Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Bzygowate
Radek W.
Posty: 415
Rejestracja: czwartek, 23 lutego 2012, 13:11
Specjalność: Scolytinae

Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Post autor: Radek W. »

Witam,

idąc przez Poznań na kwiatostanie sumaka octowca znalazłem tego bzyga. Pewnie nie zwróciłbym na niego uwagi gdyby nie dość duże rozmiary. Nie jestem w stanie teraz powiedzieć ile mierzył długości, ale był ponadprzeciętny.
Zdjęcie robione telefonem, ale może uda się przybliżyć co to za rodzaj/gatunek?
Mój typ to Volucella zonaria, ale na tej grupie się nie znam.

Pozdrawiam.
Załączniki
Bzyg.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (147.61 KiB)
Awatar użytkownika
Robert Zoralski
Posty: 775
Rejestracja: wtorek, 10 kwietnia 2007, 23:29
Specjalność: Syrphidae
Lokalizacja: Reda
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Robert Zoralski »

Tak, to V. zonaria.

Robert
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Od ubiegłego roku obserwuję w lipcu Volucella zonaria na budlejach - w 2013 naliczyłem kilkanaście osobników jednocześnie, w tym roku (jak dotychczas) 1 osobnik praktycznie nie odlatujący od budlei - obserwacja od 16.07 do dzisiaj - Markowa EA94.

Mam pytanie - czy istnieje w miarę aktualna praca traktująca o rozmieszczeniu tego gatunku w Polsce?
brakkonta

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: brakkonta »

Jarku, czy wczoraj mówiąc o dużym latawcu, miałeś na myśli tą stworę?
Mazep
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Tak, o tym bzygu myślałem, latał wraz z innym dużym przedstawicielem rodziny - Volucella pellucens (Linnaeus, 1758) i zapewne kilkoma mniejszymi gatunkami, których nie nazwę...
Awatar użytkownika
Łukasz Mielczarek
Posty: 915
Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
Specjalność: Diptera
Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Łukasz Mielczarek »

Brak jest podsumowania występowania Volucella zonaria w Polsce. Z niepublikowanych obserwacji moich i kolegów wynika że gatunek ten w Polsce ma stałe populacje w dużych miastach jak Kraków, Łódź, Warszawa, Poznań itp., są to miejsca, gdzie pojawia się już w czerwcu (początek pojawu). W Krakowie jest to jeden z częściej spotykanych bzygów i już od kilku lat obserwuje pierwsze osobniki około 6 czerwca. Gatunek ten jest świetnym migrantem i szczególnie te okazy z późnego lata, spotykane z daleka od miast to osobniki migrujące. Nigdy w Polsce nie złapałem tego gatunku w terenie odległym od miasta, w takich miejscach często występują pozostałe gatunki Volucella, w tym trochę podobna V. inanis.
Wg mnie, przy obecnie poznanych preferencjach V. zonaria w Polsce, stwierdzenie gatunku w małej miejscowości jak Markowa jest wątpliwe. Czy te okazy na budlejach to nie jest V. inanis?
V. zonaria preferuje gniazda Vespula vulgaris i być może częstsze występowanie tej osy w miastach i efekt tzw. wyspy ciepła sprzyja temu południowemu gatunkowi.

Pozdrawiam,
Łukasz
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Specjalista od bzygów nie jestem, ale dość dobrze mu się przyjrzałem, a jutro mogę wykonać dodatkowo zdjęcie i wszystko będzie jasne (mam nadzieję, że jeszcze tam będzie ;)).
Wg mnie okaz z budlei to zonaria - miał tylko jedno przyciemnienie na szczycie skrzydła, nie zauważyłem drugiego ciemnego paska w połowie skrzydła, o ile jest to cecha rozstrzygająca...

