Pyraloidea, (premiera na Forum)

[adam k.]

Postanowiłem pokazać kilka lub więcej gatunków motyli nieobecnych do tej pory na Forum. Zdjęcia imago, a przy trudniejszych do oznaczenia dołączę preparaty.
Serię rozpoczynam zgodnie z panującą systematyką od: Pyralidae,Galleriinae, Lamoria anella ([DENIS & SCHIFFERMÜLLER], 1775). Bułgaria, Lilianovo,06.06.2010. Motyle chętnie przylatują do światła (liczne).

[adam k.]

Alophia combustella (HERRICH-SCHÄFFER, [1855]). Motyl nieczęsto występujący, tylko jeden egzemplarz w moim zbiorze.
Najbliższe jego stanowiska znajdują się na Węgrzech. Bionomia niejasna, chociaż roślina żywicielska znana (Pistacia terebrinthus, P.lentiscus).

[adam k.]

Pempelia albariella ZELLER, 1839, Bułgaria, Rodopy, 11.06.2012. Motyl podobny do krajowego P. palumbella ([DENIS & SCHIFFERMÜLLER], 1775), ale raczej trudno je pomylić ze sobą, ten pierwszy wyraźnie jaśniejszy i mniejszy.
Zowiony w Polsce musi być P. palumbella, zasięgi gatunków pokrywają się dopiero w Kotlinie Panońskiej. Roślina żywicielska larwy to: Astragalus aristatus, Chamaecytisus supinus

[adam k.]

Tym razem odstępuję od tytułu wątku. Gatunek był już pokazany na Forum przez Marka tu: https://tiny.pl/tgj3x . Moim zdaniem zasługuje na przypomnienie. Dołączam swój egzemplarz z centralnej części Bułgarii.
Tam również nie jest częstym bywalcem na ekranie.

[Marek Hołowiński]

Zapowiada się bardzo ciekawy wątek. Czekam na kolejne fotki. Fajne gatunki, no i te kopulatory

[adam k.]

Śpieszę z następnymi.
Oba gatunki z jednego kserotermicznego stanowiska na południu Bułgarii, Lilianowo.

[Jarosław Buszko]

Warto przy okazji wspomnieć, że Lamoria anella łowi się także w Polsce, i to nie na jej południowych krańcach.

[adam k.]

Delplanqueia dilutella ([DENIS & SCHIFFERMÜLLER], 1775), materiał pochodzi z południowej części doliny rzeki Struma i Lilianowa w Bułgarii. Motyle łowiono od początku maja do końca czerwca na ekran.
Gatunek zmienny w ubarwieniu, (nasycenie brązu, aż do zaniku częściowego przepasek). Dwa ostatnie zdjęcia pokazują różnice osobnicze w budowie cornutus, (aedeagus). Na południu Europy można
spotkać się z podobnymi gatunkami np. D.inscriptella, D. cortella .

[adam k.]

Warto przy okazji wspomnieć, że Lamoria anella łowi się także w Polsce, i to nie na jej południowych krańcach.

W moich stronach nigdy nie napotkałem.

[adam k.]

Na południu Europy można
spotkać się z podobnymi gatunkami np. D.inscriptella, D. cortella .

Ponadto D.dilutella ([denis & sChifferm.], 1775) i D.inscriptella (Duponchell, 1836), mają wspólne zasięgi występowania w W.Brytanii i Bułgarii.

[Jarosław Buszko]

Z rodzaju Pyralis L. dwa gatunki spotykane są w Polsce często, za to trzeci - Pyralis lienigialis - znany był z Zakopanego i to z lat 60. XIX wieku. Przeszło 40 lat lat temu złowiłem go w Bieszczadach i to jest ostatnie notowanie tego gatunku w Polsce. Wszystko wskazuje na to, że w środkowej Europie wymiera. Dość mocno trzyma się jeszcze w Fennoskandii. Dla porównania dodaję P. farinalis L.

[adam k.]

Psorosa dahliella (TREITSCHKE, 1832), okolice Kresna w Bułgarii.

[adam k.]

Dwa taksony z Phycitinae, jeden w rodzaju - Matilella fusca (HAWORTH, 1811), (Wyż. Krakowsko-Wieluńska,22.08.2012). Podobny do Ortholepis betulae (GOEZE, 1778), dlatego preparat jest wskazany do wykonania.
W literaturze i nie tylko funkcjonuje wiele opisów cech zewnętrznych, ale ja wolałem dodatkowo oprzeć się na preparacie.
Następny gatunek, to również jeden w rodzaju z Europy - Etiella zinckenella (TREITSCHKE, 1832)= etiella TREITSCHKE, 1835, (Słowacja,Slov.Kras,29.06.2006). Często spotykany na ekranie w stanowiskach z Wilżyną, (Ononis rotundifolia).

[adam k.]

Dwa taksony z Phycitinae, jeden w rodzaju - Matilella fusca (HAWORTH, 1811), (Wyż. Krakowsko-Wieluńska,22.08.2012). Podobny do Ortholepis betulae (GOEZE, 1778), dlatego preparat jest wskazany do wykonania.
W literaturze i nie tylko funkcjonuje wiele opisów cech zewnętrznych i fotografii.

