Leiodes ...eus czy L. ...ea

[mwkozlowski]

Rozbieżności między FE a nazwami w Colpolon (prawdopodobnie za CPC). Jest tendencja powrotu do nazw oryginalnych, nawet z błędem ortograficznym czy gramatycznym. Czy ktoś może wie jak np. Fabricius nazwał chrząszcza Leiodes: ferruginea (Colpolon) ferrugineus (FE)?; podobnie z innymi tego rodzaju.

[Pawel Jaloszynski]

A co ma do tego Fabricius..?

Paweł

[mwkozlowski]

W obu wypadkach ( Leiodes ferruginea (Fabricius, 1787) i Leiodes ferrugineus (Fabricius 1787)) jest powołanie się na to samo źródło; Któraś z tych nazw jest więc nieprawidłowa, Jeżeli Fabricius dał epitet, to zdaje się (nie jestem głębokim taksonomem) powinien on być w takim brzmieniu jak w oryginale, inaczej wejdzie dowolność np gramatyczna.

[Pawel Jaloszynski]

A nazwisko autora jest w nawiasie ponieważ..?

Paweł

[L. Borowiec]

Końcówka nazwy gatunkowej odwołuje się do rodzaju gramatycznego nazwy rodzajowej. A ponieważ ze znajomością greki i łaciny różnie bywa, a nazwy rodzajowe często nie odwołują się w rdzeniu do nazw łacińskich lub greckich stąd czasem pojawia się zamieszanie. Priorytet nie ma tu nic do rzeczy. Jeżeli stwierdzamy, że pierwotnie autor użył nazwy niezgodnie z gramatycznym rdzeniem nazwy rodzajowej to ją musimy poprawić. Akurat nie mam pod ręką leksykonu więc nie pamiętam jakiego rodzaju jest "Leiodes", ale tylko jedna z tych nazw jest poprawna, niezależnie od tego jakiej użył Fabrycjusz.

[Jacek Kurzawa]

Gatunek zostal opisany jako:

Sphaeridium ferrugineum Fabricius, 1787: 43

ale ponieważ został przeniesiony do rodzaju Leiodes nastąpila odmiana końcówki zgodnie z rodzajem gramatycznym (meski, żenski, nijaki) rodzaju Leiodes.

CPC2 str 195. (załącznik-printscreen)

Resztę dokladnie opisal moj szanowny przedmówca
Na dzisiaj wygodnie jest przyjąć nazewnictwo za CPC, chociaż niejedno jeszcze ulegnie zmianom i poprawkom.

[L. Borowiec]

Jacku, to nie jest takie oczywiste jak piszesz. Sphaeridium jest rodzaju nijakiego i dlatego miało końcówkę "ferrugineum". Natomiast z Leiodes był problem z tym, że on raz był traktowany jako rodzaj męski (i wtedy było "ferrugineus"), a w CPC jako żeński (i dlatego jest "ferruginea"). Nie znam szczegółów, ale mogło być tak, że sugerowano się końcówką -des i automatycznie mu przyznano rodzaj męski, a potem ktoś znalazł źródłosłów grecki lub łaciński i okazało się, że to jednak powinien być rodzaj żeński. Ale sobie gdybam, bo w tej chwili nie mam pod ręką odpowiedniej literatury. Może Paweł się ponownie odezwie i poda szczegóły.

[Jacek Kurzawa]

Zgadza się, rozumiem, ze problem jest przyjęcie rodzaju gramatycznego "Leiodes". Dlatego napisałem, zeby trzymać się CPC, bo oczywiscie nie nam tu i teraz rozstrzygać kwestie rodzaju gramatycznego Leiodes (chociaż czemu by nie poszperać)....

Był już na forum poruszany problem różnic między greką i łaciną.

[L. Borowiec]

Tak dla ciekawostki znalazłem, że Leiodes jest pochodzenia greckiego. Tak nazywał się jeden z konkurentów do ręki Penelopy, zabity przez Odyseusza. Nazwa w grece jest rodzaju żeńskiego. W internecie można jednak sporo znaleźć.

[mwkozlowski]

z tego co zdążyłem się dowiedzieć (mój syn jest filologiem klasycznym) Leiodes pochodzi z greki i oznacza "błyszczka" albo "błyszczkę", prawdopodobnie nie sposób rozstrzygnąć czy to rodzaj męski czy żeński, stąd dowolność w "epitetowaniu". Trzeba by jedanak sięnąć do "Mantissa Insectorum" Fabriciusa jak on to nazwał, ale trudne do zdobycie w sieci.

[Pawel Jaloszynski]

Trzeba by jedanak sięnąć do "Mantissa Insectorum" Fabriciusa jak on to nazwał,

Klątwa Fabrycjusza
Fabrycjusz opisał Sphaeridium ferrugineum na kilka lat przed tym jak Latreille wymyślił nazwę Leiodes. W związku z tym u Fabrycjusza nie znajdziesz wskazówek dotyczących rozwiązania problemu.

Nie wiadomo, czym kierował się Latreille, tworząc nazwę Leiodes. Nie wytłumaczył się z tego. Można podejrzewać, że zaczerpnął inspirację z Odysei, ale udowodnić się tego nie da. I tu jest pies pogrzebany. Jeśli założy się, że to naprawdę miał być Leiodes syn Oenopsa, wtedy należy przyjąć rodzaj zgodny z gramatyką grecką. Jeśli uznać, że etymologia tej nazwy nie jest jasna i z samego słowa nie da się wywnioskować rodzaju gramatycznego, wtedy jest art. 30.2.4, który każe taką nazwę traktować jako rodzaju męskiego. Tutaj niestety w grę wchodzi również ignorancja różnych autorów, którzy a) mogli sugerować się automatycznie końcówką, tak jakby to był łaciński rodzaj męski; oraz b) błędnie stosujących art. 30.1.4.4, który nakazuje greckie nazwy z końcówką -odes traktować jako męskie. Jednak mają to być nazwy złożone ("compound names"), a nie wiadomo czy Leiodes taką jest. Prawdopodobnie nie, ale czy aby na pewno nie mógł to być w zamierzeniu "taki jak Leios" (analogia: Cephennium - Cephennodes, a więc "taki jak Cephennium")? Generalnie jest trochę zamętu z tą nazwą, a że nikt nigdy nie pokusił się o pełną wykładnię, więc jest to po prostu jedna z wielu niejasnych nazw...

Jakie to ma konsekwencje dla przeciętnego zjadacza chleba? Możliwości są tylko dwie - powielać formę dominującą w literaturze lub zaangażować się w drobiazgowe badania nomenklatoryczne i samemu rozwikłać tę zagadkę.

Paweł