P.S. W ubiegłym roku na mojej działce było sporo gniazd os - naliczyłem dwa w ziemi - aktywne do listopada, jedno ogromne, wielkości głowy człowieka na czereśni, zawieszone ok. 1.5 m nad ziemią, opuszczone wcześniej od poprzednich oraz jedno otwarte w postaci płaskich plastrów przyklejone do deski osłaniającej krawędź dachu od dołu średnicy ok. 15 cm. Fragment tego ostatniego wisi do dzisiaj przy szczycie dachu...
Kolejne dwa gniazda osy zbudowały na strychu garażu oraz na tarasie w starym foteliku do przewozu dzieci - fotelik dało się przestawić dopiero późną jesienią, ale o dziwo te osy nie były zbyt agresywne...
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Dosłownie sprzed kilku minut...

W tym roku os też jest sporo - w ścianie domu przy oknach odkryłem dwa dobrze prosperujące gniazda, a w ścianie szczytowej tuż pod dachem dwa gniazda szerszeni :smiech:
Załączniki
2014-07-22 08.44.10(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (176.73 KiB)
2014-07-22 08.44.38(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (172.64 KiB)
2014-07-22 08.49.16(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (153.18 KiB)
brakkonta

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: brakkonta »

Jarku, może ta strona coś pomoże? Ja obstawiam V. zonaria :okok:
http://www.opalwestmidlands.org/volucel ... cella.html
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Dzięki za stonkę - "to je to" - sternity i tergity się zgadzają ;)


P.S. Jeszcze widok na czarną plamę na "podbrzuszu" i ptaszek w locie...
Załączniki
2014-07-22 08.43.48(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (161.79 KiB)
2014-07-22 08.44.12(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (198.46 KiB)
brakkonta

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: brakkonta »

....nie ma ciula, to zonaria. :brawo:
Mazep
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Wg mnie, przy obecnie poznanych preferencjach V. zonaria w Polsce, stwierdzenie gatunku w małej miejscowości jak Markowa jest wątpliwe. Czy te okazy na budlejach to nie jest V. inanis?
V. zonaria preferuje gniazda Vespula vulgaris i być może częstsze występowanie tej osy w miastach i efekt tzw. wyspy ciepła sprzyja temu południowemu gatunkowi.
Wg mnie obecnie całe południe Polski to jedna wielka wyspa ciepła :D
Awatar użytkownika
Łukasz Mielczarek
Posty: 915
Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
Specjalność: Diptera
Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Łukasz Mielczarek »

Tak, to zdecydowanie V. zonaria :). Ostatnie ciepłe lata (i zimy) muszą sprzyjać temu gatunkowi. Mucha jest duża, charakterystyczna i wdzięczna w obserwacji więc jak by nasi forumowicze przyjrzeli się trzmielówkom w swoich miastach to i informacji o rozmieszczeniu by przybyło. Gatunek chętnie odwiedza kwiatostany tawliny, bzu, budleji, śnieguliczki, bluszczu, wczesnym latem ligustru.

Pozdrawiam,
Łukasz
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Dzięki za potwierdzenie rozpoznania - rozejrzę się w okolicy, może gdzieś jeszcze poza miastem ją wypatrzę...
Awatar użytkownika
Aneta
Posty: 16261
Rejestracja: czwartek, 6 maja 2004, 12:14
UTM: CC88
Lokalizacja: Kutno

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Aneta »

Łukasz Mielczarek pisze:Mucha jest duża, charakterystyczna i wdzięczna w obserwacji więc jak by nasi forumowicze przyjrzeli się trzmielówkom w swoich miastach to i informacji o rozmieszczeniu by przybyło.
Mam jedną obserwację V. zonaria z Kutna, z zeszłego roku - niestety tylko taka jedna słaba fotka, bo i mnie się spieszyło, i muchówce ;) Sfotografowana wieczorem w mieście, na terenie, w którym są domki jednorodzinne z ogrodami, duży zdziczały ogród i trochę bloków.
Załączniki
8 VIII 2013
8 VIII 2013
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (127.21 KiB)
rysiaty
Posty: 2016
Rejestracja: wtorek, 28 lutego 2012, 08:39
UTM: WT35
Lokalizacja: Zielona Góra

