Saperda scalaris

[Jarosław Wenta]

Chyba nie ma nic podobnego, więc oznaczenie dobre? Czy była wykazywana już z Tatr? Fotkę zrobiłem dzisiaj (16 czerwca) w rejonie Kalatówek.

[Jacek Kurzawa]

Tak jest

[Jacek Alderski]

Chyba nie ma nic podobnego, więc oznaczenie dobre? Czy była wykazywana już z Tatr? Fotkę zrobiłem dzisiaj (16 czerwca) w rejonie Kalatówek.

Rzemlik plamisty (Saperda scalaris) jest rzadkim gatunkiem, który występuje na terenie prawie całej Polski. Z posiadanych przeze mnie danych wynika, że nie został wykazany z 4 krain, w tym także z Tatr. W związku z powyższym przedmiotową obserwację uznać można za wyjątkowo cenną, w odniesieniu do rozsiedlenia przedmiotowego gatunku.
Pozdrawiam - Jacek.

[Jacek Kurzawa]

Rzemlik plamisty (Saperda scalaris) jest rzadkim gatunkiem, który występuje na terenie prawie całej Polski. Z posiadanych przeze mnie danych wynika, że nie został wykazany z 4 krain, w tym także z Tatr. W związku z powyższym przedmiotową obserwację uznać można za wyjątkowo cenną, w odniesieniu do rozsiedlenia przedmiotowego gatunku.  :D
Pozdrawiam - Jacek.

Zależy jak się postawi poprzeczkę. Ten gatunek jest wszędzie w Polsce i nigdy nie był uważany za rzadki, w wielu miejscach jest groźnym szkodnikiem dobijającym osłabione drzewa liściaste (np dęby).

Wiele gatunków uważanych za rzadkie i lokalne w KFP tom 15 z 1990 (około 20-30 gat) to gatunki powszechnie wystepujace w całej Polsce. Opierając swą wiedzę na takich źrodłach (historycznych) można wylądować na manowcach. Krzewienie takiej wiedzy jest niebezpieczne dla otoczenia.....

Kilka rzadkich wg KFP a w rzeczywistosci powszechnie wystepujacych gatunków:
G.abdominalis, Pogonocherus hispidus, Menesia bipunctata, Rhamnusium, Necydalis major, Mesosa curculionoides, Anaesthetis testacea, Cortodera czy Acmaeops septentrionis.

[J. Tatur-Dytkowski]

Znowu bzdury. Idąc tym torem niedługo Alosterna tabacicolor okaże się rzadkością, gdyż kolega jej nigdy nie obserwował. Aby mój post nie poleciał i formalności stało się za dość, spotykałem kilkukrotnie S. scalaris zarówno po polskiej, jak i słowackiej stronie powyżej 1000 m n.p.m.

[Jarosław Wenta]

Dziękuję za potwierdzenie oznaczenia i dodatkowe uwagi. Pozostaje mi tylko żałować, że codzienne, tatrzańskie załamanie pogody nie pozwoliło mi na zrobienie udanej serii ujęć tego kózkowatego. Godzinka spędzona w rejonie Kalatówek zaowocowała jeszcze kilkoma zdjęciami (już niekoniecznie chrząszczy):
http://www.facebook.com/media/set/?set= ... b4c81e51c4

Pozdrawiam.

[Jacek Alderski]

Zależy jak się postawi poprzeczkę. Ten gatunek jest wszędzie w Polsce i nigdy nie był uważany za rzadki, w wielu miejscach jest groźnym szkodnikiem dobijającym osłabione drzewa liściaste (np dęby).

Wiele gatunków uważanych za rzadkie i lokalne w KFP tom 15 z 1990 (około 20-30 gat) to gatunki powszechnie wystepujace w całej Polsce. Opierając swą wiedzę na takich źrodłach (historycznych) można wylądować na manowcach. Krzewienie takiej wiedzy jest niebezpieczne dla otoczenia.....

Kilka rzadkich wg KFP a w rzeczywistosci powszechnie wystepujacych gatunków:
G.abdominalis, Pogonocherus hispidus, Menesia bipunctata, Rhamnusium, Necydalis major, Mesosa curculionoides, Anaesthetis testacea, Cortodera czy Acmaeops septentrionis.

