Polskie Forum Entomologiczne

... a dokładniej: lepidopterologiczne obserwacje w okresie kalendarzowej wiosny 2019.

Latoś odpalałem już działkowe lampy, było to jednak jeszcze zimą.
A nocą 23/24 III br. zauczestniczyłem w ekranowym świeceniu w miejscowości Kąty-Borucza (Mazowsze, powiat miński, okolice Stanisławowa) na działce Grzesia "Biskupa".
Po zapadnięciu zmroku kiełbaski i boczuś skwierczały nad ogniskiem, a my co chwilę podchodziliśmy do oświetlonej płachty prześcieradła zawieszonej na tyłach domku popatrując co tam naleciało? A było tego ilościowo całkiem sporo, choć mnogość i "jakość" gatunków nie powała, co - biorąc pod uwagę okoliczne biotopy - było do przewidzenia.
Poniżej na fotkach ciemki (i nie tylko) fotografowane już za dnia - większość z nich nie odleciała o poranku i wdzięcznie pozowała do fotek.

W godzinach okołopołudniowych w okolicy odnotowaliśmy jeszcze którąś z bęsic, cytrynki oraz rusałkę żałobnik.

To może ja dorzuce coś od siebie, z ostatniej soboty, 23 marca 2019. Miejsce: Koleczkowo, woj. Pomorskie, UTM CF24. Jeden złowiony Archiearis parthenias (zdjęcie poniżej) plus jedna zaobserwowana Aglais io.

A no to może też ja. W ostatnią sobotę też byłem w terenie za e. versicolora. Głównie zadrzewienia wierzba-brzoza nad polami uprawnymi. Nasierszyc wprawdzie nie znalazłem, ale za to są oba gatunki bęsic wraz z rusałkami wierzbowiec i żałobnik. Kręcą się też A. Io oraz a. urticae oraz sporo cytrynków.

Dzisiaj mały rekonesans w okolicy Częstochowy, Mirów bez siatki na upatrzonego do godziny dziesiątej. Na pniach i płotach :
Eriocrania sp. X1
Diurnea fagella x7, w tym 2x female
Ypsolopha asperella x1
Argyresthia goedartella x1 (możliwy)
Larwy Psychidae (nie liczyłem, liczne)
Nie dokumentowałem fotograficznie, byłem bez sprzętu.

....na obrzeżach P.Dulowskiej nasierszycy sporo,szybko latają ale miałem tyle szczęścia, że znalazłem takie chucherko na gałązce i mogłem poobserwować jak samczyki oszalały .W sumie to tylko dzięki nim zobaczyłem "chroboka" ,bo normalnie byłoby to raczej poza percepcją...Sporo polychlorosa i żałobników w tym roku na wiosce , co ostatnimi laty nie było zbyt często obserwowane,poza tym normalny wiosenny zestaw dziennych w komplecie ,nie ma u mnie jeszcze bytomkowców i rapae, a widzę, że na LM już ludzie wykazują...

Rafał

Awłaśnie.. Jak w tym roku jest z liczebością e. versicolora? Dwa razy już za nimi byłem ale niczego nie zmalazłem. Miejsca wydają się ok. A jedno jest nawet potwierdzone.

...pod Krakowem to dopiero drugi jako- taki ciepły dzień ,więc lot dopiero się zaczyna ,ciężko ocenić liczebność, bo nie łapiąc samców ciężko wyczuć, czy widzisz cały czas tego samego czy kilka różnych .Przy samiczce na pewno latały 3 okazy a uśredniając 2 godzinny wypad myślę że mogłem widzieć około 10- 12 okazów ,pojaw jest rozciągnięty w czasie a gatunek tutaj nierzadki, więc myślę, że liczebność jest ok

Rafał
edit :
Jeszcze z ciekawostek ,to wczoraj widziałem admirała a na LM nie podawany,w każdym razie muszą zimować na miejscu skoro polatują już w marcu...

Ja widziałem v. atalanta dzisiaj koło godziny 12 na baziach wierzbowych.
Widacz EV69

Lata sporo cytrynków oczywiście, ale zastanawia mnie ze większość widzianych przeze mnie to samce. Czy samice ruszają do lotów później? Na kilkanaście widzianych osobników tylko 2-3 to były samice, wydaje mi się ze proporcja płci nie jest aż tak rozbieżna....

