Polskie Forum Entomologiczne

Pyraloidea (dawniej jako Pyralidae) były tradycyjnie traktowane jako Microlepidoptera i co za tym idzie mocno zaniedbane pod względem zarówno poznania ich występowania jak i bionomii. Tymczasem jest to stosunkowo łatwa do zbierania i preparowania grupa, gdzie większość gatunków dobrze rozpoznaje się po wyglądzie (wyjątek stanowią Scopariinae). Poznanie ich bionomia w wielu przypadkach wykazuje ogromne braki. Niektóre pospolite gatunki Crambinae i Scopariinae nie mają opisanych stadiów preimaginalnych i ich sposobów życia. Jest tu wiele do odkrycia. Opisanie nieznanej bionomii jest o wiele cenniejsze niż wykazanie nowego dla fauny Polski gatunku. Wymaga jednak innego spojrzenia na motyla. Ważniejsze jest by go poznać, a nie tylko mieć.
Na początek chciałbym zaprezentować bionomię dwóch gatunków wachlarzyków z niewielkiej podrodziny Odontiinae. W Polsce zanotowano 5 gatunków. Gąsienice trzech z nich minują liście. Dwa można szukać w terenie o tej porze roku. Sa to Cynaeda dentalis i Epascestria pustulalis.
Związane są z roślinami z rodziny szorstkolistnych (Boraginaceae). Gąsienica C. dentalis minuje liście żmijowca (Echium vulgare) już od kwietnia, teraz jest dorosła, ale czasami coś jeszcze dojada. Przepoczwarczać się będzie w lipcu. Trzeba zwracać uwagę na szczerniałe liście w rozetach zmijowca. Jeśli sklejone są w owalny kokon, to znaczy że jest w nim gąsienica. Gasienice E. pustulalis żerują w bardziej widoczny sposób. Miny są na spodzie liścia. Po zakończeniu żerowania gąsienica tworzy w minie jajowaty, brunatny kokon, w którym dość długo sobie siedzi zanim się przepoczwarczy w drugiej połowie czerwca. Gatunek ten ma dość nieregularne występowanie w Polsce, np. jest w Toruniu, okolicach Poznania i na mazurach. Nie ma go z kolei na Wyżynie Lubelskiej. Warto poznać jego rozmieszczenie, mając na uwadze fakt, że żerowiska mozna znacznie łatwiej znaleźć niż samego motyla.

Prawdopodobnie to gąsienic Epascestria pustulalis nie mogę dociągnąć do imago. Żerów jak na zdjęciach jest na skałkach pod Krakowem bardzo dużo.

Motyle wychodziły mi bez problemów. Im póżniej zbiera się żerowiska, tym lepiej. Motyle w naturze latają w drugiej połowie czerwca i lipcu.

Epascestria pustulalis nigdy nie hodowałem, ale do ekranu przylatuje na wielu stanowiskach. Jak czas mi pozwoli, spróbuję znaleźć żerowiska i podpatrzeć biologię. Stawiam sobie dosyć dużo zadań i nie wszystkie jestem w stanie zrealizować w jednym sezonie.

Epascestria pustulalis - mam jeden okaz złowiony do światła w Raduczu 8 VII 2002.