Określenie częstości jest możliwe przy zastosowaniu tzw. wskaźnika rzadkości gatunku. Przy badaniach faunistycznych stosowana jest skala rzadkości, gdzie wyodrębnione są następujące klasy: - powszechny, - pospolity, - częsty, - sporadyczny, - rzadki, - bardzo rzadki. Stosowane są także mniej precyzyjne klasy liczebności: - masowy, - liczny, - nieliczny. Ponadto używane są określenia opisowe: - gatunek pospolity, - gatunek nieliczny, - gatunek sporadyczny.
W odniesieniu do rzemlika plamistego (Saperda scalaris) spotkałem się z następującymi informacjami w omawianym zakresie, które pozwolę sobie niżej zacytować:
1 - "Coleoptera Poloniae" - cyt. "...W Polsce notowany niemal ze wszystkich krain. Zasiedla tereny nizinne i niższe położenia górskie; jest spotykany na ogół rzadko i sporadycznie...",
2 - "Przewodnik kózkowate" J. Zahradnik - cyt. ... "W Polsce na terenie prawie całego kraju; nie został jeszcze stwierdzony w zaledwie 4 krainach - na Podlasiu, Roztoczu, w Kotlinie Nowotarskiej i Tatrach.",
3 - "Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Lasów Gostynińsko-Włocławskich" M. Szewczyk - cyt. "Gatunek rzadki, spotykany pojedynczo."
O ile pierwsze z wymienionych źródeł uznać można za historyczne, to następne dwa raczej do nich nie należą: 2- Warszawa 2001, 3 - Płock 2004.
Natomiast za źródła historyczne uznałbym raczej starsze wydania podręczników z entomologii leśnej, gdzie tradycyjnie kózkowate, w tym także rzemliki (Saperda), traktowano jako groźne szkodniki drzewostanów liściastych...

[Jacek Kurzawa]

Jednak źle interpretujesz.

3 - M.Szewczyk uznał za rzadki w odniesieniu do Lasów Gostyninsko-Wloclawskich. W ten sposob można uznać S.scalaris za niezmiernie rzadki albo wręcz rarytas w obszarach, w ktorych go po prostu brak. To określenie jednego autora w odniesieniu do badanego terenu.

1 - Pierwsze - ColPol czyli KFP (1990) juz omówilem w poprzednim poście.

2 - Zahradnik nie pisze o częstości tylko o braku w 4 krainach. Pamiętajmy, że jest to tłumaczenie czeskiego wydania "Evropsti Tesarici" tlumaczone przez redaktorów wydawnictwa.

Tak więc podpieranie się takimi źródlami jest dośc niepoważne, bo 2 z 3 to nie są źródła wiedzy o częstości wystepowania tego gatunku w Polsce a to jedno jest, jak pisałem wcześniej, źródlem bardziej o znaczeniu historycznym.

Więcej źródel wspólczesnych znajduje się (spis):
https://entomo.pl/checklist/literature.php
"Cerambycidae"

[Jacek Alderski]

Jednak źle interpretujesz.

3 - M.Szewczyk uznał za rzadki w odniesieniu do Lasów Gostyninsko-Wloclawskich. W ten sposob można uznać S.scalaris za niezmiernie rzadki albo wręcz rarytas w obszarach, w ktorych go po prostu brak. To określenie jednego autora w odniesieniu do badanego terenu.

1 - Pierwsze  - ColPol czyli KFP (1990) juz omówilem w poprzednim poście.

2 - Zahradnik nie pisze o częstości tylko o braku w 4 krainach. Pamiętajmy, że jest to tłumaczenie czeskiego wydania "Evropsti Tesarici" tlumaczone przez redaktorów wydawnictwa.

Tak więc podpieranie się takimi źródlami jest dośc niepoważne, bo 2 z 3 to nie są źródła wiedzy o częstości wystepowania tego gatunku w Polsce a to jedno jest, jak pisałem wcześniej, źródlem bardziej o znaczeniu historycznym.

