Microlepidoptera 2022

[Maciej Sosnowski]

Powoli i w zakresie mikrusów zaczyna się robić coraz ciekawiej. Dziś spędziłem kilka godzin chodząc po podwarszawskich lasach i spotkałem ślady aktywności kilku gatunków z kręgu szeroko pojętych Microlepidoptera. Niezmiernie mnie to cieszy, gdyż oznacza to, że wreszcie będę miał co robić. Udało się znaleźć jedną minę Phyllonorycter junoniella na borówce brusznicy oraz miny Leucoptera spartifoliella na żarnowcu miotlastym, a także na tej samej roślinie charakterystyczne oprzędy należące do Agonopterix assimilella. Oczywiście wszystkich zainteresowanych zachęcam do dzielenia się swoimi obserwacjami w tym wątku.

[Maciej Sosnowski]

Wczoraj dzięki chwilowej poprawie pogody postanowiłem rozejrzeć się wieczorem po ogrodzie i sprawdzić, czy jest jakaś aktywność motyli. Ku mojemu zadowoleniu była ona dość wyraźna i widziałem co najmniej 5 gatunków Microlepidoptera, choć tylko dwa udało się odłowić.

[Jarosław Buszko]

Jest to Phyllocnistis unipunctella. U Phyllocnistis saligna jest ciemna smuga w nasadowej części skrzydła jak na załączonym zdjęciu.

[Maciej Sosnowski]

Dziękuję za korektę. Z góry założyłem, że to saligna, gdyż został znaleziony w pobliżu kilku wierzb.

[Maciej Sosnowski]

Dziś spędziłem trochę czasu w Puszczy Słupeckiej pod Warszawą. Udało się odnotować parę ciekawych obserwacji w tym m.in. Eriocrania sp. (coś z dwójki sangii/semipurpurella). Tym niemniej zdecydowanie najważniejszym ze znalezisk okazały się miny Elachista tengstromi na Luzula pilosa w borze świeżym z dużą ilością borówek czarnej i brusznicy. Nie było ich za wiele, ale ta obserwacja niezwykle mnie ucieszyła.

[Maciej Sosnowski]

Znów miałem okazję wybrać się do podwarszawskich lasów i udało mi się znaleźć tym razem większość założonych gatunków. Nie odnalazłem nowych min Elachista tengstromi, natomiast po długich i żmudnych poszukiwaniach nareszcie udało mi się odnaleźć miny Fomoria weaveri, a także kolejne żerowiska Phyllonorycter junoniella. Poza tym jest to już ten moment w roku, że na żarnowcach pełno jest kokonów Leucoptera spartifoliella, a także wciąż dość liczbie występują już dojrzałe gąsienice Agonopterix assimilella. Oprócz wspomnianych gatunków odnalazłem też żerowiska zwójek na borówce brusznicy, które przypominają nieco Argyroploce arbutella, ale nie chcę się przedwcześnie cieszyć, więc weryfikacja tego oznaczenia byłaby miłe widziana. Z wiosną w każdym razie krucho, ale nie tragicznie.

[goościu]

W aktualnym czasie na Podkarpaciu łowię aktywnych w dzień przedstawicieli Eriocraniidae. Najlepiej lecą około godziny 10-11.
Oznaczanie gatunków w tej rodzinie (poza Eriocrania subpurpurella i sparrmannella) wydaje mi się być kwestią dość kłopotliwą, więc na razie czekam na ich wyschnięcie oraz większą ilość materiału. Załączam niektóre motyle łowione 14 i 25 kwietnia, morfologicznie zróżnicowane. Wszystkie okazy złowiłem w brzozowych zagajnikach.

[Maciej Sosnowski]

Druga od dołu Eriocrania ma nietypowo rozjaśnioną strzępinę na dolnych skrzydłach. Dodatkowo ta duża jasna plamka na dolnym brzegu pierwszej pary. Wszystko wskazuje na Eriocrania salopiella - nowy gatunek dla fauny Polski. Może niech ktoś jeszcze potwierdzi, ale nie widzę tu za bardzo innych opcji, w razie czego awansem masz moje gratulacje! Jeśli się to potwierdzi warto będzie rozejrzeć się za minami za około miesiąc.

[Maciej Sosnowski]

Dziś rano przy wejściu do domu spotkałem Ypsolopha mucronella - niestety motyl uciekł. A szkoda, bo nie była podawana z Mazowsza…

[Marek Hołowiński]

Na fot E4 jest Heringocrania unimaculella, natomiast poniżej fot E zapewne Maciek ma rację, oprócz wspomnianej dużej białej plamki, białe włoski na głowie i tułowiu.

[goościu]

Dziękuję bardzo za pomoc. Heringocrania unimaculella także bardzo mnie cieszy - na Podkarpaciu dotąd niewiele znaleziono w tej grupie motyli.

