Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Gatunki obce, inwazyjne, introdukowane, zawleczone
mysz leśna
Posty: 1131
Rejestracja: sobota, 27 sierpnia 2016, 21:35
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: mysz leśna »

Czy pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa są rodzime czy też obce ? Bo w Polsce na pewno związane z człowiekiem, pierwszy mniej na pd od Alp, drugi chyba na za chodzie Europy, ale to nie dowód. Jeżeli jednak są obce, to czy jest to gdzieś napisane ? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

Zależy nieco jakie kryteria i definicję obcości zastosujesz...

Steatoda grossa to w warunkach Polski ścisły synantrop i należałoby go traktować jako gatunek obcy, choć notowany w PL od lat 70-tych XIX wieku.
Sadząc po danych z XIX i XX wieku to obecnie się silnie rozprzestrzeniła, i jest to aktualnie najpospolitszy gat. synantropijny
za to np. S. castanea staje się rzadkością... Migracja szła z południa na północ, np. w latach 60-tych i 70-tych XIX w nie była notowana w
centralnej i północnej Polsce.

Zygiella -x-notata też notowana jest od końca pierwszej połowy XIX wieku i też się rozprzestrzenia, z zachodu na wschód, ale jakoś wolniej,
nadal chyba trzyma się miast lub podobnej zawartej zabudowy....
W sumie gatunek żyjący głównie na ścianach zewnętrznych i w środowisku antropogenicznym, ale raczej zimujący +/- w środ. zewnętrznym,

No właśnie - czy ścisłe synantropy, są obce... dobre pytanie. Podejrzewam że S. grossa jeszcze w XVII czy XVIII wieku w PL mogła nie występować...
co do Zygiella nie wiadomo, ale też możliwe...

Klasyfikacja obcych gat. pająków w Europie (Nentwig 2015), obejmuje tylko gatunki obce dla kontynentu, czyli spoza Europy.
mysz leśna
Posty: 1131
Rejestracja: sobota, 27 sierpnia 2016, 21:35
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: mysz leśna »

Ciekawe że są dane o występowaniu takich pająków sięgające do XIX wieku.
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

Są, już wtedy było paru arachnologów którzy działali na ziemiach polskich. :D

S. grossa najstarsze dane to
Wrocław: Lebert 1875, Fickert 1876;
Kraków: Kulczyński 1876

Zygiella x-notata:
Wrocław: Seidel 1849, Fickert 1874; Lebert 1875,
Galicja - (zapewne Kraków) Kulczyński 1882

W sumie pierwsze wzmianki o pająkach z "nazwanymi gatunkami" ale które trudno obecnie zidentyfikować zamieścił Gabryel Rączyński (1721, 1745).
Ksiądz Kluk (1780) wymienia blisko 50 gatunków, już takich "linneuszowskich" które są mu znane, ale ni pisze skąd je miał czy gdzie widział.
Potem Weigel 1806 a następnie Jarocki (1825) - ten nawet opisał Segestria corvulus z Warszawy ale to okazał się synonim S. senoculata;-)
Lata 50-70 XIX wieku to monumentalny cykl prac Mengego z Gdańska okolic, gdzie opisano
i narysowano pewnie z 300-400 taksonów pająków. lata 70- do okresu I wojny to "ojciec arachnologii" Wł. Kulczyński, - jeden z najwybitniejszych
arachnologów europejskich przełomu wieków, zajmujący się nie tylko Polską czy Europą, ale też Syberią, płd. Wschodnią Azją, Nową Gwineą
a i Wł. Taczanowski który w latach 70 XIX wieku opisywał pająki ówczesnego Peru i Ameryki Środkowej.
Później było gorzej; wielcy nauczyciele jakoś nie zostawili uczniów... okres międzywojnia to praktycznie plaża...

A w sumie sama nazwa Araneus to jest stara jako określenie pająka, sporo starsza od Linneusza...
mysz leśna
Posty: 1131
Rejestracja: sobota, 27 sierpnia 2016, 21:35
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: mysz leśna »

Według listy gatunków obcych z pliku:
http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/pl ... obcych.pdf (str 34 / 5 w PDF)
Zygiella x-notata jest obcy, pochodzi prawdopodobnie z Ameryki Południowej i pojawił się w Polsce < 1849. Ale może zamieniono pomyłkowo nazwę z innym pająkiem ?
Awatar użytkownika
Aneta
Posty: 16261
Rejestracja: czwartek, 6 maja 2004, 12:14
UTM: CC88
Lokalizacja: Kutno

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Aneta »

Jest na odwrót, Z. x-notata został zawleczony do Nowego Świata:
https://wsc.nmbe.ch/species/5410
Na dodatek w tym pdfie jest błąd w systematyce, Zygiella należy do Araneidae, nie Tetragnathidae.
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

Mysz Leśna:

Cóż, ta publikacja o gatunkach obcych IOP nie była z nikim konsultowana
z arachnologów , gatunki trzy, dość przypadkowo dobrane (znaleźli w Wikipedii?)... ale daleko nie wszystkie, dla mnie to bubel
w tym zakresie. W ogóle z tą publikacją jest "problem", są gatunki/rodziny czy rzędy dobrze zrobione
i są sp.... koncertowo i zrobione po łebkach i do d... Cóż widać nazwiska autorów, którzy nie mają pojęcia o danej grupie
a napisały charakterystykę gatunku obcego.