Tak jak tu: https://tiny.pl/tgn6r

[adam k.]

Czas na rodzaj Acrobasis Zeller, 1839 i będzie kilka gatunków pominiętych dotychczas na Forum.
Zacznę od Acrobasis marmorea (HAWORTH, [1811]), 22.05.2011, dst Petrić. Bez preparatu, samiczka nie sprawiała trudności podczas oznaczania.
Wyraźne cechy taksonomiczne znajdują się na skrzydłach motyla, (dwie plamki skośnie połączone w jedną, przepaska wewnętrzna rozszerzająca się ku tyłowi, przepaska zewnętrzna mniej zębata aniżeli u A. advenella).

P.S. Muszę przyznać się do błędu jaki popełniłem podczas obrabiania wszystkich fotografii kopulatorów w tym wątku.
Preparaty motyli są bardzo rzadko zamieszczane na Forum, a tym bardziej wyskalowane. Wizualnie kopulatory Pyralidea dopiero po zestawieniu z
innymi mikrami pokazują swoją wielkość. Przeciętna długość od końca corpus bursae do papillae anales, to 2,5; 3mm u samic. Podobnie mają samce, pomiędzy wierzchołkami vinculum,
a uncus. Jeszcze większa odległość jest pomiędzy dobrze ułożonymi krańcami zewnętrznymi valv i może przekraczać 3mm.
Mianowicie liczby przy skalach powinny być przemnożone przez 10. Jeszcze prościej, to brakuje im jednego zera (jest sto, a powinien być tysiąc, zamiast 50 ma być 500 itd.).
Miarki pod motylami są prawidłowe i pokazują milimetry, przemiennie biały- czarny kolor.
Przekłamanie wdarło się w trakcie wpisywania danych .

[Marek Hołowiński]

A marmorea pokazałem w m.in w tym poście w formie zagadki, a Ty poprawnie oznaczyłeś:
https://entomo.pl/forum/viewtopic.php?p=248858#p248858

[adam k.]

A marmorea pokazałem w m.in w tym poście w formie zagadki, a Ty poprawnie oznaczyłeś:

Wyszukiwarka nie znalazła, a reszta to upływający czas. Twój egzemplarz w stanie bdb.

[adam k.]

Tym razem wstawiam motyla z rodzaju Acrobasis bez determinacji. Preparat będzie na pewno pomocny w zmaganiach. Pogranicze Bułgaria-Grecja ok. 300mnp.

[Marek Hołowiński]

Wygląda na Acrobasis obliqua

[adam k.]

Tak też oznaczyłem .
Preparacja zdeformowała torebkę - alkhole były zbyt mocne, a kolejność nie ta
Następne zdjęcia podpisane i skalowanie w milimetrach, widać różnicę?

[adam k.]

Acrobasis suavella (ZINCKEN, 1818) = porphyrea STEPHENS, 1834 prawdopodobnie w tym wątku https://tiny.pl/tgvs8 , lecz nikt nie ryzykował potwierdzenia.
Egzemplarze z rodzaju Acrobasis widziane na ekranie (w naturalnym położeniu spoczynkowym ), są bardzo podobne do siebie.
Dlatego dodam motyla z okolic Częstochowy, 29.07.2004.

[Marek Hołowiński]

Wspomniane wcześniej Ortholepis betulae i Matilella fusca, dla lepszego porównania na jednej fotce.
Po lewej 2x O betulae, po prawej 2x M fusca

[Jarosław Buszko]

To jeszcze jeden podobny i w Polsce łowiony

[adam k.]

Czy to, Apomyelois ceratoniae (Zeller, 1839)?

[Jarosław Buszko]

Tak, to on

[adam k.]

Bradyrrhoa gilveolella (TREITSCHKE, 1832), Bułgaria, Struma. Występuje od Rumunii przez Bułgarię, kraje byłej Jugosławii, Grecję i na Sycylii.
W Rosji od Kazachstanu po Ukrainę. Gąsienica żyje na wielu gatunkach astrowatych np. Chondrilla juncea. Dobrze poznana i szeroko opracowana w literaturze bionomia motyla.

[adam k.]

Pterothrixidia rufella (DUPONCHEL, 1836), wszystkie egzemplarze tego gatunku posiadam z kilku stanowisk w Pd. Bułgarii. Motyle o zmiennym nasyceniu barw na skrzydłach.
Nadal jest sprawą otwartą kwestia wyodrębnienia zasięgów występowania z podobnym gatunkiem Pterothrixidia squalidella (EVERSMANN, 1842).

[Jarosław Buszko]

Skoro rozpoczęto temat o Acrobasis, to podaję dwie pary gatunków, które czasami sprawiają trudności przy identyfikacji. Wszystkie one żyją na dębie
tumidana-repandana
sodalella-consociella

[adam k.]

Moje:
A. repandana (FABRICIUS, 1798), Wyż. Krak.-Wieluńska,03.08.1999.
A. consociella (HÜBNER, [1813]), Słowacja,Kras, 07.07.2006.
Dwa następne:
A. advenella (ZINCKEN, 1818), Bułgaria, Rodopy, Batak
A. obtusella (HÜBNER, 1796), -------

[Jarosław Buszko]

Wszystkie krajowe gatunki z rodzaju Acrobasis (może z wyjątkiem A. legatea, który znany jest tylko z Pienin) mozna dośc łatwo znaleźć w stadium gąsienicy. Kilka gąsienic w załączeniu.