[Maciej Sosnowski]

W ciągu ostatnich dni chwilowo zmieniłem miejsce pracy na Dolny Śląsk. Wegetacja w Karkonoszach jest jeszcze trochę opóźniona względem niżu, ale motyli trochę, choć niezbyt wiele, udało się spotkać. Trochę gorzej z identyfikacją, zwłaszcza jednej ze zwójek.

[brat]

Druga zwójka to zapewne Epinotia pygmaeana.

[adam k.]

Egzemplarze złowione na Wyż. Krakowsko-Wieluńskiej, Kręciwilk, CB72. Ocnerostoma friesei - tym razem same samce, a w linku https://tiny.pl/9s7mb pokazałem samice. Oznaczenia są, ale mile widziane korekty i inne spojrzenie.

[Maciej Sosnowski]

Kilka dni nieobecności w Warszawie, a wegetacja posunęła się do przodu niesamowicie, co też widać w zakresie motyli. Nawet tak nieduży i ubogi obiekt jak las bródnowski ma pod tym względem sporo do zaoferowania. Wczoraj natknąłem się na sporo gatunków microlepidoptera, w tym: Schreckensteinia festaliella, Bucculatrix ulmifoliae, Bucculatrix thoracella, Phyllonorycter joannisi, Phyllonorycter rajella, Phyllonorycter agilella, Caloptilia populetorum, Caloptilia stigmatella, Nematopogon swammerdamella i Amblyptilia acanthadactyla, która zimuje w postaci imago. Co do tego ostatniego gatunku, to mam podejrzenie, że jest on dość rozpowszechniony w borach na terenie większości kraju, a aktualne doniesienia na jego temat z tylko dwóch województw jest wynikiem tego, że dane nie są publikowane. Warto więc zwrócić na ten gatunek szczególną uwagę.

[adam k.]

Dzisiaj przed południem łowiłem tylko powtórzenia gatunków z 01.05, ale za to liczniejsze. Dodatkowo na wrzosowiskach Kręciwilka CB72: Neofaculta infernella. Konieczne było wypreparowanie aparatu samicy.
Phyllonorycter na ostatnim zdjęciu może być do oznaczenia.

[Marek Hołowiński]

Phyllonorycter ulmifoliella

[adam k.]

Na wrzosowiskach Kręciwilka CB72: Neofaculta infernella. Konieczne było wypreparowanie aparatu samicy.

Niespodzianka nastąpiła po wypreparowaniu następnych samców, które okazały się drugim gatunkiem: Neofaculta ericetella. Miałem odłożyć czynność na później. Wizerunków motyli nie ma sensu pokazywać - są identyczne.

P. ulmifoliella - dzięki za oznaczenie.

[Maciej Sosnowski]

W ostatnich dniach razem z Filipem Paluchem przeczesywaliśmy lasy południowej Lubelszczyzny i północnego Podkarpacia w poszukiwaniu microlepidoptera w każdym możliwym stadium rozwojowym. Mi osobiście udało się zebrać m.in. imagines dwóch gatunków godnych w mym mniemaniu uwagi: Leucoptera laburnella oraz Antispila metalella, oba motyle złapane zostały w Witkowie pod Dołchobyczowem.

[Maciej Sosnowski]

Kolejna wycieczka do lasu bródnowskiego przyniosła kolejne nowe gatunki dla tego obiektu: Elachista freyerella, Bucculatrix cidarella, Phyllonorycter ulmifoliella, Ectoedemia sp. (occultella/minimella) oraz niezidentyfikowany przedstawiciel Pyralidae, który budzi moje szczere zainteresowanie. Byłbym bardzo wdzięczny, gdyby ktoś naprowadził mnie na to, co właściwie złapałem. Oprócz tego spotkałem m.in. Gracillaria syringella czy Dyseriocrania subpurpurella. Z hodowli zaś uzyskałem pierwszy okaz zebranych jakiś czas temu na Luzula pilosa Elachista tengstromi.

[Jarosław Buszko]

Przedstawiciel Pyralidae to Cryptoblabes bistriga

[Maciej Sosnowski]

Dziękuję za rozwianie wątpliwości. Motyl został złowiony w olsie, więc koresponduje to z rośliną żywicielską.

[Maciej Sosnowski]

Niestety obecnie nie mam do dyspozycji zbyt wiele czasu, który mógłbym poświęcić motylom, nad czym ubolewam. Tym niemniej udało się jakiś czas temu uzyskać z hodowli Fomoria weaveri, co jest dla mnie powodem do zadowolenia, gdyż znalezienie min tego gatunku kosztowało dużo czasu i energii. Na szczęście było warto.

