Apterygota - obserwacje terenowe

Temat działu: Pająki, skorpiony, węże i in. (Terrarystyka)
Awatar użytkownika
Dominika+Jurek Radwańscy
Posty: 910
Rejestracja: piątek, 8 kwietnia 2005, 18:22
Specjalność: Collembola
Lokalizacja: Bielawa
Podziękował(-a): 2 times
Podziękowano: 2 times

Apterygota - obserwacje terenowe

Post autor: Dominika+Jurek Radwańscy »

Tetrodontophora bielanensis (Waga, 1842) Absolon, 1901, 01.05.2019 na Górze Szczebel (Strzebel) w Beskidzie Makowskim UTM=DA20

Gatunek pospolity ale bardzo ciekawy. Jeden z największych skoczogonków na świecie opisany przez Wagę dopiero w 1842 roku z Bielan Warszawskich. Znalazł go podczas zorganizowanej wycieczki przyrodniczej (coś jak dzisiejsze warsztaty ;)). I tu już pierwsza ciekawostka, jest to gatunek górski i pod Warszawą nie występuję, a w owym roku został prawdopodobnie przyniesiony wodami Wisły.

Gatunek ten uważany jest za żywą skamielinę. Należy do rodziny Onychiuridae ale posiada wiele cech wspólnych dla całej grupy Poduromorpha, które w tej rodzinie uległy uwstecznieniu (widełki skokowe, pigmentację).

Pomimo małych rozmiarów posiada dwuletni cykl rozwojowy, dlatego na jednym stanowisku można znaleźć osobniki małe jak i duże. Żywi się grzybnią różnych grup grzybów. Można spróbować go hodować, do tego celu należy stworzyć w akwarium lub dużym pudełku po lodach warunki panujące w ściółce lasu górskiego czyli mokro i w miarę kwaśno (trochę mchu, trochę igieł, butwiejącego drewna, rozkładające się liście bukowe).
Załączniki
DSC_0535.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (319.86 KiB)
DSC_0537.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (284.12 KiB)
DSC_0539.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (291.38 KiB)
DSC_0540.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (311.5 KiB)
Awatar użytkownika
red45
Posty: 788
Rejestracja: wtorek, 14 sierpnia 2007, 10:49
UTM: CC83
profil zainteresowan: Fotografia przyrody astronomia samoloty
Lokalizacja: Łódź
Kontakt:

Re: Apterygota - obserwacje terenowe

Post autor: red45 »

Poszukałem trochę w sieci i zwierz naprawdę robi wrażenie swoimi rozmiarami :-) Od razu nabrałem ochoty na zrobienie małego pojemnika obserwacyjnego z tymi skoczogonkami, ale projekt będzie musiał poczekać do najbliższej wycieczki w góry. Bardzo fajne zdjęcia i obserwacja.
Awatar użytkownika
Dominika+Jurek Radwańscy
Posty: 910
Rejestracja: piątek, 8 kwietnia 2005, 18:22
Specjalność: Collembola
Lokalizacja: Bielawa
Podziękował(-a): 2 times
Podziękowano: 2 times

Re: Apterygota - obserwacje terenowe

Post autor: Dominika+Jurek Radwańscy »

Pogonognathellus flavescens (Tullberg, 1871) Stach, 1929 - 5 maj 2019, UTM=DA14, Las na NE stacji kolejowej Kraków Mydlniki Wapienniki. Pod kłodą drewna

Pospolity gatunek spotykany w lasach pod martwym drewnem. Jeden z dwóch krajowych przedstawicieli rodzaju Pogonognathellus. Takson ten prawidłowo powinno się wyróżniać spośród innych Tomoceridae po obecności dwóch szczecin liściokształtnych u podstawy widełek skokowych. Na zdjęciu obwiedzione czarnymi kropkami. Z własnych obserwacji wiem, że jest to jedyny rodzaj, którego przedstawiciele potrafią zwijać czułki. Ale ta cecha występuje tylko u żywych osobników. P. flavescens od P. longicornis można odróżnić po długości czułek. Jeśli są one dwa razy dłuższe od osobnika to jest ten drugi, jeśli nie to można się pomylić. Pewne cechy omawianego gatunku to:
  • wyrostek empodialny krótszy od pazura (zdjęcie) bez końcówki w kształcie nici,
    makrochety na manubrium ostro zakończone (zdjęcie),
    ilości makrochet na zewnętrznej stronie tibiotarsusa 3 pary odnóży,
    kolec na pierwszym segmencie ramion widełek (dens),
    i pewnie jeszcze by się coś znalazło ale nie pamiętam.
Pogonognathellus flavescens jak cała rodzina Tomoceridae ma dwie ciekawe cechy po której się ją wyróżnia:
Wydłużone czułki, gdzie trzeci segment jest najdłuższy, a razem z czwartym są charakterystycznie obrączkowane (zdjęcie).
Największym segmentem odwłoka, jest trzeci, a nie czwarty jak u wszystkich innych Entomobiomorcha i Poduromorpha.