Więcej źródel wspólczesnych znajduje się (spis):
https://entomo.pl/checklist/literature.php
"Cerambycidae"

Pozwolę sobie jednak zachować prawo do własnej interpretacji...
W moim subiektywnym odbiorze należy rozgraniczyć dwie kwestie: częstość występowania i rozprzestrzenienie. Gatunek posiadający szerokie rozsiedlenie geograficznie może być rzadki w miejscach swojego występowania i odwrotnie. Ponadto dany gatunek może na jednym terenie występować sporadycznie, a na innym lokalnie występować licznie. Stąd odniesienie tylko do jednego obszaru, może prowadzić do mylnych wniosków, natomiast porównanie z innym, doprowadzić może do zupełnie rozbieżnych.
Wracając do omawianego gatunku, to spośród przedstawicieli rodzaju rzemlik (Saperda) nie wyróżnia się rzadkością występowania, ale do najpospolitszych też się nie zalicza. Z jednej strony oczywiście nie można go porównać do S. punctata, ale z drugiej na pewno nie do S. populnea. Z określeniem częstości występowania nie jest ogólnie łatwo, gdyż nawet "czerwono listowe" gatunki: S. octopunctata i S. similis, posiadają kategorię DD /data deficient - dane niepełne/.
W kwestii "źródeł współczesnych" to pod wskazanym linkiem znalazłem odniesienie do publikacji z lat: 1981 i 1988. W związku z powyższym byłbym wdzięczny za wskazanie najbardziej aktualnych publikacji w przedmiotowym temacie, za co z góry dziękuję.
Pozdrawiam - Jacek.

[Dispar]

Tak to już jest jak sie w terenie nie bywa a jedynie czyta to co napisali inni którzy tez zbyt często nos zza biurka nie wysadzają .

[Grzegorz Banasiak]

Jacek (Alderski) - gdybym ja zabrał się teraz za badanie kózek - pewnie prawie wszystkie byłyby rzadkie albo sporadyczne. Większość "literatów-gawędziarzy" niewiele znających grupę (głównie z literatury a i to niezbyt dokładnie), bez rutyny i ciężkiej wieloletniej pracy w terenie, może sobie co najwyżej pogdybać, interpretować i rozważać. Literatura, będąca syntezą wiedzy z innej literatury powiela błędy, nieścisłości i przeinaczenia. Nie należy więc opierać się tylko na jednym źródle i przy próbach uogólniania bądź też interpretowania bazować również na własnym doświadczeniu oraz wiedzy innych, zwłaszcza znawców grupy - do których Jacka (Kurzawę) zaliczam. Jeśli pisze, że jakiś gatunek jest rzadki czy pospolity - to ja mu wierzę, bo to jego grupa od dziesięcioleci i "zęby na niej zjadł".

Rozbieranie prostych kwestii na czynniki pierwsze i analizowanie każdej litery oddzielnie, co często (wręcz nagminnie) Ci się zdarza uważam za męczące. Może już stary zgred jestem i tylko mnie to wkurza... nie wiem...

[Rafał Celadyn]

W moim subiektywnym odbiorze należy rozgraniczyć dwie kwestie: częstość występowania i rozprzestrzenienie. Gatunek posiadający szerokie rozsiedlenie geograficznie może być rzadki w miejscach swojego występowania i odwrotnie. Ponadto dany gatunek może na jednym terenie występować sporadycznie, a na innym lokalnie występować licznie. Stąd odniesienie tylko do jednego obszaru, może prowadzić do mylnych wniosków, natomiast porównanie z innym, doprowadzić może do zupełnie rozbieżnych.

...najlepiej pójść w teren ,znaleźć martwy dąb z obluźniona korą i sprawdzić osobiście .
Gwarantuję ,że w krainie krakowsko-wieluńskiej z jednego drzewa możesz wyciągnąć co najmniej 20 sztuk: imago,larw,poczwarek(w zależności od pory roku) ,szukając tylko do wysokości 2m.Imago, jak część innych wymienionych przez Jacka gatunków,spotykam pojedynczo ,ale powiedzieć o tym gatunku ,że jest rzadki to nadużywanie faktów literaturowych...jak dla mnie .
Pozdrawiam Rafał.

[Jacek Alderski]

Panie Grzegorzu Banasiak.
Jak już wcześniej napisałem w innym temacie, staram się nie wypowiadać w kwestii stylu wypowiedzi innych Forumowiczów i oczekuję tego samego na zasadzie wzajemności...
Proponuję nie czytać moich wypowiedzi, jeśli są one w odbiorze "męczące" i jeśli ich styl "wkurza"...
Równocześnie zachęcam do udziału w dyskusji merytorycznej, a nie emocjonalnej, bo ta druga do niczego dobrego nie prowadzi...

