Polskie Forum Entomologiczne

To złowiłem wczoraj u siebie w ogrodzie. Są wśród nich 3 okazy - Noctua interjecta, gatunek do niedawna znany jako lokalny i rzadki tylko z obszarów Polski Północno-Zachodniej, prawdopodobnie Bielinek. Bardzo proszę o wszelkie informacje na temat obserwacji tych motyli w Polsce Zachodniej. Jak na razie u mnie już pojawiło się 5 okazów na dwóch stanowiskach; Świdnica i G. Kamienne. Okazy z Gór Kamiennych wydają się być nieco ciemniejsze. Motyle lecą chętnie do światła i do przynęty, nawet opadłych jabłek.

Janusz, w najbliższym numerze Acta Entomologica Silesiana ukaże się artykuł Tomka Blaika et al. o występowaniu Noctua interjecta na Śląsku

Wymieniony gatunek jest od kilku lat często spotykany na terenie "Polski Zachodniej", lata nawet w centrum Poznania, w tym roku łowiłem go koło Ciebie 16 VII w Górach Bardzkich.
Pozdrawiam

Adam Larysz pisze:Janusz, w najbliższym numerze Acta Entomologica Silesiana ukaże się artykuł Tomka Blaika et al. o występowaniu Noctua interjecta na Śląsku

Adam dzięki, dowiedziałem się o tym niedawno, ale interesuje mnie porównanie danych zawartych w tym przyszłym artykule z obecnymi danymi (na dziś). Poza tym Dolny Śląsk to nie cała Polska, a ciekawe byłoby prześledzenie jak ten gatunek rozszerza swój zasięg w skali kraju. Pamiętam jak pan Szpor ekscytował się tą sówką i ten temat jest dla mnie jakoś specjalnie interesujący.

w tym roku łowiłem go koło Ciebie 16 VII w Górach Bardzkich.
Pozdrawiam

Na drugi raz daj znać i wpadaj jak już tu bywasz. Dokładnie 16 złowiłem 2 okazy w Górach Kamiennych.

Janusz, Twoje stwierdzenia N. interjecta są pierwszymi z całego obszaru Sudetów Zachodnich i Środkowych oraz Pogórza. Począwszy od roku 2001, gatunek był regularnie łowiony na Dolnym Śląsku i w woj. lubuskim, począwszy od Borów Dolnośląskich, po mniej więcej okolice Legnicy. Dopiero w latach 2008 i 2009 "wystrzelił" dalej na wschód (okolice Wrocławia, Opola). Wtedy też złowiliśmy go pierwszy raz w Sudetach, w G. Opawskich. Dotychczas najdalej na wschód na Śląsku był złowiony na Górze Św. Anny i w Ligocie Dolnej (to już Śląsk Górny). W tym ostatnim miejscu złowiłem ponownie 1 osobnika dwa dni temu (21.07.). Jak widziałem Rafał Celadyn znalazł niedawno motyla w woj. małopolskim. Powinien się wreszcie trafić i w woj. śląskim.

I o to właśnie mi chodziło. A czy nie można jeszcze uwzględnić tych obserwacji w opracowaniu? U mnie ten gatunek występuje licznie, tylko, że ma "wariacki" lot. Pojawia się na ułamek sekundy na ekranie. Widać wtedy, że to interjecta, bo jest mniejsza od janthiny i widać ten brąz na skrzydłach górnych. One nie chcą siadać tylko się tłuką sekundę - dwie o ekran i lecą dalej, podobnie zresztą jak janthina. Jedynym sposobem aby je mieć, to odłowienie siatką i trzeba mieć przy tym refleks. Zauważyłem że te okazy górskie mają wyraźnie ciemniejszy i rozleglejszy rysunek na tylnych skrzydłach. Nie wiem tylko jak można odróżnić N. janthina od N. janthe po cechach zewnętrznych a ponoć jest to możliwe. Byłem też na łowach wczoraj, ale rozpadało się zbyt mocno i niepotrzebnie tylko nabiłem kilometrów, wróciłem się po 0,5 godz. do domu z niczym.

Na "moich" wielkopolskich terenach ten gatunek trzyma się mocno i regularnie od kilku lat, ale w obliczu tych doniesień z południa i dalszego zasiedlania przez nią terenów na wschód Polski to nic dziwnego.
Z drugiej strony mamy pokrewny gatunek z rodzaju Noctua sp. - Noctua inerposita, świetnie znany z południa kraju. Ostatnio ten z kolei gatunek zwiększa swój zasięg w kierunku przeciwnym, czyli na północ. Notowałem go już na terenie województwa wielkopolskiego kilkakrotnie. Przypominam sobie ,że Aneta stwierdziła go chyba w okolicach Kutna.
Przed tygodniem , ku mojemu zdumieniu znalazłem go na Poligonie Drawskim. Do morza już niecałe 100km!

Wydaje się Janusz ,że na lewym rozpinadle możesz mieć 4-6 egzemplarzy N.janhe, a pozostałe to raczej N.janthina, nie licząc tych kilku N.interjecta, ale to tylko takie wstępne rozpoznanie pod pergaminem...później potrzeba wnikliwszej analizy!

jon pisze:Nie wiem tylko jak można odróżnić N. janthina od N. janthe po cechach zewnętrznych a ponoć jest to możliwe.

Najlepszą cechą jest kształt brzegu ciemnej plamy na spodzie przedniego skrzydła - pisałam o tym m.in. tu:
viewtopic.php?f=86&t=5856&hilit=noctua+janthe+janthina
niestety nie mogę znaleźć wątki ze zdjęciami rzeczonego brzegu, które kiedyś wrzucałam, ale jeśli będzie trzeba, mogę je dać ponownie.