Pomimo, że Pogonognathellus jak na skoczogonka jest bardzo duży (w tej grupie wszystko powyżej 2mm to olbrzymy), to mój sprzęt fotograficzny już wymięka, dlatego zdjęcia są jakie są.
Załączniki
DSC_0084.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (326.27 KiB)
DSC_0088.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (224.44 KiB)
DSC_0090.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (215.65 KiB)
DSC_0094.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (326.3 KiB)
Pazur
Pazur
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (279.75 KiB)
Fragment czułka
Fragment czułka
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (338.49 KiB)
Szczecina liściokształtna
Szczecina liściokształtna
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (242.11 KiB)
Makrocheta na manubrium
Makrocheta na manubrium
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (276.42 KiB)
Awatar użytkownika
Dominika+Jurek Radwańscy
Posty: 910
Rejestracja: piątek, 8 kwietnia 2005, 18:22
Specjalność: Collembola
Lokalizacja: Bielawa
Podziękował(-a): 2 times
Podziękowano: 2 times

Re: Apterygota - obserwacje terenowe

Post autor: Dominika+Jurek Radwańscy »

Tomocerus vulgaris (Tullberg, 1871) Brook, 1883 - 5 maj 2019, UTM=DA14, Las na NE stacji kolejowej Kraków Mydlniki Wapienniki. Pod kłodą drewna, wiele egzemplarzy.

Gatunek pospolity, uważany czasami za synantropijny. Pod kamieniami i kłodami, lubi wilgoć.

Przy pewnym opatrzeniu gatunek do rozpoznania za życia osobników (na terenie naszego kraju). Gdy jednak trzeba twardych cech to:

Od Pogonognathellus różni się brakiem możliwości zwijania czułek oraz po cechach wymienionych w poście wyżej.

Od T. minor wyglądem szczecin na widełkach. U T. v. gładkie, u T. m. trójszczytowe.

Od Tomocerina minuta liczbą zębów na pazurze, i kolców na dens. U T. v. 4-6 (przeważnie 6) i 13 lub więcej, u T. m. 2-3, 8-12 odpowiednio. T.
v.
ma też proporcjonalnie dłuższe czułki.
Załączniki
DSC_0091.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (251.48 KiB)
DSC_0093.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (272.65 KiB)
DSC_0095.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (338.17 KiB)
Awatar użytkownika
Dominika+Jurek Radwańscy
Posty: 910
Rejestracja: piątek, 8 kwietnia 2005, 18:22
Specjalność: Collembola
Lokalizacja: Bielawa
Podziękował(-a): 2 times
Podziękowano: 2 times

Re: Apterygota - obserwacje terenowe

Post autor: Dominika+Jurek Radwańscy »

Thaumanura carolii (Stach, 1920) Börner, 1932 - 11.05.2019 UTM=DV47, Pieniny Spiskie, Łapsze Niżne, Czarna 2 wys. ok. 760 mnpm.

Tym razem gatunek z rodziny Neanuridae. Czyli poznajemy po dużych brodawkach na ciele, braku płytki trącej na żuwaczkach, braku widełek skokowych i wyrostka empodialnego. Z grubsza wyglądają jak skoczogonkowe shar-pei. Th. caroliiżyje na martwym butwiejącym drewnie głównie w górach i na wyżynach. Nie lubi płaskich terenów, ale znajdowano ją np. w Okręgu Kalingradzkim.

W Polsce jest jedynym przedstawicielem rodzaju, i można od innych Neanuridae rozpoznać ją po silnie wydłużonym piątym segmencie odwłoka dłuższym od czwartego i z dużymi podłużnymi brodawkami po bokach. Trzeba jednak uważać, bo w skoczogonkach o coś nowego nie trudno i warto czasem przyjrzeć się liczbie makrochet na brodawkach. Wklejam klucz do rodzaju z pracy: Smolis, A. 2009. Redescription and lectotype designation of Thaumanura carolii (Stach, 1920) (Collembola, Neanuridae), with remarks on its biology. Deutsche Entomologische Zeitschrift 56(1), 73-83:
1. Thoracic tergum III with 5 chaetae (4 þ s) on the tubercle De . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
– Thoracic tergum III with 6 chaetae (5 þ s) on the tubercle De . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Thoracic tergum II with 4 chaetae (3 þ s) on the tubercle De, abdominal tergumIV with separate tubercles Di . . . . . . carolii (Stach, 1920)
(Austria, Bulgaria, Croatia, Czech Republic, Germany, Hungary, Poland, Slovakia, Slovenia, Serbia, Switzerland, Romania, Russia)
– Thoracic tergum II with 5 chaetae (4 þ s) on the tubercle De, abdominal tergumIV with fused tubercles Di . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ruffoi Dallai, 1969 (Albania, France, Italy, Romania)
3. Thoracic tergum II with 5 chaetae (4 þ s) on the tubercle De, abdominal segment I with 3–4 chaetae L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dallaii Cassagnau et Peja, 1979 (Greece)
– Thoracic tergum II with 6 chaetae (5 þ s) on the tubercle De, abdominal segment I with 5 chaetae L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oniscoides (Latzel, 1917) (Austria, Hungary)
Załączniki
DSC_0125.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (372.82 KiB)
DSC_0129.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (310.04 KiB)
DSC_0131.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (313.28 KiB)
DSC_0179.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (314.69 KiB)
DSC_0180.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (350.98 KiB)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Stawonogi (bez owadów) i nie tylko”