Polskie Forum Entomologiczne

Witam.

Próbowałam rozszyfrować tożsamość tego mini motylka i wyszło mi, że to może być Ectoedemia  sp., a może nawet Ectoedemia sericopeza. Proszę o weryfikację, czy wstrzeliłam się w rodzinę, jeżeli nie, to proszę o podpowiedź.
14.05.2010 Fasty UTM: FD 39

Dziękuję i pozdrawiam
Ala

To jest Ectoedemia sericopeza. Na wiosnę gąsienica żyje w pączkach, a w lecie w skrzydlakach klonu pospolitego (Acer platanoides), tak jak na zdjęciu.

Serdecznie dziękuję Jarosławie za potwierdzenie oznaczenia   .
Pozdrawiam
Ala

Gatunki z rodzaju Ectoedemia mogą minować różne części rośliny - liście, pączki, owoce, a nawet korę (właściwie to kambium). Przykładem takiego gatunku jest Ectoedemia liebwerdella żyjący na buku ( na zdjęciach). Miny tego gatunku sa spotykane na gładkich pniach od strony nasłonecznionej. Odnoszę wrażenie, że gatunek rozprzestrzenia się w ciagu ostatnich 40 lat. Został odkryty przez dra Alfreda Borkowskiego koło Wojcieszowa w Sudetach. Sam znajdowałem go w wielu miejscach w Polsce, najdalej na północ w okolicach Połczyna-Zdroju. Zwykle były to buczyny o dużym stopniu naturalności. W Polsce żyją ponadto trzy inne gatunki z tego rodzaju minujace pod korą, dwa z nich na dębie, a jeden na wiązie. Wszystkie podkorowe gatunki Ectoedemia dość łatwo się znajduje, ale wyjątkowo trudno hoduje. Motyle czasami przylatują do swiatła (ale kto zwraca uwagę na takie drobiazgi).

W Polsce żyją cztery podkorowe gatunki z rodzaju Ectoedemia. Jeden z nich był już prezentowany. Kolejne dwa żyją na dębie. Po minach nie da się ich odróżnić, ale po imago udaje się to bez problemu. Na załączonym zdjęciu są miny Ectoedemia atrifrontella lub E. longicaudella.
Liście dębów minują u nas trzy gatunki Ectoedemia. Najwcześniej pojawiaja sie miny E. albifasciella, ale i ten gatunek czasami żeruje w tzw. "zielonych wysepkach". Pozostałe dwa należy szukać dopiero w drugiej połowie października.

Na osiedlowych klonach znalazłam miny, jak się zdaje Ectoedemia sericopeza - zdjęcia są podobne do tych prof. Buszko.
W związku z tym mam pytanie: kiedy zebrać miny aby uzyskać motyla? Czy czekać aż klonowe "skrzydełka' zbrązowieją, czy może zerwać je teraz? Może ktoś doświadczenie tego typu, proszę więc o podpowiedź  

Ala

Myslę, że jest już za późno (lub teraz jest ostatni moment na zebranie materiału hodowlanego). Gąsienice znajduje się w świeżo opadłych skrzydlakach klonu pospolitego. Niebawem wychodzą one z min i budują kokon, czasami na spodniej stronie leżącego skrzydlaka. Motyl wylega się po około 1o dniach, zwykle wpierwszej połowie sierpnia. Samica składa jaja na nowo wykształconych pączkach klonu. Czy gąsienica wylęga się z jaja jesienią czy dopiero po zimie nie wiadomo. Rozwój odbywa sie wiosną, a dorosła gasienica po wygryzieniu się z pączka buduje kokon w szczelinach kory. Łatwo szuka się kokonów w pierwszych dniach maja na pniach klonów. Kokony są owalne, różowe i dobrze widoczne. Podobnie szuka się kokonów E. decentella na klonie jaworze i E. louisella na klonie polnym. W Toruniu znalazłem wszystkie trzy gatunki.

Dziękuję za wskazówki  
Te 'zminowane' skrzydełka mocno jeszcze trzymają się gałęzi więc gąsienica może być jeszcze wewnątrz. Postaram się zebrać trochę nasionek aby przekonać się, czy pojawią się motyle. O rezultatach napiszę  

Najlepiej kontrolnie rozdłubać skrzydlaka i zobaczyć czy jest gasienica.

Znalazłem zdjęcie wiosennego kokonu Ectoedemia decentella na korze jawora. E. sericopeza ma kokon takiego samego koloru. Za to kokony, które tworzą gąsienice żyjące w skrzydlakach są żółtobrązowe. Imago wszystkich gatunków Ectoedemia z klonów można szukać na pniach ich roslin żywicielskich w pierwszej połowie maja.

Przez ponad godzinę przebierałam pod drzewem skrzydlaki klonu, zerwałam te zminowane lub trochę brązowe. W domu przejrzałam i kontrolnie rozdłubałam kilkanaście. W jednym z nich znalazłam gąsienicę, więc resztę skrzydełek umieściłam w pojemniku, zabezpieczyłam siateczką i wystawiłam na balkon ( pod krzesło ). Zobaczymy co z tego będzie.
Zaobserwowałam, że klonowe skrzydełka są nakłuwane przez pluskwiaki, które wypijają ze środka sok, robią przy tym malutki otworek, który z czasem brązowieje, co może mylić z minującą gąsienicą.
Na zdjęciu gąsienica ok 4 mm wielkości. Białystok 2012.09.04

To może być zwójka, ale która? Może któraś Pammene?

Ano właśnie, jak na Ectoedemię to ta gąsienica taka trochę przyduża, a znowu szukając w wyszukiwarce na lepidoptera.eu motyli, których gąsienice żerują na klonie, dużo się nie dowiedziałam     .
Nie wiem, czy gąsienica przeżyje - opakowałam ją innym 'noskiem' i zostawiłam w słoju. zobaczymy co z tego wyjdzie ( albo nie   ).

Wstępnie typowałbym gąsienicę jako należącą do gatunku Cydia inquinatana. Łowiłem ten gatunek w Giżycku, Puszczy Boreckiej jak i w Toruniu. Wypłaszałem imago z klonu zwyczajnego (Acer platanoides). Gąsienic nie hodowałem.

Ja myślałem raczej o Pammene aurita. Jest jeszcze Pammene regiana
Pogdybać zawsze wolno...

Oba gatunki związane są z klonem jaworem (Acer pseudoplatanus), a tu chodzi o klon pospolity (Acer platanoides)

Przeglądając zdjęcia z 14.05.2012 zwróciłam uwagę na tło biedronki, którą sfotografowałam. Małe różowe punkciki w powiększeniu okazały się dużą ilością kokonów, a sama kora drzewa jest 'zminowana' ( na zdjęciu nie najlepiej to widać ). Czy to może być któraś z wymienionych wyżej Ectoedemia  sp.? Szczerze powiem, że nie pamiętam jakie to było drzewo, kojarzę sobie jedynie miejsce zrobienia zdjęcia, Fasty niedaleko Białegostoku, drzewa rosnące wokół stawików na łące.

Z całą pewnością nie sa to kokony Ectoedemia, ani motyli w ogóle. Twory te są o wiele za małe; kokon Nepticulidae byłby wielkości połowy długości biedronki. Moim zdaniem sa to czerwce (Coccoidea), a biedronka też nie jest tam przypadkowo, bo może sie nimi żywić.