PS, pasożytnicza błonkówka KB-9 to Sierpoń (Ophion)

Mam podobne cytrynkowe obserwacje.
Wydaje mi się jednak, że ogólnie (tzn. nie tylko wczesnowiosennie) samców cytrynków jest zwykle sporo więcej niż samiczek. Nie wiem czy ktoś zajmował się proporcjami płciowymi u tego gatunku? Chyba w tym względzie hodowla od jaj byłaby najbardziej miarodajna?

Za oznaczenie sierponia dziękuję!

Faktycznie też tak mam. Może poprostu samice są mniej chętne do lotu i raczej siedzą i stąd większa ilość widzianych samców?

U motyli już tak jest, że to samce szukają samic a nie odwrotnie. Dlatego znacznie częściej widać je w locie. Samice raczej wabią samce (np. feromonami), ale też specyficznym ubarwieniem.

jak się poszuka to już wszystko jest zbadane Jak widać to zjawisko braku samic wiosną zwróciło już uwagę dużo wcześniej.

https://www.researchgate.net/publicatio ... _in_Sweden

samice wymagają wyższej temperatury ( a raczej sumy temperatur) do rozpoczęcia lotów i pierwsze samce pojawiają się do 21 dni przed samicami. Swoista protandria. Ciekawe czy podobnie jest u rusałek, bo tam różnicy płci nie widzimy z daleka.....

Nieźle przygrzało... A to dopiero początek kwietnia

Obserwacje z tego weekendu:
6 kwietnia 2019, CF33 (Gdynia, Pomorskie):
- ok. 10-12x Aglais io;
- ok. 10x Gonepteryx rhamni (1 samiczka);
- 2x Aglais urticae (mocno sfatygowane);
- 1x Nymphalinae sp. (polychloros, xanthomelas? - zdjęcie zamieszczone poniżej, osobnik po sfotografowaniu wypuszczony);
- 1x Polygonia c-album.

7 kwietnia 2019, CF33 (na granicy Gdynii, Pomorskie - stanowiska inne, położone na południe od powyższych):
- ok. 5x Aglais io;
- ok. 4x Gonepteryx rhamni (1 samiczka);
- 1x Nymphalis antiopa;
- 1x Polygonia c-album;
- 1x Aglais urticae
- 1x Pontia edusa.

I jeszcze taki dodatek - zaplatała mi się w siatkę taka gąsienica - może ktoś oznaczy? (po sfotografowaniu wypuszczona)

xanthomelas?

Dzisiejsze piękności...

Czy ktoś już obserwuje u siebie aglia tau? Tak się zastanawiam czy by się nie poszwędać za nią w święta po buczynie Czarnorzecko Strzyżowskiego PK.

Wczoraj widziałem dwa samce A. tau. Niestety na widzeniu się skończyło…

Pierwsze Aglia tau widziałem już 8 kwietnia (kilka motyli, Beskid Śląski) - więc na pewno w terenie już jest.

20 minut temu przy ekranie zaobserwowałem samicę S.pavonia. Do tego z całą pewnością ma ponad 80 mm rozpiętości skrzydeł (dokładnych pomiarów dokonam później, na razie okaz czeka w zatruwaczce).

Zorzynki rzeżuchowce - samce zalecające się do samiczki

Lycaena helle - od kilku dni obserwuję liczne na łąkach Bagna Całowanie.

Dziś przy ekranie kolejne 2 S.pavonia (samice) oraz pierwsza w tym roku E.versicolora (samiec).

Znaleziony przez moją córkę przed chwilą niedaleko kościoła na głównej drodze w miejscowości Sól w gminie Rajcza woj. śląskie. Może samochód w niego uderzył, ale żyje. Czekam na odpowiedź co z nim zrobić, może go dokarmić ale jak?
Dzięki za identyfikację i pomoc

To samiczka, więc jest szansa na to, że wysypie się jajkami. Jeśli ma duży odwłok pełen jajek to jest na to duża szansa. Jak już będą jajka to można się pobawić w hodowlę gąsienic. Jako pożywienie może im posłużyć wiele gatunków roślin, które bez problemu znajdziesz w swoim otoczeniu.

co z nim zrobić, może go dokarmić ale jak?

Motyli z rodziny Satrniidae nie można dokarmiać, ponieważ mają uwstecznione narządy gębowe - nie pobierają pokarmu jako imagines.