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: rysiaty »

W lubuskiem nie widziałem, a raczej zwróciłbym uwagę bo zwierz duży i rzucający się w oczy, tym bardziej, że mam komplet pozostałych gatunków rodzaju Volucella :tak: Może dlatego, że lubuskie w połowie zacienione :mysl:
Łukasz Mielczarek pisze:jak by nasi forumowicze przyjrzeli się trzmielówkom w swoich miastach to i informacji o rozmieszczeniu by przybyło
Podajcie pola UTM waszych obserwacji to mapkę zrobię
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Mój to EA94...
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Dzisiaj - 25.07.2014 [EA94] - dwa osobniki na budlejach...
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

I jeszcze jeden osobnik widziany dzisiaj na innym stanowisku (25.07.2014 [EA94] - ok. 1 km od poprzedniego) również na budlei, tymczasem u mnie w ogrodzie zonaria odwiedza również petunie...
Awatar użytkownika
PawełB
Posty: 1612
Rejestracja: czwartek, 5 kwietnia 2007, 16:15
Specjalność: Rhopalocera
profil zainteresowan: Foto
Lokalizacja: Warszawa

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: PawełB »

dużo większa sensacją od spotkania bzyga jest ponowne pojawienie się Jarka na forum !!!
Brakuje mi twoich fotek i opisów !
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Wczoraj kolejne 3 osobniki zonarii w Markowej oraz przypadkowa obserwacja Volucella inanis przy gnieździe os.

Jako że od kilku dni "jestem na bieżąco" z rozpoznawaniem gatunków tego rodzaju dość łatwo ustaliłem, że mam do czynienia z V. inanis - teren za miastem, co więcej przy ścianie lasu, więc wszystko OK. (Lipnik k. Kańczugi - EA93). Dodam tylko że nigdy wcześniej nie obserwowałem tego gatunku - ot taki przypadek ;)
Mucha przyleciała i przysiadła na ścianie drewnianego domu ok. o.5 metra od wylotu gniazda os zlokalizowanego pod deskami okalającymi parapet przy oknie...

Z pewnością strategia inanis stosowana przy próbach przedostania się do gniazd szerszeni jest dobrze znana i opisana, więc nie będę zanudzał szczegółami, jestem jednak ciekawy jakim zmysłem głównie kieruje się ta mucha, bowiem moja niemal godzinna obserwacja jej nieudanych prób przedostania się do gniazda nie rozstrzygnęła tego dylematu, a może to był jakiś nietypowy osobnik? Może ktoś ma podobne obserwacje trzmielówek przy gniazdach os?

P.S. Nie przyjrzałem się gatunkowi osy, ale była to zapewne V. germanica, jutro mogę złapać jedną robotnicę i się upewnić :-?
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Dzisiaj w ogródku 5 sztuk zonari - tak więc wstecznie można skonkludować, że zima u nas musiała być łagodna :mysl:
I jeszcze dwie bobdylans, jak mawia moja żona...

P.S. Pojawiło się też kilka V. pellucens...
Awatar użytkownika
Rafał Celadyn
Posty: 7248
Rejestracja: poniedziałek, 18 czerwca 2007, 17:13
UTM: CA-95
Lokalizacja: Młoszowa
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Rafał Celadyn »

Jarosław Bury pisze:Może ktoś ma podobne obserwacje trzmielówek przy gniazdach os?
Tutaj jest taka historyjka pod koniec tematu :
:arrow: https://entomo.pl/forum/viewtopic.php?f=808&t=20880
:papa:
Rafał
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria?)

Post autor: Jarosław Bury »

Odnośnie larw Volucella inanis z StN:
"Accouding to Rupp (1989) the 1st and 2nd instar are parasitic in wasps' nests, on larvae of Vespula germanica and V. vulgaris, while the 3rd instar is more parasitoid. V. inanis seems to prefer wasps' nests at some height above ground, for example in the attics of houses."
W moim przypadku to się zgadza.