Aneta:

Nie ma błędu, Zygiella długi czas należała do Tetragnathidae, transfer do Araneidae to dość niedawna sprawa, musiałbym
poszukać w którym to było roku, ale sprzed mniej niż 10 lat.
Awatar użytkownika
Aneta
Posty: 16261
Rejestracja: czwartek, 6 maja 2004, 12:14
UTM: CC88
Lokalizacja: Kutno

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Aneta »

Robert Rozwałka pisze:Nie ma błędu, Zygiella długi czas należała do Tetragnathidae, transfer do Araneidae to dość niedawna sprawa, musiałbym poszukać w którym to było roku, ale sprzed mniej niż 10 lat.
W tej pracy https://www.jstor.org/stable/20788624 jest napisane, że to było w 1997, więc dużo wcześniej:
Although Levi (1980) considered Zygiella closer to Tetragnathidae, the cladistic analysis of Scharff & Coddington (1997) placed it back in Araneidae.
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

Po tej publikacji Leviego (1997), tam jakiś czas była jeszcze "przepychanka" i ścierali
się zwolennicy jednej i drugiej koncepcji przynależności rodzinowej a nawet była rodzina Zygiellidae
przez jakiś czas wydziałana. Tak że konsensus że Zygiella to Araneidae został osiągnięty trochę później niż
praca Leviego. Ale może i faktycznie ten czas strasznie szybko mi leci i w Gatunkach Obcych jest już nieaktualna
przynależność systematyczna Zygiella... :okok:

https://wsc.nmbe.ch/reference/9879

Wunderlich, J. (2004f). The fossil spiders (Araneae) of the families Tetragnathidae and Zygiellidae n. stat. in Baltic and Dominican amber, with notes on higher extant and fossil taxa. Beiträge zur Araneologie 3: 899-955

PS.. Taki pająk topik był kiedyś w Argyronetidae, potem w Cybaeidae a teraz to Dictynidae, i to tak w ciągu też ok. 20 lat....
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

Cóż, z niektórymi gatunkami w przypadku pająków w ostatnich dekadach była niezła "karuzela"
i jak przytoczony powyżej przykład pająka topika, zdążył on zaliczyć w ciągu ok. 20 lat
3 rodziny :D Nie zawsze zresztą takie zmiany szybko zyskują powszechną akceptację, czasem
dopiero po latach, bywa że Amerykanie swoje twierdzą, Europejczycy swoje... każdy broni swoich racji...

Mniejsza o te zawirowania, "wpakowanie Zygiella x-notata" do Tetragnathidae mnie akurat
w 2011 (IOP Gatunki Obce w Faunie Polski) niespecjalnie porusza i jako jakiś wielki błąd tego nie traktuję.
Choć w tym roku to powinna już być w Araneide;-), jak słusznie zauważyła Aneta :brawo:
Ten czas szybko mi leci jednak :okok: W dodatku Autorzy z IOP-u mogli to sprawdzić
w WSC on line, a ten był już od dawna dostępny (od 2000 r)
Robert Rozwałka
Posty: 1783
Rejestracja: czwartek, 1 listopada 2012, 22:10
UTM: FB 17
Specjalność: Araneae_Opiliones

Re: Pająki Zygiella x-notata i Steatoda grossa - rodzime czy obce ?

Post autor: Robert Rozwałka »

No i powinno być Parasteatoda tepidariorum, a nie Achaearanea, bo to już od 2006/2007 roku się
upowszechniło i przyjęło. :okok: co też w WSC on-line było do sprawdzenia.

Inna sprawa że Autorzy wymienili tam 3 gatunki: P. tepidariorum, Ostearius melanopygius, Zygiella x-notata, ale już
ich ani słówkiem nie opisali w części szczegółowej. Widocznie zabrakło im danych :rotfl: albo konsultacji z jakimś araneologiem
o czym pisałem wcześniej. I nie mam tylko siebie na myśli, jest i wtedy było w PL kilka jeszcze bardziej znanych nazwisk bez problemu
do odszukania....

IMHO projekt był ciekawy, ale został wg mnie niedopracowany przez brak szerokiego grona autorów i konsultacji,
a przez to dość wybiórczy (nieobiektywny wg mnie miejscami wybór gatunków), a może i brak środków....

Oczywiście, aż się prosi o jakąś centralną bazę danych o gat. obcych w PL, ale tego nie da się przy obecnych zasadach
zrobić "w czynie społecznym", a jak widać projekt mocno kuleje, choćby patrząc po aktualizacjach, jak i zawartości danych
przy gatunkach. Sam nie jestem bez winy :gl: bo kilka lat temu zacząłem to i owo uzupełniać przy niektórych gatunkach,
ale jakoś straciłem werwę bo widać że pomysł po prostu zamiera....

https://www.iop.krakow.pl/ias
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „GATUNKI OBCE, INWAZYJNE, INTRODUKOWANE”