W Puszczy Białowieskiej pojawiły się pierwsze Hemearis lucina, Pyrgus malvae oraz Cupido argiades. Lata też dużo Aglia tau.

Na stanowiskach Scolitantides orion można już zaobserwować pierwsze samce. Zdjęcia dzisiejsze.

Dzisiejsza pogoda nie sprzyja obserwacjom imagines motyli dziennych, można zatem skupić się na poszukiwaniu stadiów preimaginalnych. Mnie na liściach rdestów udało się znaleźć kilkanaście jaj Lycaena helle.

Przedwczoraj widziałem kilka imagines vanessa cardui. Migarnty już są

5 maja na Mazurach odnotowałem pierwszego w tym roku Papilio machaon. Do tego też Lycaena phlaeas.

07.05.2019 Zielona Gora Lubuskie, na drzewku w duzym skupisku. Moge prosic o ID ?

Tymczasem przywieziona w fazie poczwarkowej z Czech, a wylęgnięta w Polsce w końcu kwietnia przepięknej urody samiczka Saturnia pavonia tęsknie wyczekuje na mej działce partnera.
Podobno ten gatunek znany jest z mocnej i dalekosiężnej feromonowej zachęty. Na razie jednak - czy to że względów pogodowych, czy może dlatego, że w mych okolicach ten gatunek nie występuje - ciągle pozostaje dziewicą.

A przuważyles może czy wabi? Samce lecą już po kilku minutach.

Przyuważam to przy każdej wizycie na działce.
I nic!!!

Samce latają głównie między 15-17.30.

Przylatywały mi przed południem jak i późnym popołudniem. Albo samica nie wabi albo ich tam nie ma.

Obstawiam raczej to drugie, czyli że ten gatunek nie występuje w mojej okolicy.

Odnotował ktoś kiedyś S. pavonia na terenie Warszawy???

Z pewnością występuje po drugiej stronie Warszawy, okolice Wesołej, Rembertowa. Kilka lat temu wabiłem na balkonie na osiedlu Marysin i samce leciały bez problemu.

Słyszałem o tym Krzysiu.
Okolice o których wspominasz są odległe od moje działki o ok. 12 - 15 km w linii prostej. Jeżeli jednak samce stamtąd miałyby ochotę odwiedzić moją samiczkę, musiałby przebyć Wisłę i kilometry warszawskich blokowisk...
Wydaję mi się, że większą szansę na randkę z pokazaną powyżej ślicznotką mieliby zalotnicy z terenów położonych na południowy zachód od stolicy, np. z rejonów Raszyna.

Adam weź pod uwagę że wabi w miarę "świeża" samica. To się nie dzieje w nieskończoność nawet jeśli samiec się nie znalazł i nie zrobił swojego. Samica dość szybko przestaje i do widzenia.

Heh, panienka powdzięczy się więc jeszcze jutro na WEST-cie do etomologów, a potem czeka ją octan, szpilka i rozpinadło!

Dzisiejsza noc - księżyc w pełni, bezchmurne niebo, ale temperatura około 15 stopni i bezwietrznie. Pojechałem w bory bagienne, a nuż wpadnie jakaś Udea inquinatalis, albo Eupithecia gelidata. I cóż - wpadły, nawet po kilka okazów, a przy tym jeszcze parę innych, w tym perełka - Phyllodesma tremulifolia. Łącznie odnotowałem 47 gatunków motyli z mikrami, ale kilka ponadto czeka w pojemnikach na oznaczenie i ewentualne preparowanie.
W tym sezonie wzbogaciłem oświetlenie swego ekranu lampami o różnym widmie UV, kosztem jednego miksa 250. Zatem zamiast 2x 250 mix, świecę 250wat mix + 5 x UV 20wat o różnym widmie. Efekty - rzadko kiedy miałem mniej niż 30 gatunków na ekranie tej wiosny, a pogoda specjalnie nie rozpieszcza,

Kilka fotek z ostatniej nocy. Niestety w różnej barwie światła w komórce trudno złapać ostrość. Wybrałem te lepsze.

w tym roku po raz pierwszy w historii moich połowów 26.04. trafiła się samiczka Phyllodesma tremulifolia , co skwapliwie wykorzystałem

Przez ostatnie 10 minut przez ogród przeleciało mi około 60 osobników Vanessa cardui.. Są obsolutnie wszędzie! Na przyrodniczych grupkach na fb też zasyp zdjęć. Jak wyglądała sytuacja z tym gatunkiem w innych częściach kraju? Czyżby jakiś większy nalot?