[adam k.]

Teraz mały skok do początku systematyki. Należało zacząć od gatunku Synaphe moldavica (ESPER, 1794) . Zgodnie z tytułem, to jego premiera na Forum.
Lokalnie liczniej spotykany na stanowiskach kserotermicznych, ale te bardzo często graniczą z terenami rolniczymi przez co niespodziewanie można obserwować
motyle prawie wszędzie. Lata w dzień dość nieporadnie, często zasiada na źdźbłach traw.
Gatunek barwne zróżnicowany, posiada podgatunki: w Hiszpanii występuje aberralis (GUENEE, 1854), na Sycylii netricalis (HUBNER, 1813).

[Jarosław Buszko]

Skoro jesteśmy przy rodzaju Synaphe, to parę uwag na temat naszego krajowego Synaphe punctalis. Motyla spotyka się często, ale znalezienie gąsienicy to już nie taka prosta sprawa. Żyje ona na (w) naziemnych mchach rosnących w miejscach piaszczystych. Zwykle po przebraniu ćwierci metra kwadratowego darni udaje się wydobyć jedną gąsienicę. Przy okazji trafiają się przedstawiciele innych rodzin (Gelechiidae, Scythrididae). Jak u wiele innych Pyralinae gąsienica żywi się detrytusem, przy okazji uzupełniając jadłospis zielonymi fragmentami roślin. W załączeniu kolejne etapy cyklu rozwojowego Synaphe punctalis.

[adam k.]

Synaphe punctalis. Motyla spotyka się często.

To prawda, corocznie i licznie odwiedza nocą oświetlone ściany budynków w pobliżu rzeki Warty.
Na zdjęciu Stemmatophora combustalis (FISCHER V. RÖSLERSTAMM, 1842). Ciekawy motyl związany z różnymi gatunkami wrzosów.
Z moich obserwacji mogę przypuszczać, że jest nieczęsto spotykany. Tylko jeden raz miałem satysfakcję odłowienia go na ekranie w obecności opuszczonego, zdziczałego gaju korkowego.

[Jarosław Buszko]

Razem z Synaphe punctalis można spotkać Selagia spadicella. W literaturze są sprzeczne wiadomości na temat roślin pokarmowych gąsienic. Znajdowałem je żerujące na Fragaria viridis i Potentilla tabernaemontani (dawniej P. verna). Gąsienica przebywa w pionowej rurce z przędzy sięgającej do korzeni. Ponad powierzchnią ziemi widoczne są tylko luźne fragmenty przędzy. W czasie żerowania gąsienica objada dolne fragmenty rośliny. Tak to wygląda na wiosnę, a jesienią gąsienica szkieletuje liście. Stadia rozwojowe gatunku w załączeniu.

[adam k.]

Stemmatophora brunnealis (TREITSCHKE, 1829), w pewnych publikacjach jako rodzaj Actenia, =phaealis HAMPSON,1900; =lividalis CONSTANTINI,1922; nigrobrunnealis SCHAWERDA,1941.
Moje egzemplarze złowione w Chorwacji, okolice Trogiru. Od bardzo jasnobrązowych z zanikającym wzorem na skrzydłach do ciemnych jak na zdjęciu.
Obie płcie podobne do siebie proporcjami skrzydeł w przeciwieństwie, jak to ma miejsce przy gatunku S. rungsi. Gąsienice na posłonkach (Heliantheum), kulnik (Globularia spp.).
Motyle chętnie przylatują do światła.

[adam k.]

Aglossa (Agriope) signicostalis STAUDINGER, 1871 = nigripennis TURATI, 1919 jest gatunkiem myrmecofilnym. Larwy żyją w symbiozie z mrówkami w nadrzewnych gniazdach: kartonówką zwyczajną (Lasius fuliginosus) i (Liometopum microcephalum).
W Europie Środkowej na stanowiskach słowackich, węgierskich i rumuńskich motyl występuje rzadko i lokalnie. Jest jednym z dwóch najmniejszych gatunków w swoim rodzaju i najpodobniejszym zewnętrznie do A. brabanti. Egzemplarz ze zdjęcia złowiony w Bułgarii, Rodopy.

[adam k.]

Eurrhypis pollinalis ([DENIS & SCHIFFERMÜLLER], 1775),= bigutta ESPER,1791. Posiada podgatunek ssp. rungsi, podobne do niego: E.guttulalis, E.cacuminalis. Na Forum znalazłem tu: https://tiny.pl/ttrjp , ale to pomyłka.
Motyle licznie odnotowałem tylko w jednym sezonie na stanowisku Częstochowa-Kręciwilk, 06.06.2004. Zarastające wrzosowisko, z różnymi gatunkami roślin na przyległych do niego torowiskach kolejowych.
Gąsienice żyją na (Sarathamnus spp., Genista spp., Laburnum spp., Citisus nigricans, Ononis repens). Łowione w dzień, (przed wieczorem) nisko latające nad wrzosami.

