Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Gatunki obce, inwazyjne, introdukowane, zawleczone
Wojciech Solarz
Posty: 11
Rejestracja: czwartek, 29 listopada 2018, 10:53

Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Wojciech Solarz »

Szanowni Forumowicze!

Od 1999 r. zajmuję się obcymi gatunkami w Polsce, w tym bazą danych http://www.iop.krakow.pl/ias W tej chwili są w niej 1784 gatunki, począwszy od wirusów (o ile można wśród nich wyróżnić gatunki), a skończywszy na ssakach. „Nadążanie” za aktualizacją informacji o wszystkich tych gatunkach nie jest łatwe, ponieważ zarówno ja, jak i inne osoby, które (okazyjnie) zajmują się bazą(http://www.iop.krakow.pl/ias/en/project/collaborators ) mamy inne obowiązki, a projekt ten nie jest w ogóle finansowany, mimo naszych usilnych starań.
Na wpisanie do bazy czeka w tej chwili około 450 (słownie: czterystu pięćdziesięciu!) nowych obcych w Polsce gatunków z wszystkich grup taksonomicznych, w tym od dzisiaj Nylanderia jaegierskioeldi i (być może) Trinophylum cribratum, jeśli uda mi się zdobyć bliższe informacje. Nie wspomnę o liczbie gatunków takich jak Oxycarenus lavaterae, o których należy zaktualizować dane (w tym tygodniu dostałem kolejne informacje podające stanowiska tego gatunku, które przesłałem do eksperta z Uniwersytetu Opolskiego).
Jest to dobra okazja, żeby powtórzyć to, co mamy napisane na stronie bazy http://www.iop.krakow.pl/ias/projekt „Zachęcamy również potencjalnych współpracowników do pomocy w uzupełnianiu informacji w naszej bazie danych. Gatunki Obce w Polsce, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Al. Mickiewicza 33, 31-120 Kraków, ias@iop.krakow.pl, tel. +12 37 03 539”
Do wpisywania danych zaprojektowaliśmy specjalną aplikację internetową. Liczę na lawinę deklaracji o współpracy!
Byłbym również bardzo wdzięczny, gdyby Forumowicze aktywnie przesyłali informacje o nowych stwierdzeniach (np. Trinophylum cribratum), publikacjach itp. – w ten sposób przynajmniej tą grupę gatunków miałbym pod w miarę dobrą kontrolą.
Sprawa jest chyba warta założenia nowego wątku na forum… Będę wdzięczny za opinię w tej sprawie.
Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam serdecznie, Wojciech Solarz, Instytut Ochrony Przyrody PAN, al. Adama Mickiewicza 33, 31-120 Kraków tel. +12 370 35 39, 609 440 104, Inwazje biologiczne w Polsce: http://www.iop.krakow.pl/ias http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce http://www.iop.krakow.pl/ankieta
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Wujek Adam [†] »

Wojciech Solarz pisze:(...)
Byłbym również bardzo wdzięczny, gdyby Forumowicze aktywnie przesyłali informacje o nowych stwierdzeniach (np. Trinophylum cribratum), publikacjach itp. (...)
Jako autor tego rekordu właśnie pracuję nad stosowną publikacją. Do jej ukazania się nie udostępniam żadnych bliższych danych. Proszę więc cierpliwie poczekać na efekt mojej pracy, do którego będzie się można się odnosić i powoływać się na niego.
rysiaty
Posty: 2015
Rejestracja: wtorek, 28 lutego 2012, 08:39
UTM: WT35
Lokalizacja: Zielona Góra

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: rysiaty »

Tak przy okazji ... szkoda, że nie można przejrzeć listy wprowadzonych do bazy gatunków (najlepiej systematycznie) lub wyszukać gatunków po rzędzie czy rodzinie
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9488
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Jacek Kurzawa »

Pracuję nad tematem gatunków inwazyjnych z rodziny Cerambycidae i zajrzałem do strony tego projektu. Strona wymaga uzupełnień. Linki do baz danych są częściowo nieaktualne lub niedziałające http://www.iop.krakow.pl/ias/zasoby/bazy-danych.

