Nowa biedronka w Polsce

[Marek Przewoźny]

Mamy nowy gatunek biedronki w faunie Polski. Od zeszłego roku pojawiła się w końcu w Polsce inwazyjna biedronka Harmonia axyridis. Gatunek w swym naturalnym zasięgu ystępuje w Azji wschodniej. Został jednak wykorzystany do walki biologicznej w szklarniach, w Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii i Belgi w Europie. Szybko jednak przedostał się do środowiska naturalnego i spontanicznie zaczął zasiedlać nowe tereny. Występuje już w całej Ameryce północnej, jest notowany w Ameryce południowej, całej Azji, w Europie Zachodniej i cały czas powiększa swój zasięg. Okazał się on bardzo plastyczny ekologicznie. No i w końcu dotarł też do Polski. Wokół tej biedronki ostatnio jest sporo szumu gdyż zaobserwowano iż w Stanach Zjednoczonych stał się poważnym problemem gdyż oprócz mszyc odżywia się także naturalnie występującymi tam biedronkami, czyli zagraża tamtejszej faunie. Obserwacje czy tak samo będzie się zachpowywał ten gat w Europie trwają, w każdym razie stanowi on potencjalne zagrożenie. Okazy zaobserwowane w Polsce pochodzą z Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej: Mokrza i Poznania. Na razie za mało stwierdzeń jest by prognozować jak i czy ta biedronka się zadomowi w naszym kraju. Zamieszczam jej zdjęcie oraz opis by w miarę możliwości próbować ją zaobserwować w terenie czy pojawia się już w innych miejscach w Polsce. Artykuł wykazujący ją z Polski jest już w redakcji czasopisma.
Poniżej zdjęcie najczęstszej formy występującej w Europie, okaz pochodzi z Poznania. Biedronka ta jednak jest bardzo zmienna pod tym linkiem prezentacja jej głównych form http://www.entomart.be/visueldoc.html
Wyróżnia się od naszej rodzimej Harmonia quadripunctata przede wszystkim bardzo wypukłym ciałem ( H. quadripunctata jest przypłaszczona) oraz w tyle pokryw posiada żeberko odgraniczone od powierzchni pokryw wyraźnymi wklęśnięciami przed i za żeberkiem.

[Tomasz Barłożek]

Na stanowisku w Mokrzu gatunek ten w tym roku się utrzymuje, spotkałem jeden jeszcze nie do końca zesklerotyzowany okaz.

[Przemek Zięba]

Nie znam sie specjalnie na biedronkach ale czy mozna by go bylo pomylic z jakims innym gatunkiiem??

Prawie identyczne widzialem pod Stalowa Wola.

[Andrzej Kurzawa]

Czy ta biedronka ma żółte skrzydełka? Bo ta poniżej ma, tylko czy to Ona? na pierwszy rzut oka podobna, ale sylwetka trochę inna.

[Marek Przewoźny]

Nie to nie to, zwróć uwagę iż Twa jest owłosiona, H. axyridis jest gładka nieowłosiona w porównaniu z tą

[Andrzej Kurzawa]

Tak, oczywiście, ale im więcej biedronek poznaję, tym mniej je znam. Ale udało mi się ją oznaczyć, to Cynegetis impunctata.

[tomekn_85]

Czy to jest też może H. axyridis? Biedronka chodziła sobie w Wielkopolskim Parku Narodowym.

[Pawel Jaloszynski]

Czy to jest też może H. axyridis?

To jest Adalia decempunctata (L.). Wczesniej sowa zle oznaczyl swoja - to nie jest Cynegetis tylko Subcoccinella vigintiquatuorpunctata (L.).

