Polskie Forum Entomologiczne

A to w końcu tak nie jest?

Właśnie tu zajrzałem, żeby zapytać o kwestię "podwójnych" liter. Czyli zawsze jak mamy dwie takie same samogłoski obok siebie, czy to na początku, w środku czy na końcu, to czytamy je obie? Np. gallii czytamy galliji? A co gdy mamy dwie takie same samogłoski obok siebie nie tyle w zapisie, co w wymowie np. jakaś nazwa kończy się na -eae (nie potrafię podać teraz konkretnego przykładu, ale że spotkałem się z takim)? Czytamy jako ee?

Zestawienia samogłosek ae, oe, au, eu, eae, czyta się jak: e, e, u, u, ee. Podwójne spółgłoski czyta się jak jedną, ale trzeba lekko zawiesić głos(przeciągnąć). To iloczas czyli quantitas. Podobnie jak we włoskim.

Krótko i na temat: wymowa nazw łacińskich może być w ujęciu starożytnym bądź nowożytnym, czyli w postaci restytuowanej bądź tradycyjnej.
I wg mnie obie są dozwolone w wymowie nazw łacińskich biologicznych (w necie jest dużo informacji w tej mierze).

c.d.

Problem stanowią wyjątki zlatynizowane z języka greckiego:, np. poëta - w Polsce funkcjonuje pisownia poeta, w łacinie jest to: poēta - nie czyta się peta.
W przypadku niektórych nazw też mam z tym problem. Rodzaj Aedes pochodzi od greckiego Aëdes = ohydny i powinno się chyba czytać te a i e oddzielnie (Aēdes a nie Edes)   .

Nie da się tego tak uprościć, bo stosując mechanicznie te zasady wychodzą nam brzmieniowe dziwadełka.
Użyjmy powyższych prawideł np. do wymowy nazw gatunkowych biegaczy:
auratus zabrzmiałby nam jako "uratus", a violaceus jako "wiolacus".  

Oczywiście istnieje sporo wyjątków, wspomnianych powyżej. Jednak gdy przyzwyczaimy się przez lata wymawiać i słyszeć dane słowo, to później trudna nam się przestawić. W naszej dziedzinie, entomologii, poprawność w wymowie nie jest tak ważna. Najważniejsze aby pisać poprawnie. Inna sprawa, gdy słyszę Anglosasów czytających tekst łaciński, to mnie bawi niesamowicie. To przenosi się do nas. Na ulicy i w mediach słyszy się ciągle: akuapark, akua, nawet akuarium i akualung, Cizar, kuorum, kuantum, kuasi i tym podobne bezmyślne kwiatki.

Chciałbym jeszcze wrócić do podstaw wymowy "c" przed samogłoskami. Staram się używać łacińskiej nomenklatury, sprawia mi to frajdę. Jednak nie jestem w stanie zaakceptować bezwzględnie zasady że przed a,u, o nigdy nie wymawiamy c jak c. I odwrotnie - że przed i,e, y nigdy nie wymawiamy c jak k. Po prostu trudno mi w to uwierzyć ze względów praktycznych. To ogromne zubożenie językowe. Gdyby taka zasada obowiązywała w polskim, nie moglibyśmy używać tysięcy słów w aktualnym brzmieniu. Starożytni nie wymawiali nigdy "ke" tylko zawsze "ce", albo nigdy "ca" tylko zawsze "ka"?
Przepraszam, że ujmuję moje wątpliwości tak amatorsko, ale chyba wiadomo, o co mi chodzi. Czy ta zasada naprawdę jest tak jednoznaczna?

Problem być może bierze się stąd, że nie wszystkie entomologiczne słowa w nazwach (gatunkowych, rodzajowych i t. p.) wywodzą się z łaciny, Niektóre są greckie i pisownia oryginalna oraz wymowa są inne. Dam przykład nazwy motyla: Brintesia circe.
Zgodnie z łacińską wymową każdy czyta ją Brintesia circe. Tymczasem nazwa gatunkowa pochodzi od imienia greckiej czarodziejki Kirke, znanej z Iliady Homera. Grecy pisali Kirke i tak też wymawiali.

"Zgodnie z łacińską wymową każdy czyta ją Brintesia circe"

Oj nie każdy, Anglosasi czytają Brintesia kirke. Tak jak bociana czytają Kikonia kikonia. A Grecy czytają te K w Kirke nie tak twardo jak my tylko jak coś pośredniego między G i K. Tak też było  w starożytnej łacinie. Pierwotnie litera C oznaczała zarówno głoskę k jak i g. Dla wielu języków było to trudne w użyciu i w końcu III w. p.n.e. rozdzielono głoski k i g i postanowiono k zapisywać wyłącznie jako c. Ta sepleniąca łacina jeszcze bardziej zmiękczyła pierwotne k, że prawie zamieniło się w C i w nowożytnej łacinie wprowadzono te zasady jakie są obecnie, że w pewnych przypadkach czytamy jak c, w innych jak k.