration in the red admiral butterfly Vanessa atalanta: evidence from the population ecology in its southern range. Ecological Entomology, 26: 525–536 (2001)


Oskar Brattström, Staffan Bensch, Leonard I. Wassenaar, Keith A. Hobson, Susanne Åkesson - Understanding the migration ecology of European red admirals Vanessa atalanta using stable hydrogen isotopes. Ecography, 33: 720–729 (2010)

[PawełB]

masz może ściągnięte te ciekawe pracki? Ja niestety nie mam żadnego dostępu....

[Jarosław Bury]

Inne - dostępne w sieci:
Kauri Mikkola - The red admiral butterfly (Vanessa atalanta, Lepidoptera: Nymphalidae) is a true seasonal migrant - an evolutionary puzzle resolved? Eur. J. Entomol. 100: 625-626 (2003)

Silvano Benvenuti, Paolo Dall'Antonia & Paolo Ioalè - Migration pattern of the red admiral, Vanessa atalanta L. (Lepidoptera, Nymphalidae) in Italy. Boll. Zool. 61: 343-351 (1994)

OSKAR BRATTSTRÖM - Is there seasonal variation in size and mass of Red Admirals Vanessa atalanta on Capri, Italy? ORNIS SVECICA 16: 69–73 (2006)

[brat]

Wędrówka admirała (Vanessa atalanta) z północy na południe zaczyna się późnym latem i trwa do ostatnich ciepłych dni jesieni. Część osobników zostaje jednak u nas i "próbuje" przezimować (stąd motyle w listopadzie).To wskazuje, że migracja jesienna admirała jest częściowa, ale pewnie większość osobników odlatuje na południe w cieplejsze rejony Europy.

[Jacek Kurzawa]

To wskazuje, że migracja jesienna admirała jest częściowa

A może te które ostają się u nas to osobniki pochodzące z przylotów z północy Europy, np ze Szwecji? A może jakaś część?

Znakowanie osobników mogłoby przyczynić się do poznania natury zjawiska, o ile nie zostało to już zrobione.

[Jarosław Bury]

Czytając prace prezentowane powyżej można wysnuć wnioski, że admirał jest migrantem "nieregularnym" - o podjeciu decyzji o migracji decyduje wiele czynników - min.: temp., kierunek i siła wiatru, a nawet zachmurzenie. Nie wszystkie osobniki podejmują próbę wędrówki na południe w tym samym czasie.
Migracja rozkłada sie w czasie i może trwać od lata do późnej jesieni...

Logicznym wnioskiem tego ostatniego stwierdzenia jest możliwość obecności na naszym terytorium późną jesienią osbników rodzimego pokolenia, które nie podjęły decyzji o migracji (np. z powodu niesprzyjających warunków pogodowych) lub zbyt późno wyszły z poczwarek oraz tej części migrantów z północy, która nie zdołała osiągnąć bardziej południowych rejonów przed nastaniem zimy.

W poszczególnych latach sytuacja może wyglądać inaczej - co dobrze ilustruje Figure 2. Numbers of red admirals migrating out over the sea at Falsterbo each day during autumn (a) 2005 and (b) 2006. The broken line indicates the median date of passage for each year. w pracy z 2008 r.

P.S. Po spacerze po ogrodzie sytuacja u mnie przedstawia się następująco - ok. 20 osobników r. pawika na rabacie cyniowej, 3 osobniki r. osetnika, 1 admirał na fermentujących owocach - brak pokrzywników, chociaż kilka dni temu je obserwowałem, najliczniejszy obecnie jest osadnik egeria - ponad 20 osobników, poj. megery i świeży szlaczkoń siarecznik...

[Jarosław Bury]

15.09.2011 - ta sama rabata z cyniami - 8 osetników i jeden admirał (też skusił się na cyniowy nektar ) - wszystkie osobniki b. świeże - wyglądają jakby dzisiaj wyszły z poczwarek.