Pawel

[Jacek Kalisiak]

Uzupełnię bardzo wstrzemięźliwy post Pawła.
Oznaczanie gatunków to nie zgaduj zgadula, ani dopasowywanie do siebie na siłę zdjęć z netu (

[Pawel Jaloszynski]

Oznaczanie gatunków to nie zgaduj zgadula, ani dopasowywanie do siebie na siłę zdjęć z netu (

Dokladnie. Nie majac pojecia o zakresie zmiennosci (a ta u biedronek bywa spora) i cechach kluczowych mozna nawet w podrodzine nie trafic. Tym bardziej, ze czesc zdjec (czy wrecz calych fotogalerii) w sieci jest autorstwa dyletantow, ktorzy oznaczali swoje obiekty wlasnie w ten nieskomplikowany sposob Mnie akurat najbardziej bawi jak ktos wrzuca zdjecie, oznacza mu to jeden z dwoch-trzech ludzi w Polsce, ktorzy sa w stanie to zrobic i za chwile wyskakuje tekst w stylu "sprawdzilem w sieci, faktycznie to jest to"
Pawel

[Jacek Kalisiak]

Na forum pojawia się coraz więcej pytań zadawanych przec ludzi nie mających pojęcia o owadach. To zrozumiałe. Można też się pomylić w oznaczanu. Ale nie róbmy tu parodii z entomologii, bo część dyskusji (nie zadawanych pytań!) wypacza obaz entomologii oraz ludzi poważnie zajmujących się owadami.

[tomekn_85]

Wiem że oznaczanie gatunków to nie zgaduj zgadula, ale przynajmniej teraz wiem, że na tych zdjęciach nie ma tej nowej biedronki.

[Pawel Jaloszynski]

bardzo wstrzemięźliwy post Pawła.

Zwykle pisze za duzo albo i w ogole niepotrzebnie (biorac pod uwage ogolne zainteresowanie i odzew)

Wracajac do biedronek, to warto wiedziec, ze dla poczatkujacego jest to bardzo zdradziecka grupa. W wielu rodzajach wystepuja gatunki o podobnej kolorystyce, wlaczajac w to uklad plamek. "Oznaczajac" ze zdjec czy nawet rysunkow w kluczach przedstawiajacych ogolny wyglad bardzo latwo pomylic sie co do rodzaju. Realne cechy kluczowe znajduja sie zwykle na spodniej stronie ciala i do ich zbadania trzeba zapoznac sie z terminami typu "epimery" i inne abrakadabry, wiec trzeba juz sie troche wgryzc w temat. Po przezwyciezeniu poczatkowych problemow (np. po zrozumieniu, ze wcale nie trzeba ogladac zuwaczek startujac chocby z klucza Bielawskiego) okazuje sie jednak, ze w krotkim czasie mozna wzglednie latwo oznaczyc bardzo wiele gatunkow. Potem nadchodzi drugi, duzo wyzszy prog problemow - zmierzenie sie ze Scymninae. Tutaj juz bez dobrej optyki i warsztatu umozliwiajacego badanie kopulatorow nie da sie niektorych gatunkow (czy nawet rodzajow i podrodzajow) oznaczyc. Z polskiej literatury w ogole nie mozna poprawnie oznaczyc gatunkow z rodzaju Hyperaspis czy czesci Scymnusow s. str. Ale tak jak w przypadku wielu innych grup - dobre opatrzenie i poznanie zakresow zmiennosci pozwala oznaczyc wiele gatunkow bez badania detali znajdujacych sie w obrebie glaszczkow, czulkow czy zuwaczek. A rodzina jest piekna i warto jej troche czasu poswiecic, chocby tylko po to, zeby nauczyc sie rozpoznawac te kilkanascie pospolitych (i czesto dosc zmiennych) gatunkow, ktore napotykamy na kazdym kroku.

Nie wiem na ile ten wywod jest przydatny, troche glupio sie czuje piszac tyle w watkach, gdzie oczekiwania pytajacych sprowadzaja sie do oznaczenia i nic nie wskazuje, zeby krylo sie za tym jakies glebsze zainteresowanie...
Pawel

[Marek Miłkowski]

Trzeba było zamieścić zdjęcie spodniej strony ciała tej nieszczęsnej biedronki...Postów byłoby mniej

[H.S.]