[adam k.]

Aporodes floralis (HÜBNER, [1809]) = stygialis TREITSCHKE,1829 = sicualis DUPONCHEL, 1833; = conversalis DUPONCHEL, 1834. Gatunek wykazywany ze Słowacji, Węgier, Austrii i Rumunii.
Historyczne stanowisko z Czech 1933 roku. Podobno znaleziony w Polsce, Jeżewo. Larwa żyje na Karczochu hiszpańskim (Cynara cardunculus),Karczochu zwyczajnym (C. scolymus) i Powoju polnym (Convolvulus arvensis).
Egzemplarze łowiłem w Bułgarii, Rodopy płn. w dzień na kwiatach. Na zdjęciach widoki wierzchu i spodu skrzydeł.

[Marek Hołowiński]

https://lepidoptera.eu/observations/spe ... XXX/X/4253

[adam k.]

No i właśnie, przewaga cyfrowej nad papierową. Opierałem się na tej drugiej z lat 2006-2010. Reszta to już pewnik.

[Jarosław Buszko]

Jeden z ładniejszych krajowych Phycitinae. Gąsienica żyje w kwiatostanach Scabiosa ochroleuca. Nie jest łatwa do znalezienia.

[adam k.]

Jeden z ładniejszych krajowych Phycitinae. Gąsienica żyje w kwiatostanach Scabiosa ochroleuca. Nie jest łatwa do znalezienia.

W moich okolicach wielokrotnie spotykałem w pobliżu rez. "Zielona Góra". Mogę dodać w opisie gatunku, że zaobserwowałem znaczną różnicę w wielkości motyli np. z roczników: 2003-15mm rozpiętości skrzydeł, 2015-18mm.
Teraz Phycitodes lacteella (ROTHSCHILD, 1915) = ROESLER, 1965, dosyć często widywałem na ekranie w Bułgarii, Rodopy i Kresna Gorge. Bardziej na północ nigdy, (moja obserwacja).
Następny nieodnaleziony na Forum pochodzący z Jury pod Częstochową, Phycitodes binaevella (HÜBNER, [1813]) = petrella HERRICH-SCHAFFER, 1849.

[adam k.]

Cadra furcatella (Herrich-Schäffer, 1849), Łowiłem tylko w Bułgarii, ale za to wszędzie ''gdzie zaświeciłem'' od maja do początku lipca pojedyncze egzemplarze.

[Jarosław Buszko]

Różnice w wielkości motyli E. rosella są zależne od dostępności pokarmu. Motylek ten w sezonie pojawia się dość późno, bo zaczyna lot dopiero pod koniec lipca. Jeżeli późne lato jest suche, główki kwiatowe driakwi są drobne i gąsienica ma mniej jedzenia, no i motyl jest mniejszy.
Na marginesie kilka uwag dotyczących informacji ze starszej literatury. Dotyczy to zwłaszcza publikacji Wizego o motylach z okolic Jeżewa (Aporodes floralis). W pracy Adamczewskiego w Polskim Piśmie Entomologicznym (1950, t. 20:75-93) na stronach 80-84 jest dokładna ocena jakości tej pracy i poprawności oznaczeń. W zasadzie cała praca powinna być potraktowana jako źródło całkowicie niewiarygodne, a przynajmniej w odniesieniu do gatunków trudnych do identyfikacji.
Dane literaturowe dotyczące roślin pokarmowych krajowych gatunków tylko w niewielkim stopniu były zebrane na terenie Polski. W wielu przypadkach są błędne z powodu słabej znajomości botaniki, lub były hodowane na losowo podawanych roslinach. Czasami to przynosiło dobre wyniki. Jako przykład podaję gatunek Laodamia faecella, który hodowałem od stadium jaj pozyskanych od samicy. Jako roślina pokarmowa posłużyła brzoza. Ale nie wiem, czy również w warunkach naturalnych jest ona wykorzystywana przez ten gatunek.

[adam k.]

Dziękuję za skomentowanie moich obserwacji E. rosella. Pozostałe dane będą bardzo przydatne. F. Slamka 2010, w ''Pyraloidea of Central Europe" pisze również o miejscowości Jeżewo.
Prawdopodobnie opierał się na innej literaturze. Inni również np. Records of Aporodes floralis HÜBNER, 1809 (Lepidoptera: Pyralidae) from Poland , PPE.

[adam k.]

Pyrausta castalis (TREITSCHKE, 1829) znany w Europie środkowej (HU, RO, UA) CZ - Checklist of the Czech Republic, Zdeněk Laštůvka & Jan Liška Brno 2011. Dalej na południe i w Europie zach. FR, ES, PT, IT.
Wspólnie na stanowiskach z podobnym gatunkiem, Pyrausta sanguinalis (LINNAEUS, 1767). Spotykałem raczej pojedyncze egzemplarze motyli, w licznej asyście P. sanguinalis. Gąsienice na Cząbże górskim (Satureja montana). Na zdjęciu z BG, Struma Gorge.

[AJW]

Cząber, cząbrze ... będzie dobrze ...

[adam k.]