[Janek]

Pięknie urządzona rabatka Jarku, pewnie sporo fruczaków odwiedza te cynie

[Jarosław Bury]

To prawda, ostatniego widziałem wczoraj

[Janek]

Ja czekam aż te wędrujące pokażą się na budlejach, w zeszłym roku dziennie widywałem po kilkanaście, było to w okolicy 25 września, i zawsze w godzinach późnopopołudniowych, tuż przed zachodem, tak, że już się zaczynało ściemniać.
Pozdrawiam

[brat]

Och, mieć taki ogród to fajna rzecz...

15.09.2011 - ta sama rabata z cyniami - 8 osetników i jeden admirał (też skusił się na cyniowy nektar ) - wszystkie osobniki b. świeże - wyglądają jakby dzisiaj wyszły z poczwarek.

Tu nasuwa mi się pytanie - czy to są osetniki z jednego pokolenia, które rozwija się w Polsce, czy może z dodatkowego, które wydaje się być u nas całkiem prawdopodobne. Taką możliwoścć sugerował Jerzy Heintze w swoim atlasie "Motyle Polski":

Motyl prowadzi podobny tryb życia do admirała, ale pokolenie krajowe odlatuje wcześniej na południe, bo już w sierpniu. ...Motyle, spotykane niekiedy w początku IX należą prawdopodobnie do drugiego, częściowego pokolenia.

Dodam, że w niektóre lata świeże osetniki obserwuje się przez cały wrzesień, a niekiedy nawet w pażdzierniku!

[Jarosław Bury]

Kolejne pokolenie rodzime osetnika (oprócz pierwszego, letniego pokolenia rodzimego) w Polsce to rzecz zupełnie pewna i udokumentowana - pisze o tym Krzywicki w swej monografii. Być może w niektóre lata na południu kraju może wystąpić szczątkowe III rodzime pokolenie?
Mnie udało sie obserwować wylęg osetnika w naturze 01.11.2010 - o czym pisałem w wątku viewtopic.php?f=24&t=15144&start=80

Nie jest to jednak rekord Polski - o pojawie osetnika w połowie listopada donosi - KULESZA W. 1936 - Przyczynek do znajomości fauny motyli niektórych okolic Polski. Spraw. Kom. Fizyogr. PAU, Kraków, 55, 56: 151-156.

P.S. Dziekuję za opinie o moim ogrodzie - żona lubi kwiaty

[Janek]

P.S. Dziekuję za opinie o moim ogrodzie - żona lubi kwiaty

Hehe, jak będzie trzeba coś zaprojektować, i urządzić, to polecam się na przyszłość
Dobra koniec OT Osetnika w tym roku zaobserwowałem też dość wcześnie, około 20 kwietnia, co dla mnie było absolutna anomalią, bo zazwyczaj widywałem je dopiero w połowie maja, i później. czy tak wczesny pojaw nie jest dziwny?

[Jarosław Bury]

Myślę, że nie - wszystko zależy od warunków pogodowych - przy sprzyjających okolicznościach, wczesnej i ciepłej wiośnie oraz obecności silnych wiatrów południowych pierwsze okazy mogą pewnie pojawiać się nieco wcześniej niż zazwyczaj.

P.S. Na stronie K. Jonki najwcześniejszy pojaw tego gatunku w Polsce, to następujący rekord:

2009-04-16 Śląskie Grodziec Śląski, CA41 Ł. Skoczylas

[Janek]

No akurat ja i Łukasz mieszkamy na jednym terenie, gdzie nie ukrywam dzieją się dziwne rzeczy, jeśli chodzi o motyle, a wiatr na wiosnę (halny) jest tutaj częstym gościem

[brat]