Łazory, FA09 też latają od wczoraj jak oszalałe

...w P.Dulowskiej ogólnie motyli mało, dzisiaj spotkałem pierwszą kopulującą parkę C.palaemon,sylvicolusa nie widziałem....

Rafał

U mnie V. cardui również szaleje (EC08). Szkoda że pogoda nie jest łaskawa,jak mam okazję świecić .... P. tremulifolia ehh - cudo !

Podczas przejażdżki rowerem nad głową przeleciał mi świeżutki Papilio machaon

Maciej Grzymała pisze:Jak wyglądała sytuacja z tym gatunkiem w innych częściach kraju?

Podczas minionego weekendu, w północno-wschodniej Polsce obserwowałem bardzo intensywny nalot. Co ciekawe, były bardzo aktywne po burzy, tuż przed zachodem słońca.
Ale to nie V. cardui były najciekawszą obserwacją. Na jednym ze stanowisk O. jutta pojawił się już bardzo licznie. Nad Biebrzą pierwsze P. mnemosyne i M. athalia.

Na Podlasiu w ostatnich 3 dniach z ukochaną żoną Agnieszka widzieliśmy pewnie z 200 Vanessa cardui - nic innego tylko masowy nalot!!!!

Pod Warszawą to samo

TomaszNiechoda pisze:Na Podlasiu w ostatnich 3 dniach  z  ukochaną żoną Agnieszka widzieliśmy pewnie z 200 Vanessa cardui - nic innego tylko masowy nalot!!!!

w Puszczy Kozienickiej zdecydowanie mniej , ale za to dużo więcej niż w inne lata

W noc 19 V świeciłem do godz. 23. Niebo bezchmurne, pełnia, wiatr do 3 m/s, temp ok 15 stopni. Przyleciało ponad 80 gatunków motyli. Szok, w tym okresie nigdy nie miałem takich efektów. Prezentuję ekran w momencie odpalenia żarówek.

Jakich używasz żarówek, jeśli to nie tajemnica?

Sylvania 20V - Uv biała i BeamZ 25V - Uv czarna

SZOK - to dobre słowo. U mnie w Bieszczadach od końca kwietnia do początków maja deszczowo i zimno. Rozpogodziło się po 7.05 - jak ktoś nie był w Bieszczadach to nie ma co żałować. Na nocne łowy skusiłem się dopiero 11.05 - pojechałem na skład drzewa u stup gór Słonnych w Bezmiechowej licząc na dobre łowy (las mieszany, z przewagą jodły i buka) o 20 temp. +14 ,o 22 temp. +9 - na ekranie 2 chrabąszcze i 0 motyli ( słownie: zero)- nie było ani jednej sztuki , trochę komarów.
Od 12 - 16.05 deszcze w dzień i w nocy. Na ponowny wyjazd skusiłem się tego samego dnia co i Ty. Niedziela była ładna, słoneczna z temp. około 25 stopni.
Wieczorym pojechałem 5 km od Leska do m-ci Łukawica gdzie mam ulubione stanowisko. Około 20 gdy rozbijałem ekran temp. była jeszcze +16, niebo mocno zachmurzone ale burze z mocnymi błyskawicani były za pasmem Gór Słonnych- gdzieś nad Birczą i Dynowem - u mnie było tylko jasno od błyskawic.
Swieciłem do 22,30 bo lekki wiatr przegonił chmury i temp. spadła do +8,6.
Do światła przyleciała 1 samica C.erminea, 3-lipowce,3-paziki, 2 szt.P.fuliginosa, kilka pospolitych miernikowców, 3 szt.eupitheci,Pseudoips prasinana-1szt. - razem ze 30 szt. ciem i kilkanaście skrzydlatych mrówek. SZOK!!! - takiego sezonu nie widziałem nigdy.