[goościu]

Chrysoclista splendida jest jednym z najciekawszych gatunków, z jakimi mam na Podkarpaciu do czynienia. Pierwszy okaz złowiłem w 2020 roku, a ponieważ zbliża się rocznica tego zdarzenia, postanowiłem poszukać okazów tego gatunku w sąsiedztwie wierzby białej Salix alba. Jeden okaz udało mi się dziś odnaleźć, niestety nie byłem pierwszym, który na niego zapolował. Mam jednak nadzieję, że to dopiero początek tegorocznej przygody z tym gatunkiem.

[Maciej Sosnowski]

Gratuluję kolejnego spotkania z tym gatunkiem. Masz niebywale wartościowe przyrodniczo tereny u siebie… Nie wszyscy mają tyle szczęścia. Ja z kolei dalej pracuję głównie nad hodowlą, bo na prace terenowe czasu brakuje - dziś z zebranego końcem maja koszyka wylęgł się samiec Canephora hirsuta.

[goościu]

Ostatnia noc była słaba, ale zameldował się jeden interesujący gatunek: Digitivalva reticulella - na południu Polski nie notowany w ciągu ostatnich prawie 40 lat, a na Podkarpaciu od co najmniej 60 lat.

[goościu]

Chrysoclista splendida jest jednym z najciekawszych gatunków, z jakimi mam na Podkarpaciu do czynienia. Pierwszy okaz złowiłem w 2020 roku, a ponieważ zbliża się rocznica tego zdarzenia, postanowiłem poszukać okazów tego gatunku w sąsiedztwie wierzby białej Salix alba. Jeden okaz udało mi się dziś odnaleźć, niestety nie byłem pierwszym, który na niego zapolował. Mam jednak nadzieję, że to dopiero początek tegorocznej przygody z tym gatunkiem.

Prawdopodobnie do światła Ch. splendida leci słabo, bo wciąż nie przyleciała do ekranu rozstawionego naprzeciw szpaleru głowiastych wierzb, gdzie występuje. Natomiast jednego osobnika odnalazłem przeglądając z latarką pnie tych wierzb.

[Maciej Sosnowski]

Robię porządki w materiale z wiosny. Tym samym postanowiłem pokazać tu kilka motyli odłowionych w czasie ostatniego sympozjum sekcji lepidopterologicznej. Pierwszej nocy kilkanaście osób udało się świecić na torfowisku oddalonym około 10 km od miejsca naszego zakwaterowania - noc była dość ciepła i panowały dobre warunki do połowów. Przyleciało tam sporo gatunków dla mnie zupełnie nowych, jak np. Pleurota bicostella czy Pseudotelphusa scalella, natomiast największym zaskoczeniem była dla mnie Ethmia bipunctella, dla której nie było to optymalne siedlisko, co wskazuje na spory potencjał dyspersyjny tego gatunku. Z kolei wśród gatunków prawdopodobnych dla tego typu środowisk udało się złowić Elachista kilmunella, której gąsienice żerują na wełniance. Odłowiłem też kilka przedstawicieli rodziny Nepticulidae, w tym tego na ostatnim zdjęciu: spodziewam się, że może to być Ectoedemia hannoverella, lecz zdaję sobie sprawę, że identyfikacja może być niemożliwa. Jeśli jednak istnieją jakieś podstawy umożliwiające oznaczenie tego motyla do gatunku, to byłbym wdzięczny za pomoc.

[Maciej Sosnowski]

Kilkanaście minut temu przeżyłem duże zaskoczenie odnajdując na zewnętrznej stronie okna w pokoju Alucita hexadactyla. Nie spodziewałem się tego gatunku, ale jest to zaskoczenie z gatunku tych wybitnie pozytywnych. To moje drugie w życiu spotkanie z rozstrzępiakiem i znów z tym gatunkiem.

[Maciej Sosnowski]

Wczorajszą noc spędziłem na wrzosowisku w Mostówce. Było to moje pierwsze świecenie w tej lokalizacji i na pewno nie ostatnie. Rzeczywistość przerosła moje najśmielsze oczekiwania, o co wcale nie było łatwo. Nie jest przypadkiem, że miejsce to jest znane wśród polskich motylarzy, gdyż ma niepowtarzalne walory przyrodnicze. Spotkałem wiele gatunków dla mnie zupełnie nowych lub przynajmniej interesujących. Oto garstka z nich:

[Maciej Sosnowski]

Z różnych powodów w ciągu ostatniego lata nie miałem możliwości pracy w terenie w takim stopniu, jaki byłby dla mnie satysfakcjonujący, ale cóż - niestety życie czasem się tak układa. Tym niemniej robiąc porządki w tym skromnym tegorocznym materiale natknąłem się na jeszcze kilka ciekawych gatunków. Niewykluczone, że jeszcze parokrotnie przypomnę sobie o różnych okazach w takich okolicznościach.