Jeden z większych motyli w grupie Odontiinae, to Ephelis cruentalis (GEYER, 1832). W Europie wybitnie południowo -zachodni gatunek, wykazany z FR, IT, BG, GR.
Jest w literaturze informacja o znalezieniu na Węgrzech: Budapeszt 1977, (Szaboky, Cs. 1980) imigrant. Moje z BG od pierwszych dni maja do początku lipca, wszędzie obecne i przylatujące do światła. Spotykałem je na wysokości od 50 m n.p.m.
Danych na temat larwy i rośliny żywicielskiej nie znalazłem.

[Jarosław Buszko]

Skoro nie wiadomo na jakiej roślinie żyje gąsienica Ephelis cruentalis, to znaczy że jest co robić. Łowiąc motyle przeważnie zdobywamy nowe osobiste doświadczenia, ale idziemy szlakiem już poznanym. Każdy nowo poznany aspekt bionomii jest odkryciem. Nawet wiele występujacych u nas gatunków ma nieznaną bionomię i nieopisane stadia rozwojowe. Przykładem mogą być gatunki z podrodzin Scopariinae i Crambinae. W niektórych przypadkach łatwiej zidentyfikować gatunek po wyglądzie gąsienicy niż motyla. Jako przykład mogę podać gatunki z podrodziny Phycitinae - Sciota rhenella i Sciota hostilis. Obie gąsienice żyją na osice i często na tym samym drzewie. Co ciekawe - inny występujący i nas gatunek - Sciota fumella nie ma poznanej bionomii.
Przy okazji inny przedstawiciel z podrodziny Odontiinae, także z Bułgarii i tu także roślina pokarmowa nieznana.

[adam k.]

Przy okazji inny przedstawiciel z podrodziny Odontiinae, także z Bułgarii i tu także roślina pokarmowa nieznana.

Kalimantsi to miejscowość w pasie wybrzeża morskiego, tam nie łowiłem (tak się złożyło) ,ale motyl ten występuje również na południowym zachodzie Bułgarii, gdzie niestety na niego nie natrafiłem .
Z Bałkanów to: ssp. multiguttalis (STAUDINGER, 1871), ma mniejsze plamy na skrzydłach od formy typowej.
Kolejne zdjęcie- Loxostege aeruginalis (HÜBNER, 1796), ten egzemplarz pochodzi z okolic Lilianowa z BG. Gąsienice żyją na dwóch gatunkach astrowatych - Artemisia campestris, A. alba.
Z dodatkowych niekoniecznie merytorycznych informacji można dodać, że ciekawy kontrastowy rysunek na skrzydłach motyla został doceniony przez grafika i wykorzystany do upiększenia okładki książki F. Slamki "Pyraloidea of Central Europe"

[Jarosław Buszko]

Kalimantsi, skąd pochodzi Eurrhypis cacuminalis to maleńka wioseczka położona niedaleko przejścia granicznego Kulata, u stóp pasma Slavjanka (dawniej Ali Botush). Jest to bardzo ciekawe miejsce ze względu na roślinność. Sa tam najwieksze w Bułgarii połacie dębu Quercus coccifera.
Jakoś nikt nie chce się włączyć w Kolegi Adama i mój dialog. A na pewno wielu forumowiczów ma ciekawe znaleziska i obserwacje, którymi mogliby się podzielić. Pyraloidea pod względem wielkości niewiele odbiegają od Macrolepidoptera i sporo osób je zbiera. Można by więc przynajmniej w faunie krajowej dorównać do zasobów wiedzy podobnej do Macrolepidoptera.
Dzisiaj kilka przedstawicieli rodzaju Acrobasis. Nie wszystkie jestem w stanie zidentyfikować (na razie). Np. Acrobasis z Quercus ilex - może być A. glaucella, ale nie zgadza się okres lotu. Inny szary z Bułgarii - może być Episcythrastis tabidella, - do sprawdzenie. Epischnia prodromella złowił się, oprócz kilku innych ciekawych gatunków, wysoko w górach.

[adam k.]

Kalimantsi, skąd pochodzi Eurrhypis cacuminalis to maleńka wioseczka położona niedaleko przejścia granicznego Kulata, u stóp pasma Slavjanka (dawniej Ali Botush).

Teraz wiem, miałem na myśli miejscowość niedaleko Warny. W Bułgarii nazwy geograficzne są często powielane. Kulata.. oczywiście znam położenie, jechałem od strony Grecji i widziałem owe ciekawe okolice, lesistość w połączeniu z parkiem narodowy.
Dla ornitologów mnóstwo niespodzianek, ciekawostek. Najbliżej tego miejsca, łowiłem kilka razy obok wulkanu Rupite. Pasmo Belasitsa, jest również ciekawym biotopem nie tylko pod względem fauny motylowej.
Co do małego zainteresowania tym wątkiem, może jest spowodowane obawą o dublowanie gatunków. Zawartra w tytule myśl, (premiera na Forum) nie musi oznaczać trzymania się ścisłej reguły. Wszystkie nowe dane o gatunkach dawno zamieszczanych wzbogaciłyby Forum.