Wyszukiwarka http://www.iop.krakow.pl/ias/gatunki działa dla rodzajów, więc chociaż tak da się znaleźć np Trichoferus (brak T.campestris), Anoplophora - tu na stronie gatunku informacja o pierwszym meldunku wymaga uzupełnienia, podaję:
Białooki, P. (2003) [Anoplophora glabripennis – first confirmation in Poland.]. Ochrona Roślin, 47(11), 34-35. In: Review of Agricultural Entomology 92(9), April 2004, abst. 8621, p 1333.

Portali zajmujących się inwazyjnymi gatunkami jest wiele, znalazłem wykaz najważniejszych portali i baz danych zajmujących się tym problemem. European databases on invasive alien species. Available from: https://www.researchgate.net/publicatio ... en_species
Selected portals and databases addressing IAS at global, European, regional and national levels.
1. Global Biodiversity Information Facility (GBIF) at http://www.gbif.org
2. Global Invasive Species Information Network (GISIN) at http://www.gisin.org/
3. International Union for Conservation of Nature (IUCN) Species Survival Committee (SSC) – Invasive Species Specialist Group (ISSG) at http://www.issg.org/index.html
4. Global Register of Introduced and Invasive Species (GRIIS) at http://www.griis.org/
5. Delivering Alien Invasive Species Inventories for Europe (DAISIE) at http://www.europe-aliens.org
6. European Network of Invasive Alien Species (NOBANIS) at http://www.nobanis.org/
7. European and Mediterranean Plant Protection Organization-Plant Quarantine Data Retrieval System (EPPO-PQR) at http://www.eppo.org/
8. Regional Euro-Asian Biological Invasions Centre (REABIC) at http://www.reabic.net/
9. European information system on Invasive Alien Species (EASIN) at http://easin.jrc.ec.europa.eu
10. National Institute for Invasive Species Science (NIIS) at http://www.niiss.org
11. CABI Invasive Species Compendium at http://www.cabi.org/isc
To może się przydać w przyszłości.

Na liście EPPO pojawił się nowy gatunek Cerambycidae, uznany za potencjalnie niebezpieczny dla Europy - Saperda tridentata Olivier, 1795
https://www.eppo.int/ACTIVITIES/plant_q ... tridentata
Nie został on uznany (przez Komitet do spraw Inwazyjnych Gatunków Obcych) za gatunek stwarzający zagrożenie dla Unii Europejskiej.

Wracam do pracy :papa:
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9488
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Jacek Kurzawa »

Wojciech Solarz pisze: Jest to dobra okazja, żeby powtórzyć to, co mamy napisane na stronie bazy http://www.iop.krakow.pl/ias/projekt „Zachęcamy również potencjalnych współpracowników do pomocy w uzupełnianiu informacji w naszej bazie danych. Gatunki Obce w Polsce, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Al. Mickiewicza 33, 31-120 Kraków, ias@iop.krakow.pl, tel. +12 37 03 539”
Do wpisywania danych zaprojektowaliśmy specjalną aplikację internetową. Liczę na lawinę deklaracji o współpracy!
Z rana zdałem sobie sprawę z tego, że czytałem to kiedyś, że ta strona ma być uzupełniana poprzez współpracę. Na tym przecież polega zaproszenie do projektu. W takim razie nie pozostaje nic innego jak się ze sobą skontaktować, już wysłałem email. Jeśli otrzymałbym dostęp do serwera wprowadziłbym też funkcję wyszukiwania rodzin do wyszukiwarki, ale to już omówimy korespondencyjnie.
rysiaty
Posty: 2015
Rejestracja: wtorek, 28 lutego 2012, 08:39
UTM: WT35
Lokalizacja: Zielona Góra

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: rysiaty »

Jacek Kurzawa pisze:Jeśli otrzymałbym dostęp do serwera wprowadziłbym też funkcję wyszukiwania rodzin do wyszukiwarki
A nie lepiej, żeby także była lista systematyczna taksonów będących w bazie jak tutaj?
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9488
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Jacek Kurzawa »

Lepiej, ale miałem na myśli szybką przeróbkę tego co jest, a nie tworzenie kolejnych podstron.
Awatar użytkownika
Warroza
Posty: 289
Rejestracja: niedziela, 27 stycznia 2019, 22:43
UTM: Warszawa
Lokalizacja: Mazowsze
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Warroza »

Bardzo zacny spis. Nieraz z niego korzystam i wyrażam wdzięczność za jego prowadzenie.