W Krakowie tak jak tydzień temu super piękna pogoda, słonecznie i bardzo ciepło.
Rusałek tak samo dużo, albo jeszcze więcej .
Najbardziej zaskakująca jest niesamowita ilość osetnika (Vanesssa cardui). Zamiast odlotu to jest prawdziwy nalot. Tylko na jednej łące z kwitnącą koniczyną i lucerną o dł. 50 m widziałem kilkadziesiąt swieżych osobników - jest to ewidentnie drugie pokolenie. Tak naprawdę to osetnik lata dosłownie wszędzie - np. między osiedlami i blokami na nie ściętych trawnikach z kwitnącą na różowo koniczyną.
Po za tym masa pawików i sporo pokrzywników. A admirały tak jak tydzień temu, tylko w przelocie - między godz. 10 a 12 zaobserwowałem kilkanaście osobników lecących w kierunku południowym, zawsze przeważnie z lekkim odchyleniem na zachód.
Po południu za miastem rusałek latało trochę mniej, dodatkowo dwa ceiki i nareszcie oprócz paru przelatujących, kilka "stacjonarnych" admirałów w różnych zagajnikach (ale nie na kwiatach).
Z innych motyli latały:

• Issoria lathonia
  Lasiommata megera
  Pararge aegeria
  Colias hyale
  Colias croceus
  Pontia edusa
  Polyommatus icarus
  Plebejus argyrognomon
  Cupido argiades
  Latały jeszcze bielinki, a nie było cytrynków, które były tydzień temu.

[Jacek Kurzawa]

Lista dość imponująca jak na ten okres - akurat widziałem dzisiaj cytrynka. Dzisiaj było bardzo ciepło, ponad 24 C.

W kwestii osetnika - w okolicach Tomaszowa (Łódź) nie obserwuję go. Po prostu go tu nie ma.

[Malko]

Dzisiaj w Tarnowie jak na polski biegun ciepła przystało bardzo ciepło, świeżutkie V. atalanta, V. cardui, I. lathonia, P. icarus, C. argiades .Szczególnie obsiadywały takie rabaty kwiatowe jak prezentowane były z ogrodu Jarka bodajże .

[brat]

Mamy już październik, a tu nadal ciepło, słonecznie i bezwietrznie - pogoda prawie jak w lecie.
I od września w zasadzie nic się nia zmieniło, osetników nadal sporo - latają z kwiatka na kwiatek i uganiają się za sobą.
Razem z nimi jak zwykle latają pawiki i pojedyńcze pokrzywniki.
A admirały wciąż lecą na południe, może już trochę mniej - obserwowałem kilka okazów na pół godziny.
Nie wiem na co czekają osetniki, na razie nie widziałem lecących na południe osobników. Albo jeszcze nie odlatują, albo może odlatują - tylko nie w tak spektakularny sposób jak admirały. A może pokolenie jesienne jednak nie odlatuje, tylko letnie? Zobaczymy, może znikną nagle niewiadomo jak i kiedy?

[brat]

Dzisiaj w Krakowie słonecznie, ale po zimnej nocy rano był szron i temperatura w dzień ledwo na chwilę osiągnęła 10 st.C.
Jednak mimo chłodu widziałem na jednej łączce latające modraszki ikarusy (kilka całkiem swieżych osobników), jednego siarecznika oraz rusałkę pawik i admirała.
Osetników nie było, pewnie odleciały do ciepłych krajów, ale nie wiem czy na pewno, bo zniknęły nie wiadomo kiedy. Latały do 6 pażdziernika, później pzyszło ochłodzenie i już ich nie widziałem. Ciekawe, czy może się jeszcze pokażą, oczywiście jak się ociepli ?

[Tomasz Żuk]

Południe Wielkopolski - okolice Ostrowa Wlkp.
16 października.
Po nocnym przymrozku w południe (10stC) na łąkach obserwowałem C. hyale.
W sadzie na gnijących owocach V. atalanta.

[Witas]

O 9,15 skrobałem szyby... Ale sezon jeszcze trwa...

[krzysztof570630]

Szeregowcy odlecieli - pozostała jeszcze "admiralicja".

[Malko]

U mnie na działce też jeszcze Admirały przylatują do gnijących owoców.