[Grzegorz Banasiak]

Zainteresowanie wątkiem nie jest małe. Wręcz przeciwnie, jest to modelowo prowadzony wątek, bez niepotrzebnych napięć i uwag - co w niektórych innych wątkach często się zdarza. Dokładnie tak powinna wyglądać dyskusja. W poza forumowych dyskusjach został uznany za jeden z bardziej wartościowych. Brak dyskutantów oznacza jedynie to, że niewiele osób ma coś konkretnego do powiedzenia albo "boi" się pisać. Sądzę, że z czasem dołączą kolejni dyskutanci lub przynajmniej ci, którzy mają jakieś okazy i podzielą się obserwacjami.

Ja za jakiś czas usunę swój post, żeby nie zakłócał tematu.

[Jacek Kurzawa]

Miałem napisac niemal dokładnie to samo, chociaż nie kontaktowalismy się z Grzegorzem! Mamy te same odczucia. Mój post też przy okazji jest do wykasowania.
Dyskusje są potrzebne ale wtedy, gdy toczy się dyskusja na temat i dyskutanci mają coś sobie do powiedzenia. Brak szczerszej dyskusji odczytuję tu jako przejaw szacunku i aprobaty do przedstawionych tu treści.

[adam k.]

Jest mi niezmiernie miło, wczytuję się w tak pozytywne opinie o tym wątku i myślę podobnie jak Grzegorz, że z czasem pojawią się liczniej dyskutanci zainteresowani tym tematem.
Na pewno w zbiorach amatorskich i nie tylko, są jeszcze niezbadane (zapomniane, nieoznaczone) motyle z tej grupy. Aby potwierdzić tą tezę zamieszczam zdjęcia oznaczonego przeze mnie egzemplarza Loxostege, którego nie jestem pewien.
Liczę na świeże spojrzenie i ocenę Forumowiczów. Wielokrotne oglądanie szczegółów np. preparatów, może prowadzić do mylnych wniosków. W linku jest do porównania podobny gatunek
Loxostege virescalis, https://tiny.pl/ttpl9 i tematowy Loxostege clathralis, https://tiny.pl/ttplc
P.S.
W publikacji: A provisional checklist and bibliography of the Pyraloidea of the Balkan Peninsula 2018 https://tiny.pl/ttplp znajdziemy CRO, BG, ALB,
Inne bazy danych niezupełnie potwierdzają zasięg występowania Loxostege clathralis w Bułgarii.

[TomekK]

W Pyraloidea of Europe F.Slamki Vol. 3 jest ładnie opisana całą grupa clathralis.
Z Bułgarii wykazany jest clathralis clathlaris. Pokazane zdjęcie samca (Sturma, Kresna) idealnie pasuje do twojego, podobnie jak genitalia. Dla mnie to pewny L.c.clathralis.

[adam k.]

Dzięki, za potwierdzenie. Tytuł mam, tylko Vol.1, 2 następny w planach.

[TomekK]

Trójka to Pyraustinae i Spilomelinae więc jest dwukrotnie grubsza od poprzednich dwóch części. Warta swojej ceny, podobnie jak wszystkie wydania z tej serii która na tą chwilę jest chyba bezkonkurencyjna.

[adam k.]

Atralata albofascialis (TREITSCHKE, 1829), egzemplarz ze zdjęcia złowiony w dzień na kwiatach SL, Burdov, Chlaba, czerwiec. Stanowisko kserotermiczne, dobrze nasłonecznione na północnym brzegu Dunaju.
Następna fotografia z rośliną żywicielską I. conyze, CRO, Ciovo, kwiatostany na początku lipca.
Motyl lokalny w Europie środkowej, najdalej na północy podawany nawet ze Szwecji (Olandia i Gotlandia).

[adam k.]

Następnym w kolejce oczekującym na omówienie po rodzaju Loxostege, powinien znaleźć się Uresiphita gilvata (FABRICIUS, 1794).
Na zdjęciu motyl spotykany na stanowiskach kserotermicznych, pochodzi również jak poprzedni w wątku z takich biotopów, tu mapka https://tiny.pl/ttlkq .Tereny przy ujściu rzeki Ipol do Dunaju.
Larwa odżywia się kwiatami i liśćmi: Ulex, Genista, Sarathamnus, Phaseolus i Cytisus. Motyl dwukrotnie występujący w ciągu roku, złowiony pod koniec maja.
W Lepidoptera Mundi, imago umiejscowione od sierpnia do października. Literatura podaje miesiące pomiędzy majem a wrześniem. Spotykany w GB jako imigrant we wrześniu i październiku.
Można wyciągać różnorakie wnioski w tym temacie , ale pojaw związany jest głównie z lokalizacją.

[Jarosław Buszko]

Atralata albofascialis znany jest tylko z dwóch miejsc w Polsce - Ponidzia i okolic Inowrocławia. Niewątpliwie preferuje tereny nawapienne, a być może i zasolone. Znalezisko w Owczarach koło Buska-Zdroju może mieć związek z obecnością słonych źródeł, natomiast w Inowrocławiu-Mątwach przy zakładach sodowych znalazłem gąsienice minujące liście Inula britannica. Efekt hodowli w załączeniu.
Uresiphita gilvata jest w naszym kraju okresowym gościem. Przez dłuższy czas - od połowy XIX w. do lat 60 XX w. był łowiony w Krakowie na Podgórkach. Niewątpliwie był przez ten okres tam osiadły. Potem zniknął. Dawniej pojedyncze znaleziska meldowano z Dolnego Ślaska i Pienin. Ostatnia informacja pochodzi z 2000 roku z Jarosławia. W południowo-zachodniej Europie motyle są z bardziej kontrastowym rysunkiem. Jak na załączonym zdjęciu.