Mam takie pytanie. Czy jakieś kryterium kiedy przestajemy uważać jakiś gatunek, nawet inwazyjny, za obcy, jeżeli jest trwale zadomowiony?
Jakie warunki musi spełnić gatunek obcy, aby przestał być uznany za obcy? Czy musi minąć jakiś długi okres czasu? Czy musi przestać być inwazyjny (jeśli jest)?

Podam przykład. Dręcz pszczeli (Varroa destructor). Gatunek tego roztocza, choćbyśmy nie wiem co robili, prawdopodobnie w najbliższej możliwej do wyobrażenia ludzką głową przyszłości nie opuści już granic Polski.
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9488
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Jacek Kurzawa »

Warroza pisze: Mam takie pytanie. Czy jakieś kryterium kiedy przestajemy uważać jakiś gatunek, nawet inwazyjny, za obcy, jeżeli jest trwale zadomowiony?
Jakie warunki musi spełnić gatunek obcy, aby przestał być uznany za obcy? Czy musi minąć jakiś długi okres czasu? Czy musi przestać być inwazyjny (jeśli jest)?
Spróbuję. Najpierw terminologia: http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/de ... mete&je=pl

1. Czy jakieś kryterium kiedy przestajemy uważać jakiś gatunek, nawet inwazyjny, za obcy, jeżeli jest trwale zadomowiony?

Pytanie jest takie - kiedy gatunek obcy (ale nie "nawet inwazyjny", rozpatrujemy każdy przypadek osobno) przestajemy traktować jak obcy, a zaczynamy traktować jako... gatunek utrwalony, zaadaptowany (established species) - wg. definicji Cohena i Carltona (1995).

Natomiast gatunki obce inwazyjne po zadomowieniu stają się gatunkami obcymi poinwazyjnymi. (post-invasive alien species) wg. definicji, jeśli był introdukowany "dawno" czyli przed rokiem 1900.

Sztywnych definicji nie ma, w obecnej chwili jest tyle instytucji i definicji, że każda na swoje potrzeby może ogłaszać różne statusy gatunków na podstawie różnych kryteriów za niebezpieczne, inwazyjne etc. Są to tylko określenie umowne i nie przejmowałbym się zbytnio tymi kryteriami. Przyroda nie lubi takich sztywnych podziałów.
Awatar użytkownika
Warroza
Posty: 289
Rejestracja: niedziela, 27 stycznia 2019, 22:43
UTM: Warszawa
Lokalizacja: Mazowsze
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Warroza »

Dziękuję za wytłumaczenie. Byłem po prostu ciekaw i domyślam się, że kryteria owe są na użytek praktyczny ludzi. W sumie podobnie jak kryteria gatunków czy podgatunków. ;)
Awatar użytkownika
Warroza
Posty: 289
Rejestracja: niedziela, 27 stycznia 2019, 22:43
UTM: Warszawa
Lokalizacja: Mazowsze
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Warroza »

Jacek Kurzawa pisze:
Natomiast gatunki obce inwazyjne po zadomowieniu stają się gatunkami obcymi poinwazyjnymi. (post-invasive alien species) wg. definicji, jeśli był introdukowany "dawno" czyli przed rokiem 1900.

Sztywnych definicji nie ma....
Czyli np. taki kot domowy będzie takim odstępstwem od definicji? W końcu został introdukowany dawno, czyli przed rokiem 1900?
Awatar użytkownika
Warroza
Posty: 289
Rejestracja: niedziela, 27 stycznia 2019, 22:43
UTM: Warszawa
Lokalizacja: Mazowsze
Kontakt:

Re: Gatunki obce w Polsce - zaproszenie do współpracy

Post autor: Warroza »

Ok. Przepraszam. Doczytałem definicję gatunku poinwazyjnego. Prawdopodobnie nie uznaje się go za: "w wolnej przyrodzie w pełni już zaaklimatyzowanego, nie wykazującego w okresie badań istotnych zmian w rozmieszczeniu"
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „GATUNKI OBCE, INWAZYJNE, INTRODUKOWANE”