Rzeczywiście szok, to co napisał Marek. Świeciłem dzień wcześniej, na stanowisku w Krakowie, na pograniczu lasu mieszanego i łąk zmiennowilgotnych. Miejsce idealne, środowiska różne, nigdy nie było problemów z połowem na tym stanowisku. Warunki podobne do Markowych niedzielnych. Efekt: Jak u Edwina. Może raptem 30 szt. pospolitych gatunków. Coś mi ten sezon nie idzie tak jak planowałem.

ja świecę codziennie, bez patrzenia w kalendarz księżycowy czy temperaturę- bardzo ładnie motyle lecą, wyniki porównywalne jak u Marka ( nie licząc mikrusów) opady nie są bardzo intensywne i wiatr w nocy się uspokaja

Wojtku wygooglowałem sobie Twoje miejsce zamieszkania wraz z numerem jeśli Google się nie myli, to nie każdy może sobie pozwolić na codzienne świecenie, bo ma świetne do tego otoczenie wokół domu szczęściarz z Ciebie

Gdybym ja miał obok siebie takie środowiska jak ma Marek to na lampę naftową łowiłbym same okazy.
PS. Wojtku, dziękuję za poczwarki.

A ja nie do końca niechcący, a do tego nie całkiem samodzielnie, wyhodowałem właśnie taką oto ciemkę,
Wie ktoś może co to za gatunek?

Niedopompowała czy tak fota wyszła?

Taka fotka wyszła.

I przy okazji: ma ktoś może na zbyciu żywego samca Saturnia pavonia?
Jeśli udałoby się sparzyć onego z oną, oferuję podzielenie się potomstwem!

U mnie dzisiaj nalot Vanessa cardui, w ciągu godziny naliczyłem 218 osobników lecących na zachód. Były momenty że na raz leciało 8 motyli. Taką wędrówkę widziałem ładnych kilka lat temu

Osetniki lecą i przez Kutno - pojedynczo, ale jeden za drugim.

Poznań- Kiekrz - Osetniki bardzo liczne. >120/godzinę

Prawda w Poznaniu dziś żerowały na tym co kwitło, jutro zerknę jak na północno-zachodnich rubieżach Wielkopolski.

U mnie dzisiaj osetniki oszalały. Wszystkie osobniki, a jest ich setki lecą w kierunku południowym!
Pomyliła im się wiosna z jesienią i wracają z północy na południe? - jest to dziwne zjawisko po wielu pochmurnych i deszczowych dniach w Krakowie.

Osetników pełno też na trasie Kutno-Łódź (i w samej Łodzi), lecą gęsto i po kilka osobników naraz.

Od kilku dni to samo zjawisko obserwuję na swoim osiedlu. Nie pamiętam roku w którym notowałbym takie ilości osetników jak obecnie.

brat pisze:(...)
Pomyliła im się wiosna z jesienią i wracają z północy na południe? (...)

Coś w tym jest!
W mojej okolicy motyle w przewadze nalatują mniej-więcej z centrum miasta, czyli kierują się z północnego wschodu na południowy zachód.

Masowy nalot osetników obserwowaliśmy 14.05.2019 po nadejściu rozpogodzenia w Tbilisi (Gruzja). Zjawisko wyglądało niesamowicie - tysiące osetników podążąły na północ. Motyle były oddalone od siebie o około 5-10m i pokryty nimi był cały tamtejszy świat.

Wujek Adam pisze:Od kilku dni to samo zjawisko obserwuję na swoim osiedlu. Nie pamiętam roku w którym notowałbym takie ilości osetników jak obecnie.

brat pisze:(...)
Pomyliła im się wiosna z jesienią i wracają z północy na południe? (...)

Coś w tym jest!
W mojej okolicy motyle w przewadze nalatują mniej-więcej z centrum miasta, czyli kierują się z północnego wschodu na południowy zachód.

...dokładnie to samo obserwuję na wiosce od kilku dni,u mnie lecą ale pojedynczo.

Rafał

U siebie widzę raczej wędrówkę na północ. Oczywiście latają w różnych kierunkach ale przeważają kierunki północne. Dziś w Drażniewie były ich tysiące.

Dzisiejszy mikrus zdjęty z szyby okiennej...
CD04
Narycia duplicella (Psychidae)?

Na torfowiskach wysokich pojawiły się pierwsze samce Boloria eunomia oraz Boloria euphrosyne. Zaczął się też Coenonympha hero. Oeneis jutta w szczycie pojawu.

Coś w tym jest!
W mojej okolicy motyle w przewadze nalatują mniej-więcej z centrum miasta, czyli kierują się z północnego wschodu na południowy zachód.

U mnie sytuacja ma się identycznie. Każdy migrujący osobnik jakiego widziałem przemieszczał się w ten sposób. Przez godzinę można ich zaobserwować setki.

U mnie lecą wszystkie na północny wschód.