[Jarosław Buszko]

Chociaż jeszcze jest jeszcze wczesna wiosna, można w tym okresie zebrać pierwsze Pyralidae. Oczywiście zimujące w stadium gąsienicy lub poczwarki.
Myelois circumvoluta żyje w pędach rozmaitych gatunków z rodziny Asteraceae, takich bardziej okazałych jak Carduus, Cirsium, Arctium. Należy rozcinać suche łodygi i sprawdzać, czy nie znajdują się tam gąsienice. Czasami w jednej łodydze bywa kilka gąsienic. W ten sposób o wiele łatwiej znaleźć ten gatunek niż zwabić go do światła.
Euzophera cinerosella, żyje w dolnej części łodygi piołunu (Artemisia absinthium) sięgając aż do nasady korzenia. Należy próbować wyrwać suchą łodygę. Jeśli łatwo się ułamuje, to może być wskazówka, że jest w niej żerowisko gąsienicy. Gatunek ten jest jednak nie tak często spotykany jak poprzedni.
Hodowla jest łatwa. Wystarczy kawałek łodygi umieścić w plastikowym pojemniku, włożyć nieco wilgotnego mchu i czekać na wylęganie motyli.

[Antek Kwiczala †]

Wspomniano o gatunku Myelois circumvoluta. Nie jest w Polsce rzadki, pozyskiwany głównie z hodowli. Mam okaz złowiony do światła 20 czerwca w Grecji (Kreta).

[adam k.]

W ten sposób o wiele łatwiej znaleźć ten gatunek niż zwabić go do światła.

Moje skromne obserwacje dopełnią wyczerpującego powyżej opisu. Zasiadłe na roślinach pokarmowych motyle, łowiłem w dzień bezpośrednio do probówek. Nieraz spłoszone odlatywały niedaleko, aby zaraz usiąść w bardzo niedostępnych, krzaczastych częściach roślin pokarmowych.
Wydobycie ich z kolczastych ukryć nastręczało wiele trudu, gdy rosły jeszcze na dodatek przy kamienistych urwiskach.
Wszystkie egzemplarze tego gatunku w moim zbiorze posiadają etykiety z datami od końca maja do końca czerwca i niestety są z południowej Europy.

Paracorsia repandalis ([ DENIS & SCHIFFERMÜLLER], 1775), jest następnym gatunkiem ze stanowisk na Słowacji, o których pisałem wcześniej. Inne lokalizacje, to głównie cały bieg rzeki Struma w Bułgarii.
Imago łowiłem latem: maj-czerwiec i sierpień. Łącznie w literaturze znalazłem opisy z następujących miejsc:
AU, BL, BG, GB, CH,CZ,FR,HU, DT, GR, ES, IT, NL, PL, PR, RO, SL, Rosja - europejska część, Zachodni Kaukaz, prawie cały obszar byłej Jugosławii. Po raz pierwszy gatunek nominatywny wykryto w 2010 roku w USA.
Larwa odżywia się liśćmi, (Verbascum thapsus, V. thapsiforme, V. lychnitis, V. nigrum).
W części przyziemnej buduje schronienia dla poczwarek. Gąsienice: czerwiec-lipiec i wrzesień-maj.

[Jarosław Buszko]

Paracorsia repandalis w Polsce była znajdowana tylko na Dolnym Śląsku. Wocke (1874) pisze że gatunek występuje w miejscach piaszczystych na nizinach, a gąsienica żyje w czerwcu i jesienią na Verbascum thapsus i V. thapsiforme (obecnie V. densiflorum). Widziałem okazy tego gatunku w Muzeum Przyrodniczym Uniwersytetu Wrocławskiego z Obornik Śląskich, łowione w późniejszym okresie niż publikacja Wocke'go. Warto zwrócić uwagę, czy gatunek ten nadal tam występuje.

[adam k.]

Warto zwrócić uwagę, czy gatunek ten nadal tam występuje.

To aktualne i ciekawe wyzwanie dla Kolegów motylarzy mieszkających w tej części kraju.

[adam k.]

Jeszcze cofnę bieg wydarzeń do Phycitinae, Cadra figulilella (GREGSON, 1871), też jest motylem z tamtych stron?
Tym razem tylko preparat samicy.

[Jarosław Buszko]

Cadra figulilella osobiście nie spotkałem. ani w naturze, ani w zbiorach muzealnych. W literaturze podawany jest (razem z Corcyra cephalonica) z Dolnego Śląska (P. Nagel, 1908, Jh. Ver. Schles. Insektenk., NF). Ciekaw jestem, gdzie Koledze udało się złowić ten gatunek? Za to kilkakrotnie hodowałem Cadra cautella. Dokumentacja w załączeniu.