[emcezet]

Ja dziś, ku swemu zdumieniu, obserwowałem w Krakowie C. croceus przeszybował przez jezdnię 3 metry nad ziemią w okolicy przystanku "RUCZAJ" zaraz koło kampusu i w okolicy ulicy Zachodniej. A już myślałem że to zimno już zakończyło sezon

[modraszka]

U mnie rusałki (atalanta, io, urticae) nadal są obecne, choć już mniej licznie. Można też bez problemu spotkać C.hyale.
Dzisiaj było cieplutko i na ciągle jeszcze kwitnących kwiatach obserwowałam L.phlaeas, trzecie pokolenie tego gatunku u nas nie jest rzadkością, ale nie pamiętam aby takie świeżutkie osobniki latały tak późno .

[Jarosław Bury]

U mnie też się dzisiaj ociepliło (18.10.2011) - kilka V. atalanta, A. io, A. urticae, P. rapae, G. rhamni - samica oraz L. megera...
Osetników brak.

[modraszka]

U mnie cieplutko i nadal obserwuję V.atalanta i to zupełnie świeże osobniki, najwięcej ich teraz na cmentarzu ale dzisiaj jeden (jak spod igły) zawitał również do mojego ogrodu .

[Jarosław Bury]

04.11.2011 - EA94 - z rusałek V. atalanta i P. c-album.

[krzysztof570630]

Dodaję kilka V. atalanta i P. c-album.Jest Pięknie.

[Jarosław Bury]

05.11.2011 - EA93 - V. atalanta...

[Łukasz]

Dziś w ogrodzie całkiem przyzwoicie wyglądający osetnik. Oby tylko było jeszcze tak ciepło jak dziś

[Wojtek Guzik]

Ja również widziałem dziś osetnika; w polach we Wrocance EV59

[panczo]

a u mnie koparki i ciągły napływ warszawiaków i nowopseudobogackich. Motyli z roku na rok coraz mniej. Polaków niby coraz mniej ale potrzebują coraz więcej miejsca na osobę. To przerażające.

[Malko]

Wczoraj w Radłowie jeden Admirałek

[Konto_usuniete]

Dziś na Powązkowskiej w W-wie - admirał - ciut sfatygowany ale sprawny

[krzysztof570630]

Cudowne trzy osetniki(świeże), kilka admirałów- nie wiem czy to jeszcze lato?...cztery G.rhamni - w tym jedna samica. przypadkiem obudzony urticae a na termometrze na południowej ścianie 36 stopni.
Umieszcz EA;30, a na południe taki kawał drogi. Czy zdążą...?

[Jarosław Bury]

Wczoraj, tj. 8.11.2011, EA93 - w starym sadzie kilkanaście admirałów i jeden ceik, co ciekawe nie latał ani jeden pawik, kilka odnalazłem w stercie drewnianych skrzynek, w szopie na drewno opałowe (w trakcie hibernacji).

[Jacek Kurzawa]

Przez cały czas jest ładna pogoda, ostatnio nawet się ociepliło i pojawiło się ostre słonce. Zdziwiłem się jednak widząc na parkingu siedzącą rusałkę pawik (I.io) (29.11.2011 r. godz 14:14). Jak widać ze zdjęcia, siedzi z tylu zaparkowanego samochodu i musiała tam usiąść tego dnia. Słońce jednak schowało się za budynek i temperatura spadła na tyle, że motyl zrobił się ospały. Posadziłem go na słońcu i za chwilę rozłożył skrzydła, aby dogrzać się od promieni słonecznych.

Jak widać jest szansa na spotkanie rusałek nawet w grudniu! Czy wy spotykacie jeszcze rusałki w terenie?

[Antek Kwiczala †]

W tym roku nie, ale mam zdjęcie (kiedyś je nawet pokazywałem na forum) rusałki pawika, którą zaobserwowałem na ścianie mojego domu w wigilię Bożego Narodzenia. Musiało w tym dniu być ciepło.