Paweł wspomniał o zmiennosci wśród biedronek, a ja właśnie trafiłem na takie zestawienie.
Posiadam jeden okaz, ale niestety z Francji.

Heniek

[Pawel Jaloszynski]

Paweł wspomniał o zmiennosci wśród biedronek, a ja właśnie trafiłem na takie zestawienie.
Posiadam jeden okaz, ale niestety z Francji.

Ja mam H. axyridis pare setek, z Japonii i Stanow, jeden okaz zlapalem tez w Berlinie, gdzie dotarla niedawno, ale juz od 2-3 lat obserwuje sie masowe pojawy. Zmiennosc tego gatunku jest jeszcze wieksza niz na tych zdjeciach, zreszta bedziemy mieli na pewno okazje u nas tez ja zobaczyc w duzych ilosciach, moze jeszcze nie za rok, ale za dwa-trzy jak nic.
Pawel

[Marek Przewoźny]

Myslę iż można będzie ją uznać za stały składnik naszej fauny, właśnie dziś dorwałem kolejny egzemplarz w miejscowości Skoki 40 km na północ od Poznania

[Tomasz Barłożek]

We Wronkach, w mieście jest obecnie liczna, świeże osobniki szczególnie pod lipami, a i w Poznaniu widziałem na Grunwaldzie sporo poczwarek. Mam osobniki z trzech kwadratów ze swojej okolicy no i Poznań.

[L. Borowiec]

Kolego Tomaszu,
A nie pożyczył by Pan paru okazów, aby dołączyć ten gatunek do mojego internetowego Atlasu Chrząszczy Polski?

[Tomasz Barłożek]

Oczywiście, bardzo chętnie. Szczegóły omówimy może juz na priv, Pozdrawiam.

[Luk001]

Czy to aby nie ta biedronka? Ostatnio jest ich pelno w Gdańsku i pchaja sie do mieszkania wlatujac przez otwarte okana.
zdjecie

[Marek Przewoźny]

Tak to ona.

Może dałoby się podesłać mi jakiś okaz by było z kolejnego stanowiksa z dokładnymi danymi.

[Luk001]

Chętnie bym pomogl, ale nie znam się na łapaniu i wysyłaniu owadów. Tylko je fotografuje W jaki sposob moglbym je podesłac? Znalazla sie tez taka troche inna niz poprzednia:
zdjecie2

[Marek Przewoźny]

Tak to też H. axyridis, ta czarna forma w Europie pojawia się bardzo rzadko, byłbym nią tym bardziej zainteresowany, skontaktuję się na priva co do szczegółów.

[Robert Rosa]

Czy to aby nie ta biedronka? Ostatnio jest ich pelno w Gdańsku i pchaja sie do mieszkania wlatujac przez otwarte okana.

...nie inaczej w Pile ... też od tygodnia, dziś nawet złapałem czarną formę w czerwone kropki

[Marek Przewoźny]

Widzę że się rozprzestrzenia Podeślij mi jeśli możesz dane stanowiska, zbieram o niej wszelkie dane.
Jesli ktoś jeszcze ma informacje na temat jej wystąpienia bardzo proszę dać znać.

[Damian Bruder]

Podeślij mi jeśli możesz dane stanowiska, zbieram o niej wszelkie dane

Jak coś znajde to i ja dam znać , a czy może szykuje się jakaś publikacja na ten temat

[Luk001]

Z tego co tu napisaliscie wynika, ze to juz nie sensacyjne sporadyczne obserwacje tej biedronki, ale inwazja !!! Własnie sie dowiedzialem, ze znajomi zaobserwowali ten sam gatunek w Gdyni a konkretnie dzielnica Pogórze.

[Robert Zoralski]

Właśnie natrafiłem na ten wątek.