[adam k.]

Ciekaw jestem, gdzie Koledze udało się złowić ten gatunek?

Jedynie w Rodopach (42°10'16''/24°05'26'').

[Aneta]

Dorzucę swojego M. circumvoluta - złowiony na światło 26 VI 1999, Kutno.

[adam k.]

Hypsopygia (Ocrasa) incarnatalis (ZELLER, 1847), Chorwacja - Dalmacja. Występowanie: Południowo-zachodnia Europa ( PT, ES,FR,IT),wyspy śródziemnomorskie. Na Bałkanach nieciągłe, wyspowe stanowiska (GR, CR,RO), może to być spowodowane brakiem danych.
Ponadto na Węgrzech w kilku miejscach. Widok poniżej przedstawia dwa podobne do siebie gatunki. Różnią się pomiędzy sobą szerokością obu przepasek na krawędziach przednich skrzydeł (costa).
Szersze dla H. rubidalis, a węższe u H. incarnatalis, poza tym pierwszy gatunek przeważnie bywa ciemniejszy od H. incarnatalis.
Narządy kopulacyjne samców odznaczają się niewielkimi różnicami. Opisów larw obu motyli nie doszukałem się w dostępnej mi literaturze.

[Jarosław Buszko]

Skoro nic nie wiadomo na temat morfologii larw to warto by było je wyhodować. Przedstawiciele rodzaju Hypsopygia, podobnie jak i Pyralis żyją na suchych resztkach roślinnych. Być może najlepszym rozwiązaniem byłoby hodowanie ich na materiale z mrowiska mrówki rudnicy. Widziałem w Nadleśnictwie Krynki mrowisko w izolatorze szklanym, a na ścianach we wnętrzu izolatora mnóstwo motyli Pyralis farinalis, które niewątpliwie tam się rozwijały. Samice z podrodziny Pyralinae łatwo składają jaja więc pozostaje tylko utrzymać hodowlę do pomyślnego zakończenia.

[Jarosław Buszko]

Tym razem prezentuję jedyny zimujący (w warunkach naturalnych) gatunek Phycitinae - Nephopterix angustella. Gasienicę znajdowałem w owocach Euonymus euroipaeus i E. verrucosus. Ślady żerowania widoczne są w postaci pomarańczowych odchodów na powierzchni owocu. Z gąsienic zbieranych w sierpniu motyle wylęgały się we wrześniu. Łowiłem też przezimowane osobniki na wiosnę. Nie jest do końca jasne czy gatunek ma jedno, czy dwa pokolenia. Owoce na trzmielinie zaczynają być duże dopiero w sierpniu. Jeżeli jaja składane są na wiosnę, to gąsienice mogą się wylęgać wkrótce po tym, albo czekać z wylęgiem do schyłku lata. W pierwszym przypadku gąsienice powinny żerować na liściach lub kwiatach, ale takich nie znalazłem, może jednak ten drugi wariant jest prawdziwy. Warto sprawdzić.

[Jarosław Buszko]

Antku, na Twoim zdjęciu to nie jest Myelois circumvoluta ale któryś z tych dwóch: Myelois multiflorella (Bułgaria, Rumunia) lub M. pluripunctella (Grecja, Syria). Charakterystyczny jest kremowy kolor przedniego skrzydła i duże czarne kropki.

[Antek Kwiczala †]

Dzięki za korektę oznaczenia!
Mam teraz dylemat. M. pluripunctella jest gatunkiem nieco mniejszym (literatura podaje 17-22mm), gdy mój okaz ma 26 mm rozpiętości skrzydeł. Z kolei M. multiflorella pasuje wielkością i ubarwieniem, ale z Grecji faktycznie go dotąd nie wykazywano, szczególnie z południa Grecji (Kreta).

[adam k.]

Dzięki za korektę oznaczenia!
Mam teraz dylemat. M. pluripunctella jest gatunkiem nieco mniejszym (literatura podaje 17-22mm), gdy mój okaz ma 26 mm rozpiętości skrzydeł. Z kolei M. multiflorella pasuje wielkością i ubarwieniem, ale z Grecji faktycznie go dotąd nie wykazywano, szczególnie z południa Grecji (Kreta).

Antku, możesz dodać więcej szczegółów na temat swojego motyla z Krety. Interesuje mnie, czy było ich więcej niż jeden i jaki jest Twój stan posiadania?
Ewentualnie wchodzi w grę wypreparowanie.

[Marek Hołowiński]

Rozmieszczenie czarnych kropek zdecydowanie bardziej pasuje do Myelois pluripunctella.

[Antek Kwiczala †]

Interesuje mnie, czy było ich więcej niż jeden

Był tylko ten jeden okaz, i tylko ten jeden mam.

[adam k.]

Szkoda, ale i tak jest dla mnie ważną informacją.

[adam k.]

Widok poniżej przedstawia dwa podobne do siebie gatunki.

Dla porównania różnic pomiędzy omawianymi gatunkami, Hypsopygia incarnatalis (ZELLER, 1847) (2).JPG i Hypsopygia incarnatalis (ZELLER, 1847) (1).JPG dołączyłem slajdy aparatu samca Hypsopygia rubidalis.