Scirtidae - chrząszcze mokradeł
: czwartek, 22 kwietnia 2004, 22:55
Drodzy Koledzy!
Dziś troszkę o krajowych Scirtidae (=Helodidae, Elodidae, Cyphonidae). To niewielka rodzinka chrząszczy licząca w Polsce 22 gatunki zgrupowane w sześciu rodzajach: Elodes, Microcara, Cyphon, Hydrocyphon, Prionocyphon i Scirtes. Wszystkie związane są z wodą, w której rozwijają się ich larwy. Część w wodach płynących - niektóre Elodesy i Hydrocyphon, inne w stojących (często na torfowiskach), Prionocyphon rozwija się w dziuplach wypełnionych wodą. Imagines występują w pobliżu miejsc rozwoju larw.
Larwy są bardzo charakterystyczne - mają wieloczłonowe czułki, co jest cechą spotykaną wyjątkowo wśród owadów z przeobrażeniem zupełnym. łażą w wodzie, żywią się drobnymi cząstkami detrytusu, przerastającymi je grzybkami, może także bakteriami i pierwotniakami. Do pobierania pokarmu służy larwom bardzo skomplikowany aparat filtrujący złożony z rzędów szczecin, ząbków i wyrostków. Oddychają powietrzem atmosferycznym.
Stadium poczwarki trwa bardzo krótko - zwykle tylko kilka (nawet 2!) dni.
Dojrzałe chrząszcze żyją dość krótko, z wyjątkiem kilku gatunków, które zimują w ściółce, pod korą drzew, w pochewkach liściowych pałek itp. Okres najobfitszego pojawu imagines trwa od końca maja do połowy lipca. Najłatwiej zbierać je czerpakiem, kosząc po torfowiskach, wilgotnych łąkach, źródliskach, przy strumieniach, potokach itp. Chętnie lecą do światła. Obecność Prionocyphona można stwierdzić na podstawie larw znalezionych w dziuplach. Dojrzałe Scirtidy prawdopodobnie żywią się pyłkiem turzyc i innych roślin, niektóre gatunki chyba nie przyjmują pokarmu. Scirtesy (w Polsce 2 gatunki) posiadają rozszerzone tylne uda i potrafią świetnie skakać (jak pchełki ze stonek).
Oznaczanie chrząszczy jest żmudne - często wymaga preparacji narządów kopulacyjnych, które są bardzo skomplikowane (zarówno u samic, jak i samców), a dzięki temu dostarczają pewnych cech diagnostycznych. Są zresztą jedną z najbardziej charakterystycznych cech Scirtidae i tematem na osobny post... Same okazy są bardzo delikatne, łatwo odpadają im czułki i nóżki :(
Przygotowuję rewizję faunistyczną krajowych gatunków, stąd bardzo chętnie pożyczę materiały do oznaczenia. Prosze, przejrzyjcie wasze kolekcje, może akurat gdzieś w nich tkwią Scirtidy. Może także w sezonie zwrócicie uwagę na te chrząszcze. Za wszelkie materiały będę bardzo wdzięczny. świeżych stanowisk jest bardzo mało, a w pojedynkę zdążę zaledwie liznąć wybrane rejony kraju.
Bardzo chętnie poczytam też o miejscach, które możecie mi polecić na poszukiwania. W pierwszej kolejności jestem zainteresowany dobrze zachowanymi torfowiskami, zwłaszcza wysokimi i przejściowymi (ważne, by były wyraźnie wilgotne - najlepiej z oczkami wodnymi, torfiankami itp.).
Na koniec trochę fotek (z sieci), by było wiadomo, o czym piszę :)
Dziś troszkę o krajowych Scirtidae (=Helodidae, Elodidae, Cyphonidae). To niewielka rodzinka chrząszczy licząca w Polsce 22 gatunki zgrupowane w sześciu rodzajach: Elodes, Microcara, Cyphon, Hydrocyphon, Prionocyphon i Scirtes. Wszystkie związane są z wodą, w której rozwijają się ich larwy. Część w wodach płynących - niektóre Elodesy i Hydrocyphon, inne w stojących (często na torfowiskach), Prionocyphon rozwija się w dziuplach wypełnionych wodą. Imagines występują w pobliżu miejsc rozwoju larw.
Larwy są bardzo charakterystyczne - mają wieloczłonowe czułki, co jest cechą spotykaną wyjątkowo wśród owadów z przeobrażeniem zupełnym. łażą w wodzie, żywią się drobnymi cząstkami detrytusu, przerastającymi je grzybkami, może także bakteriami i pierwotniakami. Do pobierania pokarmu służy larwom bardzo skomplikowany aparat filtrujący złożony z rzędów szczecin, ząbków i wyrostków. Oddychają powietrzem atmosferycznym.
Stadium poczwarki trwa bardzo krótko - zwykle tylko kilka (nawet 2!) dni.
Dojrzałe chrząszcze żyją dość krótko, z wyjątkiem kilku gatunków, które zimują w ściółce, pod korą drzew, w pochewkach liściowych pałek itp. Okres najobfitszego pojawu imagines trwa od końca maja do połowy lipca. Najłatwiej zbierać je czerpakiem, kosząc po torfowiskach, wilgotnych łąkach, źródliskach, przy strumieniach, potokach itp. Chętnie lecą do światła. Obecność Prionocyphona można stwierdzić na podstawie larw znalezionych w dziuplach. Dojrzałe Scirtidy prawdopodobnie żywią się pyłkiem turzyc i innych roślin, niektóre gatunki chyba nie przyjmują pokarmu. Scirtesy (w Polsce 2 gatunki) posiadają rozszerzone tylne uda i potrafią świetnie skakać (jak pchełki ze stonek).
Oznaczanie chrząszczy jest żmudne - często wymaga preparacji narządów kopulacyjnych, które są bardzo skomplikowane (zarówno u samic, jak i samców), a dzięki temu dostarczają pewnych cech diagnostycznych. Są zresztą jedną z najbardziej charakterystycznych cech Scirtidae i tematem na osobny post... Same okazy są bardzo delikatne, łatwo odpadają im czułki i nóżki :(
Przygotowuję rewizję faunistyczną krajowych gatunków, stąd bardzo chętnie pożyczę materiały do oznaczenia. Prosze, przejrzyjcie wasze kolekcje, może akurat gdzieś w nich tkwią Scirtidy. Może także w sezonie zwrócicie uwagę na te chrząszcze. Za wszelkie materiały będę bardzo wdzięczny. świeżych stanowisk jest bardzo mało, a w pojedynkę zdążę zaledwie liznąć wybrane rejony kraju.
Bardzo chętnie poczytam też o miejscach, które możecie mi polecić na poszukiwania. W pierwszej kolejności jestem zainteresowany dobrze zachowanymi torfowiskami, zwłaszcza wysokimi i przejściowymi (ważne, by były wyraźnie wilgotne - najlepiej z oczkami wodnymi, torfiankami itp.).
Na koniec trochę fotek (z sieci), by było wiadomo, o czym piszę :)
......Poczekamy 