Janusz, dzięki za chęć udostępnienia własnych danych ale niestety nie da się już dokonać tak znaczących zmian na obecnym etapie. Sytuacja Interjekty w naszym regionie jest bardzo dynamiczna i przypuszczalnie w najbliższych latach pojawi się sporo nowych stwierdzeń. Będzie więc okazja odnieść się do kilku formułowanych przez nas wniosków i powiedzmy tez. Celem naszej pracy było przede wszystkim uchwycenie dróg, kierunku i chronologii ekspansji, która w Polsce SW wydaje się być, mimo wszystko, we wczesnej fazie. Dotychczasowe dane literaturowe i własne wskazują na rozprzestrzenianie się gatunku, tak po stronie polskiej jak i czeskiej, wzdłuż północnego i południowego skłonu Sudetów, poza ich obszarem.
Co do koloru skrzydeł przednich to, posiadane przeze mnie okazy, są głównie rude z przyciemnionym brzegiem zewnętrznym, te całe ciemne są mniej liczne. Obie odmiany barwne trafiały się tak w Sudetach jak i na Wyżynie Śląskiej. Motyle z Piasków na Mierzei Wiślanej (gatunek dotarł i tu) są rude. Tak, czy inaczej wszystkie to podgatunek N. i. caliginosa, wyróżniający się dodatkowo szerszą, czarną przepaską na skrzydle tylnym. Podgatunek nominatywny jest znacznie jaśniejszy i występuje na południu Europy.

niestety nie mogę znaleźć wątki ze zdjęciami rzeczonego brzegu, które kiedyś wrzucałam

Jednak się znalazł:
viewtopic.php?f=86&t=10656

Kolejny świeży rekord N. interjecta na Śląsku - okaz w samołówce w Tychach na terenie ogródków działkowych - kilka dni temu, leg. Grzegorz Chowaniec.

plasticonoband pisze:Janusz, Twoje stwierdzenia N. interjecta są pierwszymi z całego obszaru Sudetów Zachodnich i Środkowych oraz Pogórza.

Okazuje się, że jest jednak znany rekord z 2003 roku, ze Świebodzic na Pogórzu Wałbrzyskim.
Źródło: Malkiewicz & Kokot 2003. Nowe dane o rzadkich gatunkach motyli (Lepidoptera) na terenie Borów Dolnośląskich i Sudetów - kontynuacja. Przyroda Sudetów Zachodnich 6: 137-150.

Rzeczywiście N.interposita -ostatnio spotkałem nad Biebrzą i w Puszczy Augustowskiej,też w centrum Poznania na witrynie sklepowej.W okolicach Poznania trafia się'jest jednak nieliczny.

Dzisiejszej nocy Noctua interjecta trafiła mi się na przedmieściach Gdańska.

Odświeżam wątek.
04.08.2015 trafiła mi się do ekranu, troszkę zlatana ale to chyba ona, w Kobylanach DA15. Jeśli moje oznaczenie jest poprawne, to wygląda na to, że jej występowanie przesuwa się w kierunku południowo-wschodnim. Rozpiętość skrzydeł 32 mm.

Poprosiłbym o potwierdzenie i mam małe pytanie. Na stronie http://www.lepiforum.de/lepiwiki.pl?Noctua_Interjecta występuje również podgatunek Noctua interiecta caliginosa. Z wyszukanych informacji wynika (wg. posiadanych przeze mnie), że podgatunek ten występuje w południowej i środkowej Anglii, Walii, południowej Irlandii, północnej Francji, Belgii, Luksemburgu, Holandii, północnych Niemczech, Danii, południowej Szwecji, Czech i Austrii. Aczkolwiek rysunek tylnych skrzydeł tego podgatunku bardziej mi "leży" w przypadku mojego egzemplarza, niż wygląd Noctua interiecta. Jeśli to możliwe, to poprosiłbym o komentarze Koleżanki i Kolegów, celem uświadomienia amatora

Rok wstecz, łowiłem ten gatunek w bieszczadzkiej Kalnicy FV 04. Pozdrawiam.

Na początku sierpnia 5 sztuk zebrałem we Wrocławiu w przynęty, ale było ich sporo więcej.
Gratki

Krzysztof, Wojtek dziękuję
Nie wątpię, że w okolicach Wrocławia może ona być zdecydowanie liczniejsza niż podaje literatura, jednak nie sądziłem, że zapuściła się już aż tak daleko na południe jak podaje Krzysztof. Niemniej cieszy mnie, że pojawiła się również w okolicach Krakowa. W przyszłym roku postaram się jej również poszukać.
Poczekam jeszcze na ewentualne komentarze co do podgatunku. Może ktoś się wypowie?

Łukasz, na podanej przez Ciebie stronie "lepiforum.de" podgatunek nominatywny różni się od ssp.caliginosa również wyglądem spodniej strony górnych skrzydeł. Twój okaz to zapewne podgatunek caliginosa, ale z ciekawości chętnie bym zobaczył jego spód.

plasticonoband pisze: Podgatunek nominatywny jest znacznie jaśniejszy i występuje na południu Europy.

A proszę Cię Piotrze bardzo

teraz wszystko widać

Rozumiem, że dobrze typowałem? Noctua interjecta caliginosa?

Bardzo dobrze typowałeś, ciemny spód górnych skrzydeł nie pozostawia wątpliwości.