Plataspidae

[Chiffchaff]

Plataspidae pawężowate

Tym razem poszedłem na leniucha, z braku czasu wziąłem się za przyjemną do napisania tekstu rodzinę, bo...składającą się w krajowej faunie z jednego gatunku: Coptosoma scutellatum!
Ci, co trochę się orientują w pluskwiakach różnoskrzydłych dostrzegli na pewno tez to, że prezentuję na razie rodziny, do których wydano klucze z serii „Klucze do oznaczania owadów Polski”.
Plataspidae są rodziną w obrębie Pentatomoidea, tworzą wraz z Cydnidae i Thyreocoridae starą „filogenetycznie grupę zwaną „kompleksem cydnoidalnym”. Tak jak i w Polsce, tak i w całym świecie ma ona niewielu przedstawicieli bo niespełna 500 gatunków. Co ciekawe wszyscy przedstawiciele żyją tylko na półkuli wschodniej.
Są to pluskwiaki bardzo charakterystyczne, ciało kuliste, tarczka przykrywa cały odwłok i pokrywy, stąd wiele osób wrzucających ich zdjęcie na fora entomologiczne bierze je za jakieś „czarne żuczki”. Wśród Pentatomoidea wyróżniają się właśnie bardzo silnie rozwiniętą tarczką oraz dwuczłonowymi stopami.
Te ledwie 4 mm owady są w Polsce polifagami roślin motylkowych Fabaceae, choć najczęściej spotyka się je na cieciorce Coronilla i traganku Astragallus. Żyją w suchych, dobrze nasłonecznionych środowiskach i uważa się wręcz, że są charakterystyczne dla roślinności kserotermicznej. Prezentowane na zdjęciu pawęże zostały przeze mnie uchwycone właśnie na pięknych kserotermicznych murawach pod Kamieniem Śląskim w czerwcu b.r.
Posiadają jedno pokolenie w roku, a postacie dorosłe spotyka się od końca maja do sierpnia. Co ciekawe wśród Pentatomoidea, u pawęży dominującym stadium, w którym przesypiają zimę jest nimfa III i IV stadium.
By odłowić Plataspidae wystarczy czerpakować odpowiednią roślinność zielną lub skanować roślinność wprawnym okiem. A ci co będą to robić w południowo-wschodnim koniuszku kraju niech to robią wyjątkowo starannie bo tam jest szansa na spotkanie gatunku jeszcze nie podawanego z kraju: Coptosoma mucronatum.

Do całego krajowego kompleksu cydnoidalnego mamy klucz:
Jerzy A. Lis. 1997. Plataspidae, Thyreocoridae i Cydnidae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Część XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Zeszyt 12: 28ss.

[Miłosz Mazur]

A ile tego jest w Palearktyce/Europie?
Nałapałem tego masę w tym i zeszłym roku na Ukrainie. Wspomniał mi wtedy towarzysz podróży, że może tam byc jakiś drugi gatunek Coptosomy. Kto wie może i mi tam wpadł. Żyje jeszcze coś "drugiego" na Ukrainie lub w okolicy?

[Chiffchaff]

Na Ukrainie powinna być powszechnie na kserotermach C. scutellatum i nawet tam, lokalnie tylko C. mucronatum.