Acanthosomatidae

Awatar użytkownika
Chiffchaff
Posty: 1263
Rejestracja: piątek, 10 sierpnia 2007, 15:05
Podziękowano: 1 time

Acanthosomatidae

Post autor: Chiffchaff »

Dziś kolej na rodzinę puklicowatych (Acanthosomatidae). W paru słowach charakterystyka jak poniżej. Serdecznie dziękuję Pawłowi Lipskiemu vel Palipa za użyczenie świetnych zdjęć Elasmucha ferrugata i Elasmostethusa, oraz Grzegorzowi Leśnikowi za zdjęcie rzadko spotykanego Cyphostethusa.

Acanthosomatidae (puklicowate)

Niewielka rodzina, stosunkowo młoda filogenetycznie w obrębie nadrodziny Pentatomoidea. Na świecie liczy około 180 gatunków.
Krajowe puklicowate są owadami o stosunkowo dużych rozmiarach ciała i mocnej budowie, pokrojem i budową przypominają tarczówki (Pentatomidae), do których onegdaj były włączane. Odróżnia je od nich dwuczłonowa budowa stóp (Pentatomidae mają stopy trójczłonowe). Posiadają na ogół zielono-brązowe ubarwienie, mają również charakterystyczną dość szeroką u nasady, później zwężającą się długą tarczkę i pięcioczłonowe czułki. Wielkość krajowych gatunków wynosi od 6 mm (Elasmucha) do 18 mm (Acanthosoma).
Krajowe gatunki są fitofagiczne, związane z różnymi gatunkami krzewów i drzew, stąd najczęściej stwierdza się je w lasach, zarówno iglastych jak i liściastych, parkach, ogrodach, oraz łąkach graniczących z terenami zadrzewionymi. Odżywiają się także owocami (np. borówka, porzeczka, malina, różne gatunki śliwy, głóg) i szyszkojagodami (jałowca). Stwierdzono u nich ciekawe zjawisko opieki samicy nad złożami jaj i młodszymi stadiami larwalnymi (w rodzaju Elasmucha). Zimują jako imago.

W Polsce mamy zaledwie 7 gatunków z 4 rodzajów: Cyphostethus, Acanthosoma, Elasmostethus (2) i Elasmucha (3).
Przedstawicieli puklicowatych najlepiej odławiać za pomocą czerpaka entomologicznego (czerpakując runo leśne) i za pomocą parasola entomologicznego (otrząsywanie krzewów i drzew). Ja wiele razy trafiałem w Acanthosoma haemorrhoidale „na upatrzonego” jak wygrzewała się na pniu drzewa.
Oznaczanie poza jednym rodzajem jest proste. Cechy diagnostyczne są łatwe, na ogół znajdują się wierzchu ciała (budowa czułków, przedplecza, listewka odwłoka), w przypadku rodzaju Elasmostethus niezbędne będzie jednak spojrzenie od spodu na wygląd tylnej krawędzi segmentu genitalnego (u samców) lub VII sternitu (u samic).

Do oznaczania puklicowatych mamy polski klucz autorstwa opolskich profesorów: Barbary i Jerzego Lisa:

Jerzy A. Lis, Barbara Lis. 1998. Puklicowate – Acanthosomatidae, żółwinkowate - Scutelleridae. Klucze do oznaczania owadów Polski, Część XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Zeszyt 13: 32 ss.
Załączniki
Acanthosoma_haemorrhoidale.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (126.11 KiB)
Elasmostethus.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (102.84 KiB)
Cyphostethus.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (27.7 KiB)
Elasmucha_ferrugata.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (88.1 KiB)
Elasmucha_grisea.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (76.87 KiB)
ahan
Posty: 91
Rejestracja: sobota, 20 października 2007, 13:41

Re: Pentatomidae

Post autor: ahan »

Opieka:
Załączniki
14 maja 2011
14 maja 2011
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (144.56 KiB)
14 maja 2011
14 maja 2011
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (144.27 KiB)
28 maja 2011
28 maja 2011
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (131.07 KiB)
4 czerwca 2011
4 czerwca 2011
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (139.28 KiB)
7 czerwca 2011
7 czerwca 2011
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (143.2 KiB)
Awatar użytkownika
Aneta
Posty: 16261
Rejestracja: czwartek, 6 maja 2004, 12:14
UTM: CC88
Lokalizacja: Kutno

Re: Acanthosomatidae

Post autor: Aneta »

ahan pisze:Opieka
Przeniosłam z Pentatomidae, bo to akurat same puklice ;) Elasmucha sp. - tego co widzę, wszystkie raczej E. grisea.
ahan
Posty: 91
Rejestracja: sobota, 20 października 2007, 13:41

Re: Acanthosomatidae

Post autor: ahan »

Z rozpędu wklepałem, tak mam oznaczone.
Awatar użytkownika
Chiffchaff
Posty: 1263
Rejestracja: piątek, 10 sierpnia 2007, 15:05
Podziękowano: 1 time

Re: Acanthosomatidae

Post autor: Chiffchaff »

Chiffchaff pisze: W Polsce mamy zaledwie 7 gatunków z 4 rodzajów: Cyphostethus, Acanthosoma,  Elasmostethus (2) i Elasmucha (3).
Poprawka, właśnie w materiale z Biebrzańskiego PN dopatrzyłem się Elasmostethus brevis - trzeci, spodziewany gatunek z rodzaju.
Awatar użytkownika
GrzegorzGG
Posty: 2636
Rejestracja: sobota, 5 maja 2012, 21:49
UTM: CA51
Specjalność: Heteroptera
Lokalizacja: Bielsko-Biała
Kontakt:

Re: Acanthosomatidae

Post autor: GrzegorzGG »

Pozostaje jedynie pogratulować i czekać na publikacje :)

pozdrawiam
G.
Awatar użytkownika
Chiffchaff
Posty: 1263
Rejestracja: piątek, 10 sierpnia 2007, 15:05
Podziękowano: 1 time

Re: Acanthosomatidae

Post autor: Chiffchaff »

Nie Grześku,
pozostaje jeszcze raz przyglądnąć się Elasmostethusom z NE Polski, kto ma je w zbiorach z tego obszaru - do dzieła!
Wypada jeszcze wspomnieć. że szczęśliwą rękę ma prof. J.M. Gutowski, bo to on odłowił okaz.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Wybrane rodziny - omówienie”