Mucha ciekawie zakradała się do gniazda, najpierw przysiadała ok. 0.5 m nad otworem wlotowym, po czym wykonała kilka lotów rekonesansowych w ok. otworu - osy zauważyły intruza i fizycznie ja odganiały, zderzając się w locie z muchówką. Nie atakowały by zabić, lecz używały raczej "łagodnej persfazji"...
Mucha odlatywała i kolejne kilka razy przysiadała na ścianie budynku, w końcowym rezultacie zbliżyła się na ok. 20 cm do wejścia - po czym postanowiła na piechotę dokończyć dzieła. Przeszła powoli prawie połowę drogi, byłem prawie pewien, że za moment wejdzie do gniazda... I tym razem skutecznie zadziałały strażniczki.
Mucha odleciała i zaczęła poszukiwać szczelin w deskach do ok. 1 m od wejścia...
Po dłuższych poszukiwaniach odnalazła szczelinę, przez którą weszła pod obicie domu.
Jako że było to ok. 19.00 trudno powiedzieć, czy kontynuowała w ten sposób próby przedostania się do gniazda, czy raczej po prostu ułożyła się na nocny spoczynek...

P.S. A to wizerunek osy - może ktoś uściśli co to za gatunek, o ile się da - czyżby V. vulgaris?
Załączniki
2014-07-27 11.51.29(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (164.42 KiB)
2014-07-27 11.45.32(9x6).jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (139.7 KiB)
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria)

Post autor: Jarosław Bury »

Celem dopełnienia wątku o V. zonaria - dzisiaj rano znalazłem martwego osobnika w pobliży wejścia do gniazda - nasuwają się dwie opcje - albo osy skutecznie obroniły gniazdo, zabijając intruza, albo mucha złożyła jaja i naturalnie (lub nie) dokończyła żywota :mysl:
Może ktoś dysponuje literaturą na temat skuteczności ataków inanis i ew. śmiertelności napastników przy próbach inwazji gniazd os?
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria)

Post autor: Jarosław Bury »

Ostatnio w trakcie spacerów po przyleśnych łączkach ;)

Baryczka [EA62] -31.07.2014 - 3 osobniki V. inanis na baldachach.
brakkonta

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Post autor: brakkonta »

Ja dziś przydybałem jedną Volucella zonaria na budlejach w zoo w Zamościu :mrgreen:
Mazep
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Post autor: Jarosław Bury »

Dzisiaj jeden osobnik zonari. Tym razem spotkałem go nie na budlei, tylko na drewnianej konstrukcji dachu studni - w spoczynku. Poza tym inanis w kilku lokalizacjach na pogórzach z ostatnich kilku dni...
Awatar użytkownika
Jarosław Bury
Posty: 3567
Rejestracja: niedziela, 19 lutego 2006, 20:28
Lokalizacja: Podkarpacie
Kontakt:

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Post autor: Jarosław Bury »

EA94 Markowa - dzisiaj rano V. zonaria odwiedzała rabaty kwiatowe - gł. cynie i onętki, w sierpniu widywałem ją niemal wyłącznie na budlejach...
trepik30
Posty: 4041
Rejestracja: sobota, 31 października 2009, 11:00
Lokalizacja: słubice -lubuskie

Re: Bzyg z sumaka octowca (Volucella zonaria) i V. inanis

Post autor: trepik30 »

To może i ja dodam swoja obserwacje łąki zalewowe koło Słubic pow.Słubicki woj.lubuskie pojedynczy osobnik na łące jakieś 500 m od najbliższych zabudowan .Przesiadywał na ostrożeniu lancetowatym.Kwadrat vt79 23 lipca 2015.Jak dotychczas jedyna obserwacja tego gatunku w moich okolicach.
Załączniki
vol.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (124.64 KiB)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Syrphidae”