[Grzegorz Banasiak]

Pozwolę sobie jednak zachować prawo do własnej interpretacji...

[Dispar]

Najlepiej nie pisać głupot to i problemu nie będzie.

[Jacek Kurzawa]

Poszukam z ciekawości publikacji, w której oceniono S.scalaris jako gatunek liczny, zagrażąjący drzewostanowi itp. Tak się składa, że takie gatunki są pomijane w pracach faunistycznych z racji swej powszechności - wydają się malo interesujące, ich wykazywanie nie jest niczym ciekawym. Dlatego też można odnieśc wrażenie, że o gatunku niewiele wiadomo. Gdyby przejrzec zbiory kozkarzy to okazałoby się, że są braki w gatunkach najpospolitszych, bo ich się nawet nie chce zbierać. W zbiorach może być mało kłopotków, Alosterny tabacicolor i kilku innych pospolitaków. Dokładne okreslenie rzadkosci, liczebności nie jest sprawąłatwąteż dlatego, że w róznych regionach, okresach (liczone w dziesięcioleciach) ocena stanu bywa całkiem różna. W niektórych rejonach gatunki niezmiernie pospolite potrafią być w innych rejonach dość rzadkie, albo tylko lokalnie liczne.

Poszukam o S.scalaris i jutro odpisze.

[Jacek Alderski]

...najlepiej pójść w teren ,znaleźć martwy dąb z obluźniona korą i sprawdzić osobiście   .
Gwarantuję ,że w krainie krakowsko-wieluńskiej z jednego drzewa możesz wyciągnąć co najmniej 20 sztuk: imago,larw,poczwarek(w zależności od pory roku) ,szukając tylko do wysokości 2m.Imago, jak część innych wymienionych przez Jacka gatunków,spotykam pojedynczo ,ale powiedzieć o tym gatunku ,że jest rzadki to nadużywanie faktów literaturowych...jak dla mnie .
Pozdrawiam Rafał.

Postaram się jak najszybciej zastosować i to ściśle do Twojej rady...
Faktycznie w trakcie wypraw po Jurze Krakowsko-Wieluńskiej nie napotkałem omawianego gatunku. Mogłoby się wydawać, że ze względu na charakterystyczne ubarwienie, nie powinno być większego problemu ze zlokalizowaniem imagines, metodą na tzw. "upatrzonego". Z tego co wiem, to chrząszcze przylatują do sztucznych źródeł światła, co powinno jeszcze ułatwić sprawę.
Ponadto spróbuję powstrzymać się od przytaczania niesprawdzonych "faktów"...
Pozdrawiam - Jacek.

[Jacek Alderski]

...
Poszukam o S.scalaris i jutro odpisze.

Z góry bardzo dziękuję. Niestety publikacje naukowe w przedmiotowym temacie są trudno dostępne, a informacje zawarte w "niezmierzonych" zasobach Internetu, nie należą raczej do zbyt szczegółowych...
Pozdrawiam - Jacek.

[Edwin Buga]

Pomimo długiego rozstania z lepidopterologią (mam na myśli kolekcję ) to będąc codziennie w terenie rozglądałem się za wszystkim co piękne - kózki,ważki i inne owady. Jeśli chodzi o Bieszczady to rzemlika tego spotkałem tylko raz ,ze trzydzieści lat temu na metrach brzozy złożonej na stosy wzdłuż drogi Dołżyca - Terka. Zebrane wtedy okazy są w Muzeum Przyrodniczym w Ustrzykach Dolnych.

[Jacek Kurzawa]

Przejrzałem część prac, wynotowalem komentarze dotyczące tego gatunku (o ile w ogóle były, bo w wielu pracach gatunek jest pominięty w opisach wybranych gatunków).

Obraz jest mniej więcej taki:


• Karpiński 1949 „Dość pospolity wszędzie”.
• Starzyk 1976 Tab1 W trakcie badań odlowiono 893 egz. (liczniejsze od niego są tylko: A.rusticus, R.sycophanta, R.mordax, V.livida, S.melanura i L.nebulosus tak więc jest jednym z najliczniejszych przedstawicieli kózkowatych, gatunek odłowiony w 8 typach siedliskowych lasów (z 10) nie wykazujący szczegolnych preferencji wzgl. typu siedliska (w nawiasie to mój komentarz).
• Gutowski 1984. „l-r” wg skali Dobrowolskiego (1963) za Pawłowskim (1967).
• Miłkowski 2004 „n-c” j.w., wymieniony jako potencjalny szkodnik w gospodarce leśnej.
• Gutowski 1995 „n-r”
• Gutowski 1992 Występuje w 7 środowiskach (z 10), „n-r i n-c”.
• Strojny 1974 „Dość rzadki”
• Śliwiński, Nowakowski 1990. „Jest spotykany zwykle pojedynczo natomiast większą liczbę okazów można otrzymać w hodowli”.