No to mamy ją i u nas. STOP. Tej wielkości co siedmiokropka. STOP.
Centrum Gdańska-Wrzeszcza. STOP. Właśnie trwa inwazja. STOP. W przeciągu dwóch ostatnich tygodni spotkałem już ponad setkę tych biedronek. Idąc codziennie do pracy widzę ich co najmniej 10. Są wszędzie. Na ścianach domów, na liściach, na roślinach (proszę wziąć poprawkę na to, że właśnie na owady zwracam uwagę idąc do pracy . Widziałem sporo czerwonych poczwarek biedronek i jedną larwę. Imago bardzo zmienne. Wypreparowałem już sobie 7 różnych odmian barwnych, od pomarańczowych bez kropek, przez żółte i czerwone z różną wielkością kropek do czarnej z czerwonymi kropkami.
Spróbuję zrobić zdjęcia i wrzucić na forum.

Te dwie żółte to osobniki sprzed ok. 2 tygodni (wtedy widziałem je po raz pierwszy).

link

Pozdr.
Robert

P.S. Co gorsza nie widziałem tej jesieni żadnego z rodzimych gatunków biedronek

[Marek Przewoźny]

Dziekuję za wszelkie informacje.
Pierwsze osobniki stwierdzono w zeszłym roku i na ich temat jż nie długo ukaże się publikacja wykazująca ten gatunek jako nowy dla Polski - Polskie Pismo Entomologiczne numer 3 z tego roku na dniach powinno wyjść.
Widać w tym roku już zaczeły się masowe pojawy, widzę iż będzie trzeba niedługo jakiegoś szorta popełnić na temat nowych jej stanowisk, wtedy zwrócę się do was o dokładne dane stanowisk.
Przypuszczam iż nasze rodzime zeszły już na zimowanie a Harmonia axyridis mija się z nimi fenologicznie partząc na daty połowu, wyraźnie imagines pojawiają się pod koniec lata i jesienią a nawet późną jesienią. Zobaczymy do jakiej daty będzie obsrwowana, ciekaw jestem.

[Pawel Jaloszynski]

Wyglada na to, ze sytuacja jest podobna jak w Niemczech, tez bardzo szybko od pierwszego znaleziska zaczely sie masowki. Obszerne opracowanie poswiecone polskim biedronkom jest akurat in statu nascendi (Ruta et consortes), pare slow o H. axyridis na pewno sie znajdzie.

Pawel

[Robert Zoralski]

Marku, w jakiej postaci one zimują?
Jeśli zimują imago to do ostatniego zaobserwowanego w tym roku osobnika trzeba będzie chyba jeszcze trochę poczekać

Pytam, bo widziałem dziś rano skupisko kilkunastu poczwarek biedronek na wierzchniej stronie liści oraz kilka pojedynczych w różnych miejscach (nawet jedno na ścianie przydrożnego sklepiku). Są dosyć widoczne. Może i zrobię dziś jakieś zdjęcia, żeby się upewnić, że to ten gatunek. Imago rano widziałem tylko jedno, ale rozdeptanych na chodniku już 4.

Pozdr.
Robert

[Marek Przewoźny]

Z tego dzieła wynika iż zimują jak dorosłe. Dokładny opis biologii tego gatunku można znaleść w:
http://www.insectscience.org/3.32/Koch_ ... 2_2003.pdf

[Pawel Jaloszynski]

Dostalem informacje, ze H. axyridis wystepuje juz masowo w Londynie. Ciekaw jestem jak daleko na wschod zawedruje; na razie tempo ekspansji ma niezle.
Pawel

[Robert Zoralski]

prawdopodobnie dotrze na wschód aż do swojej rodzimej Azji i po napotkaniu miejscowych osobników nastąpi ich anihilacja

Pozdr
Robert

[Robert Zoralski]

wrzucam kilka zdjęć przybyszów. w tym larwy i poczwarki.
larwy chyba większe niż naszej siedmiokropki.

Pozdr.
Robert