boże krówki

[Jacek Kalisiak]

Czy ktoś zna pochodzenia określenia 'boża krówka'? To określenia ma pochodzenie ludowe, dawne, tradycyjne? Ponoć jest rozpowszechnione w Europie Środkowej?

[mwkozlowski]

to jest europejska tradycja, może germańskiego pochodzenia, mówiąca że biedronka (czytałem pogmatwany wywód że słowo biedronka pochodzi od niemieckiego "raemchen" czyli "baranek") jest łącznikiem między niebem a ziemią, stąd po niemiecku "chrząszczyk Marii" a po angielsku "ptaszek Naszej Pani" w luźnym tłumaczeniu, po francusku i łacinie jest już "szkarłatką" i; ludowe (dziecięce?) zaklęcie każe jej "skoczyć" do niebieskiego sklepu po "kawałek chleba" - na pewno jest to do końca nie zgłębione i arcyciekawe zagadnienie z dziedziny entomologii kulturowej.. może ktoś wie więcej...

[Jacek Kalisiak]

Ot tak pochopnie sadziłem, że to ma jakieś rodzime pochodzenie. Tymczasem natknąłem się na taki wątek, w którym swojskie i ciepłe "boże krówki", okazują się mieć bardzo odległe korzenie?


They are “God’s Little Cattle” (Bozhevie Korovki) in Russian. Robert Angus.



-----Original Message-----
From: beetles-britishisles@yahoogroups.com [mailto:beetles-britishisles@yahoogroups.com] On Behalf Of Patrick Roper
Sent: 25 October 2007 11:10
To: beetles-britishisles@yahoogroups.com
Subject: [beetles-britishisles] Why cows?



I have recently read a little book by A. W. Exell called The History of the Ladybird, largely concerned with folklore etc. Among the many vernacular names in many languages in which ladybirds have rejoiced across Europe and the Middle East is one that links them with cows: ‘Mary’s Little Cow’ and things like that.



Ladybirds do not look like cows and their secretions when annoyed do not look like milk, nor do they consort with cows. Does anyone know why they have been so persistently linked to our bovine friends across so many cultures? Even in ancient Sanskrit the ladybird was known, apparently, as ‘indragopa’ (Indra’s cowherd) though that, perhaps, could have been due to their rounding up of aphids.



Patrick Roper

[Robert Zoralski]

W przeciwieństwie do tego co ten pan pisze to mi biedronka bardzo krówkę przypomina I to łaciate i to
Bardzo ciekawe spostrzeżenie Rzeczywiście "boża krówka" lub podobne określenia są w całej Europie. To musi być bardzo stare. Na pewno biedronka zaciekawiła naszych praprzodków swoim jaskrawym kolorem oraz tym, że można je znaleźć w dużych ilościach (gromadzą się). Taki widok mógł być przecież (podobnie jak pleń) odbierany jako pewien znak z niebios. No ale to tylko moje przypuszczenia. A tu trochę faktów:

1. Z wikipedii:

"An old Scottish version is given in the Wikipedia article on Ladybirds (Coccinellidae):

Dowdy-cow, dowdy-cow, ride away heame,
Thy house is burnt, and thy bairns are tean,
And if thou means to save thy bairns
Take thy wings and flee away! "

2. Tu piszą, że poprzednikiem amerykańskiej nazwy "lady-bird" jest właśnie "lady-cow" a poprzednika tego określenia można doszukać się w starodawnym angielskim określeniu (które nie trafiło nigdy do słownika) "godyscow" (lub coś podobnego).
"This is "godyscow" which appears in two early fourteenth-century manuscripts of the pioneer treatise on lexicography of Walter de Bibbesworth as gloss for palenole, an obscure Anglo-Norman insect-name which in other copies receives the glosses: "the red fleye", "lite bode fle to wode." etc."

żródło:
Hope Emily Allen
The Journal of American Folklore, Vol. 48, No. 188 (Apr. - Jun., 1935), pp. 191-193
doi:10.2307/535425
http://tinyurl.com/274jsd

Pozdrawiam
Robert Żóralski

[M. Dworakowski]

Mi w dzieciństwie, tak jak i teraz biedronki, czyli boże krówki zawsze kojarzyły się z małymi łaciatymi krowami, chyba z powody kropek i ocięzałego lotu.

[Robert Rosa]

czyli wiemy nadal niewiele... same domniemania... to może pofantazjujemy, póki ktoś lepszego wyjaśnienia nie odszuka. rzucam taką swoją wersję wydarzeń: może biedronki dla dawnych ludzi były czymś w rodzaju daru niebios, bo skuecznie zwalczały mszyce odpowiedzialne za olbrzymie straty w uprawach, czyli dawały ludziom wielu krajów ten przysłowiowy kawałek chleba... chemii wtedy nie znano, a widziano tylko, że przylatują z nieba. Ktoś kiedyś uznał to za sprawę boską... jak w piosence Dylana "...Man get names to all he Animals..." , i ludzie podchwycili nazwę, a kontakty handlowe starożynych dopełniły dzieła jej rozprzestrzenienia się... ot ak sobie pomyślałem ....pozdro

[Pawel Jaloszynski]

Wracajac na chwile do bozych krowek - spotkalem sie z opinia (choc nie potrafie teraz wskazac zrodel, za daleko mam do wlasnej biblioteki), ze za chrzescijanskimi klimatami nazw biedronek w wielu jezykach europejskich stoi wczesniejsza, poganska symbolika najpospolitszego gatunku, ktory majac magiczne siedem kropek byl jakos kojarzony z poganska mistyka. Zastepowanie tej symboliki konotacjami chrzescijanskimi (boza krowka, marienkaefer, ladybug, vaquita de San Antonio itp.) mialo byc elementem walki z poganstwem.

Pawel

[mwkozlowski]

Wracajac na chwile do bozych krowek - spotkalem sie z opinia (choc nie potrafie teraz wskazac zrodel, za daleko mam do wlasnej biblioteki), ze za chrzescijanskimi klimatami nazw biedronek w wielu jezykach europejskich stoi wczesniejsza, poganska symbolika najpospolitszego gatunku, ktory majac magiczne siedem kropek byl jakos kojarzony z poganska mistyka. Zastepowanie tej symboliki konotacjami chrzescijanskimi (boza krowka, marienkaefer, ladybug, vaquita de San Antonio itp.) mialo byc elementem walki z poganstwem.

Pawel

a więc polityka!, cholera, nawet tu....

[Adam Slipinski]

czy to takie isrotne ??NIE MA CHYBA ZNACZENIUA CZY TGON bi8edronka cvzy Boza krtowka, wazned w tej profesji w ktorej sie idewntifikujemy zeby cos zmienic - mpopartzcie na Leszka

[Adam Slipinski]

sorka wypilem za wiele australijskiego wina mnie troche ponioslo adam

[Adam Slipinski]

chcialem dodac ze Leszek tak jak ten swistak - zawija
- i to jest piekne; brawo Lesszku !!