Czasami można odnieść wrażenie, że na ten gatunek nie zwraca się uwagi przy omawianiu kózkowatych w róznych aspektach. Powodem jest to, że gatunek nie wyróznia się niczym szczególnym: jest wybitnym polifgiem, stwierdzonym na wielu gatunkach roslin, rozsiedlony niemal we wszystkich typach lasu, jest dość częsty. Osoby zajmujące się kózkami przez dłuższy okres czasu mają z tym gatunkiem do czynienia tak wiele razy że przestają reagować na jego widok.

Nie mozna jednak odmowić prawdy stwierdzeniu, że spotykany jest w przyrodzie dość rzadko, a to ze względu na skryty tryb życia.

Trzeba jednak rozróznić okreslenie "spotykany (przez osobę) w przyrodzie" od "wystepuje w przyrodzie", bo niestety to pierwsze okreslenie dotyczy subiektywnej oceny osoby, która spotyka ten gatunek rzadziej niż inne (bo akurat nie spotyka go często).

PS. W Bieszczadach spotykalem go tylko kilka razy (byłem kilkanascie) na składach, pojedyncze okazy.

[tempelik]

W tym roku odłowiłem 4 sztuki w tym dwie w ciągu jednego dnia, na tym samym składzie drewna. najłatwiej go spotkać na stosach dębowych ale i na brzozie go widziałem. Gdy pierwszy raz spotkałem go myślałem, że to rarytas, bo w tamtym roku ani jednego. Potem gdy byłem co sobotę i niedziele w tym samym miejscu stwierdziłem, że 4 sztuki z tego samego oddziału wystarczą i kolejnych nie łapałem Jest rzadki gdy się nie odwiedza miejsc możliwego występowania. Rzadko ma się szczęście, żeby sam do kogoś przyjeciał

[J. Tatur-Dytkowski]

Rzadki to on może i jest, jak się nie bywa w terenie.

Ponadto spróbuję powstrzymać się od przytaczania niesprawdzonych "faktów"...

I tego się trzymaj.

[Jacek Alderski]

Dziękuję za merytoryczne wypowiedzi w przedmiotowym temacie.
Ze swojej strony pragnę przyznać, że użyłem sformułowania "rzadki" w odniesieniu do omawianego gatunku, kierując się niepełnymi danymi, posiadanymi z dostępnej literatury oraz własnymi obserwacjami terenowymi, a konkretnie brakiem pozytywnych efektów w tym zakresie...

Obecnie planuję nabycie książki "Atlas owadów uszkadzających drewno" J. Dominik, J. R. Starzyk, Wydawnictwo "Multico" 2010, gdzie powinny znajdować się aktualne dane odnośnie rzemlika plamistego (Saperda scalaris).

Mam nadzieję, że przedmiotowy temat będzie nadal kontynuowany i dostarczy jeszcze wielu interesujących informacji, szczególnie w zakresie spostrzeżeń wynikających z własnych obserwacji terenowych.
Pozdrawiam - Jacek A.

[tempelik]

Obecnie planuję nabycie książki "Atlas owadów uszkadzających drewno" J. Dominik, J. R. Starzyk, Wydawnictwo "Multico" 2010, gdzie powinny znajdować się aktualne dane odnośnie rzemlika plamistego (Saperda scalaris).

Ja bym zbytnim optymistą w tym zakresie nie był Moim zdaniem najważniejsze dane dotyczące występowania najlepiej szukać na forum. Najlepszy przykład to wypowiedź Modraszki na temat Aromi których u siebie nie obserwowałem jeszcze i uważałem za rzadkość. Lepiej bazować na informacjach terenowców.

[Edwin Buga]

Jeden samczyk przyleciał do swiatła 22.05.2012 o 23 w m-ci Łączki EV97